Մարքեթինգային աշխարհը եղել և մնում է արվեստի և գիտության յուրօրինակ միաձուլում։ Այն մարդկանց հասկանալու, պատմություններ պատմելու և էմոցիոնալ կապեր ստեղծելու մասին է։ Սակայն ի՞նչ է տեղի ունենում, երբ հայտնվում է մի տեխնոլոգիա, որը կարող է վերլուծել տվյալների հսկայական զանգված, կանխատեսել սպառողի վարքագիծը և ավտոմատացնել խնդիրներն անհավանական արագությամբ ու ճշգրտությամբ։ Պատասխանն է՝ հեղափոխություն։ Արհեստական բանականությունը (AI) ոչ միայն փոխում է մարքեթինգը, այլ հիմնովին վերափոխում է այն՝ ստեղծելով հնարավորությունների և մարտահրավերների նոր լանդշաֆտ։
Զանգվածային մարքեթինգից դեպի հիպեր-անհատականացում
Տասնամյակներ շարունակ մարքեթոլոգները հենվում էին լայն, ժողովրդագրական տվյալների վրա հիմնված արշավների վրա։ Մենք թիրախավորում ենք «25-34 տարեկան տղամարդկանց» կամ «երեխաներ ունեցող մայրիկներին»․ այս մոտեցումը նման էր լայն ցանց նետելուն՝ հույս ունենալով մի քանի ձուկ բռնել։ AI-ը միանշանակ փոխում է այս մոտեցումը։
Այսօր AI-ով աշխատող գործիքները կարող են վերլուծել անհատի դիտման պատմությունը, գնումների վարքագիծը, գտնվելու վայրը և սոցիալական մեդիայի փոխազդեցությունները՝ մանրամասն պրոֆիլ կառուցելու համար։ Սա թույլ է տալիս մարքեթոլոգներին ստեղծել իսկապես անհատականացված փորձառություններ՝ սկսած կայքում հարմարեցված ապրանքների առաջարկներից մինչև էլեկտրոնային փոստի արշավ, որն ուղղակիորեն խոսում է անձի հատուկ հետաքրքրությունների մասին։ Սա պարզապես հաճախորդի անունը էլեկտրոնային նամակում օգտագործելու մասին չէ. դա նրա հաջորդ կարիքը կանխատեսելու և ճիշտ պահին ճիշտ հաղորդագրությունը մատուցելու մասին է։ Արդյունքը սպառողի համար ավելի գրավիչ, համապատասխան փորձառությունն է և բիզնեսի համար զգալիորեն ավելի բարձր աճի մակարդակը։
Տվյալների վրա հիմնված որոշումներ, ոչ թե ներքին զգացողություններ
Պատմականորեն, մարքեթինգային որոշումները հաճախ կայացվում էին ինտուիցիայի և սահմանափակ տվյալների հիման վրա։ «Եկեք հեռուստատեսային գովազդ ցուցադրենք, որովհետև կարծում եմ դա արդյունավետ է», կամ «Կարծում եմ՝ այս վերնագիրը ավելի լավ կաշխատի»։ AI-ը այս գործընթացում նոր մակարդակի գիտական մոտեցում է բերում։
AI-ը և մեքենայական ուսուցումը կարող են րոպեների ընթացքում վերլուծել հսկայական տվյալների զանգվածներ՝ բացահայտելով օրինաչափություններ, որոնք մարդկային թիմից ամիսներ կպահանջեին։ Մարքեթոլոգներն այժմ կարող են կանխատեսել, թե որ գովազդային նյութը կաշխատի լավագույնս, որոշել էլեկտրոնային նամակ ուղարկելու օպտիմալ ժամանակը և կանխատեսել վաճառքի միտումները բարձր ճշգրտությամբ։ Այս անցումը «ներքին զգացողություններից» դեպի տվյալների վրա հիմնված որոշումներ թույլ է տալիս մարքեթոլոգներին իրական ժամանակում օպտիմալացնել արշավները, ավելի արդյունավետ բաշխել բյուջեն և ապացուցել ներդրումների ուղղակի վերադարձը (ROI)։

AI-ով աշխատող ստեղծարար օգնականի վերելքը
Երբ մարդիկ մարքեթինգում AI-ի մասին են մտածում, հաճախ պատկերացնում են ռոբոտների, որոնք գովազդային տեքստեր են գրում։ Թեև դա մի փոքր չափազանցություն է, AI-ն, անշուշտ, դառնում է հզոր ստեղծարար գործընկեր։ GPT-5-ի նման գործիքները կարող են վայրկյանների ընթացքում ստեղծել վերնագրերի, սոցիալական մեդիայի գրառումների և էլեկտրոնային փոստի թեմաների անհամար տարբերակներ։ Նրանք նույնիսկ կարող են օգնել մտածել արշավի գաղափարներ և կատարելագործել հաղորդագրությունները, որպեսզի դրանք ավելի լավ արձագանքեն թիրախային լսարանին։
Սա չի նշանակում, որ մարդկային ստեղծարարությունը հնացած է։ Փոխարենը, AI-ն ազատում է մարքեթոլոգներին կրկնվող, ժամանակատար խնդիրներից։ Մարդու դերը տեղափոխվում է միակ ստեղծագործող լինելուց դեպի ռազմավար, խմբագիր և AI գործիքների նվագախմբի դիրիժոր։ Դուք կարող եք կենտրոնանալ մեծ գաղափարների, ապրանքանիշի պատմության և էմոցիոնալ կապի վրա, մինչդեռ AI-ն զբաղվում է տարբերակների ստեղծման և փորձարկման ծանր աշխատանքով։
Էթիկական հարցեր
Մարքեթինգում AI-ի վերելքը նաև մարտահրավերներ է բերում։ Այն անհատականացումը, որը մարքեթինգն ավելի արդյունավետ է դարձնում, նաև մտահոգություններ է առաջացնում գաղտնիության վերաբերյալ։ ԱԲ-ն պատասխանատու կերպով կիրառելու և օգտատերերի իրավունքներն ու գաղտնիությունը պաշտպանելու համար ընկերությունները պետք է սահմանեն հստակ քաղաքականություններ և ուղեցույցներ։

ԱԲ-ի կիրառման գլխավոր էթիկական խնդիրներից մեկը տվյալների գաղտնիությունն է։ ԱԲ համակարգերը հենվում են սպառողների մեծածավալ տվյալների վրա՝ անհատականացված փորձառություն ապահովելու համար։ Սակայն աճում են մտահոգությունները՝ ինչպես են այդ տվյալները հավաքվում, օգտագործվում կամ չարաշահվում։ Ընկերությունները պետք է թափանցիկ լինեն տվյալների կիրառման իրենց քաղաքականության մեջ և հետևեն օրենքներին, օրինակ՝ ԵՄ GDPR-ին, որը պաշտպանում է սպառողների տվյալները։
ԱԲ մոդելները մարզվում են հավաքված տվյալների հիման վրա։ Եթե տվյալները ունեն պատմական կամ ներկայացուցչական կողմնակալություն, ապա մոդելը կարող է որոշումների ընդունման ընթացքում դրսևորել անարդար վերաբերմունք։ Սա վտանգում է վստահությունը և կարող է վնասել այն կազմակերպությունների հեղինակությունը, որոնք կիրառում են այդպիսի համակարգեր։
Կա նաև ռիսկ, որ AI-ը կստեղծի արձագանքող խցիկներ։ Եթե AI համակարգը հետևողականորեն օգտատիրոջը ցույց է տալիս այն բովանդակությունը և ապրանքները, որոնք կարծում է, որ նրան դուր կգան, արդյոք մենք չե՞նք սահմանափակում նրանց կողմից նոր բաների բացահայտումը։ Նպատակը պետք է լինի AI-ն օգտագործելը՝ սպառողի փորձը բարելավելու, այլ ոչ թե սահմանափակելու համար։
Նայելով Առաջ. Մարքեթինգի Նոր Պարադիգմա
AI-ն այլևս ֆուտուրիստական հայեցակարգ չէ. այն ներկայիս իրականություն է, որը վերափոխում է մարքեթինգի մասնագիտության յուրաքանչյուր կողմը։ Անհատականացումից և բովանդակության ստեղծումից մինչև վերլուծություն և հաճախորդների սպասարկում, AI-ն ստեղծում է ավելի արդյունավետ, խելացի և արձագանքող մարքեթինգային էկոհամակարգ։
Մարքեթինգի ապագան մարդու և մեքենայի միջև մրցակցության մասին չէ։ Այն մարդու և մեքենայի համագործակցության արդյունք է։ Վաղվա ամենահաջողակ մարքեթոլոգները կլինեն նրանք, ովքեր AI-ը կընդունեն որպես հզոր գործիք՝ ընդլայնելու իրենց ստեղծագործականությունը, խորացնելու իրենց լսարանի մասին պատկերացումները և, ի վերջո, կառուցելու ավելի ամուր ապրանքանիշեր։ Փոփոխությունն այստեղ է, և ամենահետաքրքիրն այն է, որ մենք դեռ նոր ենք սկսում բացահայտել այդ հնարավորությունները։
Միևնույն ժամանակ, այս փոփոխությունները նաև բազմաթիվ հարցեր են առաջացնում։ Որո՞նք են այն մարքեթինգային ուղղությունները, որոնք կդառնան ոչ արդիական, և ինչպե՞ս պետք է թիմերը վերաիմաստավորեն իրենց դերակատարումը AI-ի հետ արդյունավետ համագործակցելու համար։ Ինչպե՞ս հասկանալ AI-ի իրական դերը և օգտագործել այն՝ բրենդի եզակի ձայնը պահպանելով։

Այս և նմանատիպ կարևորագույն հարցերի պատասխաններն ունենալու համար, սեպտեմբերի 13-ին, միացե՛ք Career Factory by staff.am-ի կողմից կազմակերպված MentorPlay: Marketing edition-ին, որտեղ կունենանք նաև այս թեմայով պանելային քննարկում ոլորտի լավագույն մասնագետների հետ։ Հնարավորություն կունենաք նաև տեղծել նոր կապեր և հարստացնել մասնագիտական ցանցը նեթվորքինգի ընթացքում և մասնակցել 1։1 մենթորությունների մարքեթինգի ամենատարբեր ուղղությունների վերաբերյալ։
Գրանցվելու և մասնակցության պայմաններին ծանոթանալու համար անցեք հղումով՝