Ներկայիս կյանքի գերարագ տեմպի մեջ վաղուց արդեն չես կարող 4-5 տարի սովորել, ավարտել ու ակնկալել, որ առանց որևէ փորձի, ավելի ճիշտ հմտության, գործատուն քեզ աշխատանք կառաջարկի։ Ուրեմն ի՞նչ անել։ Սկսել հենց հիմա, կառուցել քո բրենդը աշխատշուկայում։
Քո բրենդը քո հեղինակությունն է, քո այցեքարտը։ Դա այն է, ինչ դու գիտես քո մասին + այն, ինչ մարդիկ գիտեն քո մասին։ Դա «ինչ»-ը և «ինչպես»-ը մարդկանց հասցնելն է։ Բրենդի միջոցով է, որ դուք շփվում ենք մարդկանց հետ և բացում դուռը դեպի նոր հնարավորություններ։
Շատ մարդիկ սխալմամբ կարծում են, որ անձնային բրենդինգը միայն հայտնի մարդկանց համար է, սակայն մեզանից յուրաքանչյուրը վերջինիս կարիքն ունի։
Բրենդինգը կառուցված է երեք մեծ փուլից․
1) բրենդի հայտնաբերում,
2) բրենդի ստեղծում,
3) բրենդի ամրապնդում։
Սկսեք բացահայտելուց։ Պատասխանեք հետևյալ հարցերին․
1․ Ի՞նչ եմ պատրաստվում անել հետագա տարիների ընթացքում։
2․ Ո՞րոնք են իմ նպատակները։
3․ Ո՞րն է իմ միսիան։
4․ Ի՞նչ եմ անում, ինչի՞ն եմ ծառայում։
5․ Ո՞րն է իմ տարերքը։
6․ Ո՞վ եմ ես։
7․ Ի՞նչ արժեք եմ ես առաջարկում։
8․ Ինչո՞ւ եմ ընտրել տվյալ մասնագիտությունը։
3․ Ինչպե՞ս եմ գումար աշխատելու։
Այլ կերպ ասած, դու կառուցում ես հնարավոր զարգացման պլան և ունենում ես քո ընդհանուր նկարագիրը, ցանկալի իմիջ՝ իդեալական «ես»։ Մշտապես գոյություն ունի անհամապատասխանություն նրա միջև, թե ինչպիսին ես դու քեզ տեսնում և ինչպիսին կուզենայիր լինել։ Բրենդինգը պարզապես ցուցադրական ինչ-որ բան չէ, այլ լինել այն, ինչ իրականում կաս և օգնել այլոց դա տեսնել։ Պատկերացրեք՝ ինչքան բարդ կլինի կառուցել քեզ ինչ-որ մի բանի շուրջ, ինչը ֆեյք է, քոնը չէ։ Դու իհարկե կունենաս հաջողություն շատ ջանքերի դեպքում, բայց դա կարճաժամկետ է։ Շատ կարևոր է ունենալ մարդկանց վստահությունը, որ դու «չես խաղում»։
Որքան իդեալական և իրական «ես»-երն իրար մոտ լինեն, այնքան մարդ ավելի հարմոնիկ կլինի։ Այս հարմոնիան ձեռք է բերվում մշտական աշխատանքի արդյունքում։ Ընդհանուր առմամբ քո վերջնական նպատակը այս հավասարությանը հասնելն է՝
Ցանկալի ինքնաընկալում = Մարդկանց ընկալում քո մասին
Բրենդը չի կառուցվում միայն ձևի տեսանկյունից, կարևոր է նաև փորձը։
1 Կամավորություն, բարտերություն, internship – Հայաստանում շատ կառույցներ կան, որ նման հնարավորություններ են ստեղծում։ Ես հանդիպել եմ, օրինակ, Idea Foundation, Red Cross, USAID, Tumo, Ayb School և շատ այլն։ Բակալավրն ավարտելուց հետո ես վերցրեցի «Հայաստանի դեղին էջեր» տեղեկագիրքը, առանձնացրեցի բոլոր հոգեբանական ծառայություն մատուցող կենտրոնները ու սկսեցի հերթով այցելել, ռեզումե թողնել ու ասել, որ պատրաստ եմ կամավորության։ Հաջողվեց։ Մի քանի տեղ կամավորեցի ու միայն դրանից հետո հասկացա, որ խորհրդատվությունն իմը չէ, ինչն էլ ինձ տարավ Կառավարման հոգեբանության մագիստրատուրա։ Այնուամենայնիվ, 2 բան հստակորեն շահեցի՝ ծանոթներ (networking-ը հզոր գործիք է) ու փորձ։ Էսպիսի լավ խոսք կա “Good ideas don’t sell products — relationships do”։ Մտածեք այս մասին։
2 Ոչ մասնագիտական աշխատանք – Ամառն է մոտենում։ Ի՞նչ եք պլանավորում անել։ Իհարկե հանգստանալ ։) 1 ամիսը լրիվ բավարար կլինի հանգստի համար, մնացյալ ժամանակը տրամադրեք աշխատանքին։ Ոչ մի հնարավորություն բաց մի թողեք, լինի դա մատուցող, զանգերի կենտրոնի աշխատակից կամ ադմինիստրատիվ ինչ-որ մի բան։ Աշխատեք։ Ամենաքիչը, որ դուք ձեռք կբերեք, աշխատանքային հարաբերություններ կառուցելու հմտություններն են, ամենաքի՛չը։
3 Մասնակցեք թրեյնինգների, ակտի՛վ եղեք – Որքան շատ եմ շփվում թրեյներների հետ, այնքան համոզվում եմ, որ բոլորի հիմնական նպատակը մեկն է` սովորեցնել, կիսվել հնարավորինս շատ, մոտիվացնել ու «հրել» առաջ: Սրա համար իրենք ահռելի էնտուզիազմ ունեն: Բաց մի թողեք թրեյնինգներն ու սեմինարները, դրանք այն Zip ֆայլերն են, որտեղ խտացված են տվյալ ոլորտում բոլոր կարևոր գրքերը, բոլոր կարևոր գիտելիքներն ու հաջողակ փորձը: Ի դեպ, այս կետը միայն ուսանողներին չէ, որ վերաբերում է։ Մեր ժամանակ ես ուղղակի կերազեի, որ ինչ-որ մեկը ինձ 2 ժամում բացատրեր, թե ինչպես է պետք ռեզումե ու ուղեկցող նամակ գրել, որ սերտիֆիկացիայի համար ուր դիմել, ինչպես ինչ-որ բիզնես սկսել, կամ, առհասարակ, որտեղից սկսել ու ինչ անել։ Իսկ հիմա, նման հանդիպումները բազմաթիվ են։ Օրինակ՝ Լոֆթ HR ակումբ, Լոֆթ Բիզնես ակումբ, Երիտասարդ հետազոտողների «Մերգելյան» ակումբ, Մենեջմենթ Միքս, Էսպաս և այլն։ Այս պահին այսքանը հիշեցի, բայց էլի կան հաստատ, ուսումնասիրեք, գտեք։ Ի դեպ, բոլորը լինքերով եմ դրել, միացեք։
4 Հույսը դրեք ձեզ վրա, ոչ թե ծանոթ ՄՌ մասնագետի – Շաբաթը գոնե մեկ անգամ նմանատիպ նամակ ստանում եմ․ «Ռեզումես ուղարկեմ, թող ձեր բազայում լինի, որ գործ լինի, ասեք»։ Դուք գոնե պատկերացնում եք՝ յուրաքանչյուր ՄՌ մասնագետ օրը քանի ռեզումե է ստանում, ու ինչ ծավալի ինֆորմացիայի մասին է խոսքը։ Եթե քո ռեզումեում չկա գոնե 3 կետ՝ փորձ, հմտություն, կրթություն, որը կհաստատի քո՝ որպես լավ մասնագետ լինելը, անիմաստ է այն ուղարկելը ու հուսալը, որ քեզ կկապվեն։ Նախ այդ ամենը պետք է ձեռք բերել, իսկ հետո, ոչ թե սպասել, որ կզանգեն, այլ անձամբ հետևողական լինել՝ ամեն օր, անընդհատ, մինչև կամ հաջողվի, կամ իմանալ՝ ինչու չհաջողվեց ու սկսել աշխատել այդ ուղղությամբ։
5 Թուլացրեք ձեր թերությունները (weaken weaknesses) – Յուրաքանչյուրս էլ թերություններ ունի։ Ընդհանուր առմամբ թերությունը մի բան է, որի վրա դու քո ուշադրությունը բավարար չես կենտրոնացրել կամ բավարար էներգիա չես ծախսել վերջինիս վրա։ Մենք սիրում ենք զբաղվել նրանով, ինչը մեզ մոտ լավ է ստացվում՝ անտեսելով այն, ինչը թերի է։ Թղթի վրա գրեք ձեր թերությունները և սկսեք հերթով աշխատել դրանց վրա։
6 Անգլերենը բարեկարգեք – Այստեղ մեկնաբանելու ոչինչ չունեմ։ Ուղղակի առանց աշխարհում թիվ 1 լեզվի հաջող ու ցնդած կարիերա ունենալու ձեր շանսերը կտրուկ իջնում են։ Ես գիտեմ լավ մասնագետների, նաև լեզվի կենտրոնների կոնտակտներ, դիմեք, կուղարկեմ։
7 Կամ սիրեք ձեր մասնագիտությունը, կամ փոխեք – Պիտի սիրել, զգալ, վերջնականապես նվիրվել մասնագիտությանդ, ուրիշ տարբերակ չկա զարգանալու վերջինիս մեջ։ Մագիստրոսի կոչումից հետո ես թողեցի ոչ մասնագիտական աշխատանքս և անցա մասնագիտականի ակտիվ փնտրման՝ չհուսահատվելով այն փաստից, որ Հայաստանում Կառավարման հոգեբանության ոլորտը դեռևս զարգացման սկզբնափուլում էր, և աշխատաշուկայում ‹‹կառավարման հոգեբան›› կոչվածը այնքան էլ ընկալելի չէր։ Դժվար էր, բայց ստացվեց։ Ստացվեց, որովհետև սիրել էի մասնագիտությունս։ Հարցրու քեզ․ «Ես ի՞մ տեղում եմ», ու եթե ոչ, ուրեմն հենց հիմա այն փոխելու ժամանակն է։ Ի դեպ, ոչ մի պահի չմտածեք՝ ուշ է, կարևորը՝ ցանկություն ու քայլ, հետո էլի քայլ ու էսպես․․․Հանդիպումներից մեկի ժամանակ ուսանողներից մեկն իմ պնդմանը, որ պետք է սկսել քո սեփական բրենդն աշխատաշուկայում կառուցել հենց հիմա, ինձ հակադարձեց՝ «ժամանակ չկա»։ Գիտե՞ք՝ որն է «ժամանակ չկա»-ն, էն որ աշխատում ես, սովորում ես, զուգահեռ հասցնում ես 2-3 պրոյեկտ էլ իրականացնել, ու «ապրել»՝ ընկերներ, ծնունդներ, սիրելի հեղինակներին թերթել ու էսպես։ Դիլբարյան Վահագնը մի անգամ ասեց․ «ամեն մեկ ժամ ավել քնածից մեղքի զգացում եմ ունենում, մտածում եմ, որ կարելի էր այդ ընթացքում մի բան սովորել, անել»։ Այ սա է համարվում ժամանակ չկա: Իրոք, դուք հիմա ամենաիսկական ժամանակն ունեք ինքնակրթության, ինքնազարգացման, ու առհասարակ բոլոր «ինքնա»-ների։
Կարևոր համարեցի վերջում նշել էն երեխեքի մասին, ովքեր աշխատում են իրենց վրա, քչփորում են, ուսումասիրում են, սովորում են, ակտիվ են։ Իրենք հենց այն ազգային նյութն են կազմում, որ ունակ են փոխելու և՛ ինդիվիդուալ, և՛ ընդհանուր մակարդակներում։
Մի խոսքով, ապրե՛ք, այ հենց էդ տեմպով ու էդ տեսակով էլ շարունակեք, որ մենք էլ ձեզանով մոտիվացվենք, ոգևորվենք ու հանկարծ ու հանկարծ ժանգոտման վտանգի առաջ չկանգնենք 🙂
Անի Մարգարյան
Talent specialist (ՄՌԿ մասնագետ) Joomag, Inc.