Միտումնավոր սովորել՝ միայն քո պատասխանատվության ներքո է

Գործի բերումով շատ առիթներ եմ ունեցել ուսումնասիրել, թե ինչպես են մարդիկ սովորում՝ թե կողքից նայելով այն մարդկանց, ովքեր սիրում են սովորել, թե տարբեր տեսություններ կարդալով, որպեսզի հասկանամ այդ երևույթը հոգեբանական և ֆիզիոլոգիական տեսանկյունից: Դա ինձ հետաքրքրել է իբրև HR և դասընթացավար: Միշտ սիրել եմ մարդկանց սովորելու և ինքնակրթվելու պատմությունները հավաքել և պատմել աշխատակիցներին, ուսանողներիս ու հարազատներիս:

Անցած տարի մի պատմություն եղավ աշխատանքիս վայրում, ինչը ես անգամ փոքր առիթի դեպքում պատմում էի մեր այլ աշխատակիցներին, որպեսզի վարակեմ և մոտիվացնեմ իրենց: Արդյունքում ինքս այնքան ոգևորվեցի, որ նոր կայծ առաջացավ ինձ մեջ` կրկին խորանալու, թե ինչպես են մարդիկ սովորում սովորել, և հատկապես ինչպես են տարբերվում նրանք, ովքեր սիրում են սովորել և ինքնուրույն կազմակերպել իրենց շարունակական կրթությունը:

Նկարում Աշոտ Կարապետյանն է, որը Սիներջիում աշխատում է իբրև ճարտարագետ և ղեկավար, իմ ու շատերի հանդիպած ամենախելացի ու ֆանտաստիկ տաղանդավոր մարդկանցից մեկը: Անցած ամռանը խնդրել էի Աշոտին հյուրընկալել Սիներջիի ամառային դպրոցի ուսանողներին և պատմել իր հաջողության պատմությունը: Ուսանողներից մեկը հարցրեց, թե ինչն է օգնել Աշոտին իր ինքնազարգանալու գործում, և Աշոտը պատասխանեց.

Մասնագիտական կյանքիս առաջին փուլում գիտելիքն իմ շրջապատից և միջավայրից մի տեսակ ավտոմատ գալիս էր դեպի ինձ:

«Իմ մասնագիտական կյանքը բաժանում եմ 2 փուլի՝ 1-ին փուլում սովորում էի մի տեսակ ոչ իմ կամքով՝ կախված ուրիշից: Օրինակ, համալսարանում հիմնականում սովորում էինք, որովհետև քննություններ պետք է հանձնեինք, հետո երբ սկսեցի աշխատել, սովորում էի, որպեսզի կարողանամ գործ անել, այսինքն` գիտելիքներս հիմնականում շատանում էին, երբ նոր տեսակի առաջադրանքներ էին հանձնարարում ինձ, իսկ ես «ստիպված» սովորում էի այդ գործիքակազմը, որպեսզի կարողանամ կոդս գրել: Երբ լսում էի ավագ մասնագետներին ինչ-որ նոր երևույթի մասին խոսելիս, դա ևս խթան էր՝ նոր բան սովորելու: Այսինքն` մասնագիտական կյանքիս առաջին փուլում գիտելիքն իմ շրջապատից և միջավայրից մի տեսակ ավտոմատ գալիս էր դեպի ինձ», — պատմում էր Աշոտը:

Մարդիկ իսկապես սովորում են տարբեր կերպ կյանքի տարբեր փուլերում: Վաղ փուլում մենք սովորում ենք ենթագիտակցական մակարդակում՝ նստել, քայլել, խոսել և այլն: Այնուհետև գալիս է դպրոցական, հետո նաև համալսարանական կյանքը, որտեղ «պարտադրված», ոչ ինքնուրույն, կախյալ է տեղի ունենում մեր սովորելու գործընթացը:

Շատերը սովորում են այն ժամանակ, երբ «ստիպված» կամ «պարտադրված» են, կամ էլ բախվել են ճգնաժամի:

Ինքնաբացահայտման և առաջնորդության մի շարք գրքերի հեղինակ Պատրիցիա ՄքԼեգանն իր Unstoppable You գրքում գրել է, որ ոչ բոլոր մարդիկ են կարողանում աճել և դառնալ իրական ինքնուրույն սովորողներ(self-learners): Շատերը սովորում են այն ժամանակ, երբ «ստիպված» կամ «պարտադրված» են, ինչպես դպրոցական կամ համալսարանական տարիներին, օրինակ՝ կազմակերպությունը նախաձեռնել է դասընթաց, որդեգրել է նոր ուղղություն, օրենքը պարտադրում է, պետք է սովորի, որպեսզի կարողանա տվյալ գործն անել, կազմակերպությունում սկսվելու է գնահատում և այլն: Մարդը նաև սովորում է, երբ բախվում է իրական կամ փոխաբերական իմաստով ճգնաժամի՝ կատարողականի արդյունքները ցածր են, ղեկավարը դժգոհ է, աշխատաշուկայի պահանջները փոխվել են, կրճատման տակ է ընկել, աշխատանքի մեծ մասն ավտոմատացվել է և այլն:

Հեղինակը նշում է , որ ոչ բոլոր մարդկանց է հաջողվում կյանքում դուրս գալ դպրոցական կամ համալսարանական «պարտադրված» ուսուցման փուլից և դառնալ իրենց ուսումն ինքնուրույն նախաձեռնող սովորողներ:

Այդպես են շատերը, սակայն ոչ՝ Աշոտը.

Հասկացա, որ սովորելուս վեկտորը պետք է փոխեմ:

«Հետո ես դարձա ինքնուրույն մասնագետ, — շարունակում է Աշոտը, — առաջադրանքներս լավ էի անում, ինձնից շատ գոհ էին, լրիվ կոմֆորտ զոնայի մեջ էի ինձ զգում: Եվ ահա, սա այն փուլն էր, որ զգացի լճացում…. մասնագիտական աճս դանդաղեց, նոր գիտելիքի հոսքը գնալով քչանում էր: Կյանքի այս փուլում հասկացա, որ ինքս պետք է ստեղծեմ սովորելու միջավայրը և նախաձեռնեմ ինքնազարգացումս, որ գիտելիքն առաջվա պես չի հոսելու դեպի ինձ, հասկացա, որ սովորելուս վեկտորը պետք է փոխեմ»:

Աշոտի այս պատմությունն ավարտեմ՝ միայն հավելելով, որ այսօր Աշոտն այն մարդկանցից է, որը կազմակերպությունում ստեղծում է նոր ուղղություններ և առաջնորդում դրանք, որ իր հետ և կողքին ցանկանում է աշխատել ու իրենից անվերջ սովորել, մոտիվացվել, նրանով հպարտանում և մեծապես հիանում է ողջ կազմակերպությունը:

Հոդվածս այն մարդկանց մասին է, ովքեր ինքնակազմակերպում կամ նախաձեռնում են իրենց շարունակական ուսուցումը, որովհետև սիրում են սովորել, ովքեր կարողանում են ճիշտ հասկանալ, թե ինչ են սիրում սովորել, ինչ է իրենց անհրաժեշտ, ովքեր կարողանում են ճիշտ գնահատել իրենց ուժեղ և թույլ կողմերը, հստակ նպատակներ դնել, պլանավորել և շարունակ աճել: Ինձ համար սա այն տեսակն է, որը ցանկացած ոլորտում կարող է հաջողել:

Սովորելու պարտականությունը և պատասխանատվությունը քոնն է, ուրիշ ոչ ոքինը:

ԹՐԵՅՆԻՆԳՆԵՐ STAFF.AM TRAININGS-ԻՑ

• Business Development Group (BDG) – Project Management Fundamentals
• Quick Start  – Digital Marketing Specialist preparation
• AITC/ EIF – LINUX OS / #GrowWithUs & #AntiCOVID
• Էքսելիստ – «ԿԻՐԱՌԱԿԱՆ EXCEL» ՕՆԼԱՅՆ ԴԱՍԸՆԹԱՑ

Դիտել ավելին

Այս երևույթն անգամ ունի գիտական տերմին և ուսումնասիրվել է մի շարք մանկավարժ-հոգեբան գիտնականների կողմից: Այն մարդիկ, ովքեր ինքնուրույն կարողանում են կազմակերպել իրենց շարունակական ուսումը և ինքնակրթվել, կոչվում են ավտոդիդակտներ (autodidact): Իսկ երևույթն անգլերենում անգամ ունի մի շարք անվանումներ՝ autodidacticis, self-learning, self-initiated learning, self-education, self-teaching, self-determined learning, self-directed learning, self-study: «Self» բառը նշանակում է ինքդ, այսինք սովորելու պարտականությունը և պատասխանատվությունը քոնն է, ուրիշ ոչ ոքինը:

Մի քանի հատկանիշ կա, որը տարբերում է ավտոդիդակտներին մնացած մարդկանցից՝ նրանք շատ հետաքրքրասեր են, ունեն ավելի շատ հոգեկան էներգիա (psychic energy), ինքնամոտիվացված են, կարողանում են երկար ինչ-որ բանի վրա կենտրոնանալ, համառ են ու նպատակասլաց:

Ես կարծում եմ, որ այդպիսին կարող է դառնալ յուրաքանչյուր մարդ, ցանկացած տարիքում: Միայն թե պետք է շատ ցանկանալ և կենտրոնանալ: Իսկ թե ինչ արժեք կարող է ձեզ տալ միտումնավոր և համառ ինքնազարգացումը, կարող եք կիրառել ինքնաբացահայտման այս մեթոդը՝

Պատկերացրեք հետևյալ իրավիճակը՝ մարդիկ ձեր մասին ասում են, որ դուք իրենց հանդիպած ամենամեծ ավտոդիդակտն եք, կարող եք գրել, նկարել կամ պարզապես մտովի պատկերել այն՝ պատասխանելով հետևյալ հարցերին`

Ինչպե՞ս է փոխվել ձեր կյանքը: Ի՞նչ նոր հաջողություններ եք գրանցել: Ինչպե՞ս են ձեզ ընդունում շրջապատում: Ինչպիսի՞ն է ձեր ինքնազգացողությունը:

Իսկ հիմա գրեք, նկարեք կամ մտովի փորձեք պատկերել, թե ինչպես հասաք այդ արդյունքի: Այս վարժությունը ոչ միայն կօգնի ինքնամոտիվացվել, այլև՝ իրականացման ուղիները գտնել:

Նրանք, ովքեր սիրում են սովորել, ստանում են 3 կրթություն՝ մեկն իրենց ուսուցիչներից և դասախոսներից, երկրորդն իրենց փորձից, և երրորդը՝ հենց իրենցից:

Իսկ որպես այս հոդվածիս վերջաբան ուզում եմ ասել, որ այն մարդիկ, որոնք անկեղծ սիրում են սովորել, էապես տարբերվում են մնացածից՝ շատ ավելի թեթև են տանում կյանքում դժվարությունները, քանի որ միտքն անընդհատ զբաղված է նոր բացահայտումներ անելու փնտրտուքներով: Եվ վերջապես, նրանք, ովքեր սիրում են սովորել, ստանում են 3 կրթություն՝ մեկն իրենց ուսուցիչներից և դասախոսներից, երկրորդն իրենց փորձից, և երրորդը՝ հենց իրենցից:

p.s. Գտի՛ր քո ավելի լավ տարբերակը: Այն հաստատ գոյություն ունի: