staffmedia.am-ը շարունակում է շատերի կողմից մեծ հավանության արժանացած «Շաբաթվա գիրքը» շարքը։ Նախորդ անգամ քննարկել էինք Կիմ Վի Չանի և Ռենե Մոբորնի «Կապույտ օվկիանոսի ռազմավարությունը» աշխատությունը, որն առաջարկում է բիզնես ռազմավարության հետաքրքիր և ոչ ավանդական մոտեցում։
Շարունակելով հայ հեղինակների ուսումնասիրությունը, այս անգամ որոշել ենք անդրադառնալ առաջնորդության մասին Գոռ Կարապետյանի «Proակտիվ առաջնորդը» գրքին, որը հրատարակվեց այս տարվա փետրվարին՝ New Mag-ի կողմից։ Գրքի սկզբում հեղինակը պարզ, բայց միաժամանակ իմաստալից առակով ներկայացնում է առաջնորդության կոնցեպտի անհրաժեշտության գաղափարը, որտեղ գլխավոր հերոսներն են հասարակությունում ամենօրյա դեր ստանձնող չորս հոգի՝ «Ամեն մեկը», «Ինչ-որ մեկը», «Ցանկացած մեկը» և «Ոչ մեկը»։
Երբ ինչ-որ կարևոր գործ կար անելու, «Ամեն մեկը» վստահ էր, որ «Ինչ-որ մեկը» դա կանի։ «Ցանկացած մեկը» կարող էր դա անել, բայց «Ոչ մեկը» ոչինչ չէր անում։ «Ինչ-որ մեկն» անընդհատ բողոքում էր, քանի որ դա «Ամեն մեկի» պարտքն էր համարում։ «Ամեն մեկը» կարծում էր, որ «Ցանկացած մեկը» կարող է դա անել, բայց «Ոչ մեկը» չէր գիտակցում, որ «Ամեն մեկը» դա չի անելու։ Ի վերջո, «Ամեն մեկը» սկսեց մեղադրել «Ինչ-որ մեկին», երբ «Ոչ մեկը» չարեց այն, ինչ «Ցանկացած մեկը» կարող էր անել։
Սա պատասխանատվության, պարտավորության, գիտակցության ու վճռականության բացակայության մասին է, որտեղ, ըստ հեղինակի, սեփական պատասխանատվություններից խուսափելն արդեն իսկ զգուշացնող ազդանշան է։
Ինչո՞ւ կարդալ «Proակտիվ առաջնորդը» գիրքը
Գիրքը ենթադրում է փոփոխություն, որը ոչ թե պատահականության արդյունք է, այլ՝ նպատակները հետևողականորեն իրագործելու։ Ըստ «Proակտիվ առաջնորդը» գրքի, մեր գործողություններն ունեն ալիքային ազդեցություն, և մենք կամ այդ ազդեցության հաղորդիչներն ենք, կամ էլ՝ ընդունիչները։ Այսինքն՝ կարող ենք լինել դրական փոփոխությունների աղբյուր, կամ էլ՝ տեսնել մեր անգործության հետևանքները։ Սա վերաբերում է թե՛ մեր առօրյա կյանքին, թե՛ մեր կարիերային։
Գիրքն առաջնորդության մասին է, որտեղ հեղինակը հիմնվել է միջազգային, տեղական ու սեփական փորձի վրա ու մշակել մի քանի գործուն մեթոդներ ու պրակտիկ խորհուրդներ, որոնցով ցանկանում է կիսվել ընթերցողի՝ «Ամեն մեկի» հետ։ Իսկ գրքի ամբողջ նպատակը նա համարում է գտնել համագաղափարակիցների, ում հետ ինտերակտիվ ու արդյունավետ զրույցի միջոցով «Ոչ մեկի» կարգավիճակից կտեղափոխվի դեպի «Ամեն մեկի» կարգավիճակը։
Առաջնորդության պարադոքսը
Եթե հասարակության այն խմբի մեջ ես, որն իսկապես ուզում է դրականորեն ազդել շրջապատի ու հասարակության վրա, ապա ճիշտ տեղում ես, իսկ եթե այդ մասին երբեք էլ չես մտածել, ապա բարի գալուստ։
Զարմանալի չէ, որ առաջին բաժինը սկսվում է ամերիկացի գրող Ավլին Թոֆլերի խոսքերով, որը մոտավորապես ունի այս պատկերը․ «21-րդ դարում ոչ թե անգրագետ կլինեն գրել, կարդալ չիմացողները, այլ նրանք, ովքեր չեն կարողանա սովորել, մոռանալ սովորածը, որ կրկին սովորեն»։ «Proակտիվ առաջնորդը» գրքի հեղինակը այս մտքին տալիս է նոր ու ավելի թարմ բացատրություն և առաջին բաժնի մեկնարկը սկսում մեր ընթացիկ հմտություններից ու ապագայում դրանք թողնելուց։ Ինչո՞ւ, քանի որ ըստ համաշխարհային տնտեսական ֆորումի կատարած ուսումնասիրության՝ այսօր տարրական դպրոց ընդունվող երեխաների 65 տոկոսն ապագայում զբաղվելու է այսօր գոյություն չունեցող աշխատանքներով։
Այսպիսով, ընթերցողը կծանոթանա նորությունների ալիքով լողալու ու դրանք հաղթահարելու հեղինակի մտքերին, ֆունկցիոնալ անգրագիտության էությանը, հնարավոր լուծումներին, Պրոակտիվ կենսաոճին և որպես «Ամեն մեկը»՝ յուրաքանչյուրիս անելիքներին։
Հաղթահարելով անտարբերության համախտանիշը
Սեփական երջանկությունը մեծապես կախված է դիմացինին երջանկացնելուց։
Իր գրքում Գոռ Կարապետյանն անցկացրել է փոքրիկ վերլուծություն՝ կապված Հայաստանի ու Երջանկության համաշխարհային դիրքերի մասին։ Պարզվում է, որ Հայաստանն այդ դիրքերում զբաղեցնում է 79-րդ տեղը, իսկ առաջին տեղում է Ֆինլանդիան։ Ըստ Բարեգործության համաշխարհային ինդեքսի, երջանիկ լինելու չափանիշները սերտորեն կապված են բարեգործության հետ․
- Օգնել անծանոթներին
- Նվիրատվություն անել բարեգործական կազմակերպություններին
- Կամավորական աշխատանք կատարել
Այս գիրքն իրատեսական չափանիշների մասին է, որտեղ ներկայացված բոլոր տվյալները հիմնված են խորը վերլուծության ու համաշխարհային աղբյուրների վրա։ Այսպիսով, հեղինակը ստույգ տվյալների միջոցով «Ամեն մեկին» ներկայացնում է միմյանց օգնելու կարևորությունը, որը նաև կարելի է իրականացնել փոքրիկ բարեգործությունների ու դիմացինին օգնելու միջոցով։ Արդյունքում, «Ցանկացած մեկը» կարող է դառնալ «Ամեն մեկը» և օգնել կարիքի մեջ գտնվողին։
Ամփոփում
«Եթե ցանկանում ես արագ գնալ, քայլի՛ր մենակ, եթե ցանկանում ես հեռու գնալ, քայլի՛ր որևէ մեկի հետ»։
Ի վերջո, «Proակտիվ առաջնորդը» ֆունկցիոնալ անգրագիտության, սոցիալական պատասխանատվության բարձրացման ու կրթության ցածր մակարդակին համապատասխան լուծումներ գտնելու մասին է և անդրադառնում է մեր երկրի առջև ծառացած այն խնդիրներին, որոնք կարող է լուծել առաջնորդությունը։ Սկսած մենթորինգի 21 կիրառական խորհուրդներից, մինչև «Հայկական հրաշքի» գաղափարը, որի հետևում կանգնած է «Ամեն մեկը»։
Մենթորությունն առաջնորդության ևս մեկ տեսակ է և ենթադրում է արկածային ճանապարհորդություն՝ լի ինչպես սթրեսով, այնպես էլ ոգևորիչ արդյունքների սիներգիայով։ Այսպիսով, «Proակտիվ առաջնորդը» գիրքն առանց ֆիլտրի առաջնորդության մասին է, երբ առաջինը լինելու համար հարկավոր է ծառայել ու օգնել դիմացինին։
