Բոլոր մարդիկ ունեն նույն 24 ժամը ու կյանքի գրեթե նույն միջին տևողությունը, բայց կհամաձայնեք, որ, երբ փորձում ենք գրաֆիկորեն ցույց տալ մարդկանց ըստ իրենց ձեռքբերումների և հաջողությունների, ապա պատկերը խիստ տարբեր է, և, ցավոք, շատ հաճախ վհատեցնող։ Համաձայնվեմ, որ այս ամենը պայմանավորող գործոնները շատ-շատ են, անխոս․ գենետիկա, սոցիալականացում, ընձեռված հնարավորություններ, որ կարող են ի սկզբանե ˂˂անհավասար˃˃ բաշխված լինել, սակայն կան գործոններ, որոնք պայմանավորում ենք հենց մենք և որոնք կարող են իսկապես որոշիչ և շրջադարձային դեր ունենալ ինչպես մեր անձնական կյանքում, այնպես էլ՝ կարիերայում։
Մոտիվացիա։ Մոտիվացիան արվեստ է, ինչով ղեկավարները առաջ են մղում աշխատակիցներին, այն ներքին գործոն է, որ խթանում, վարակում է ցանկալի էներգիայով, որը մարդկանց շարունակաբար պահում է հետաքրքրված աշխատանքով, պաշտոնով, առարկայով, և մարդը ջանք ու եռանդ է դնում նպատակին հասնելու համար։ Մոտիվացիան բխում է մոտիվ բառից, որը նշանակում է իդեան կարիք ունի էմոցիոնալ կամ օրգանիկ վիճակի, որը մարդուն առաջ է մղում գործողության։ Մոտիվացիայի մասին կան շատ տեսություններ, սա այն թեմաներից է, որ կարելի է գրել ու գրել, բայց երբ խոսում ենք ինչպես մոտիվացնել անձնակազմին կամ ինչպես բարձրացնել մոտիվացիան, ապա սա ամենացավոտ ու դժվար հարցերից մեկն է, որ միշտ հուզում է ղեկավարներին։ Ինչու՞։ Որովհետև մարդիկ տարբեր են, ամեն մեկն իր յուրահատկություններով, իսկ քանի որ մոտիվը մարդու ներսում է, ուստի անհրաժեշտ է ուսումնասիրել նրանց կարիքները, էմոցիաները, որպեսզի կարողանանք մոտիվացնել նրանց, իսկ սա բավականին բարդ է, հատկապես երբ խոսում ենք մեծ ընկերությունների մասին։
Հաճախ ընկերությունները ծախսում են հսկայական գումարներ անձնակազմին մոտիվացնելու համար, սակայն վերջում չեն ստանում այն արդյունքը, որ կանխատեսել էին ստանալ։ Այս երևույթը նորմալ է, ինչու՞, որովհետև հաճախ ընդհանուր մոտեցումը մոտիվացիայի բարձրացման տեսանկյունից այդքան էլ արդյունավետ չէ։ Այստեղ անհարկի չի լինի հիշել Մասլոուի պահանջմունքների բուրգը, որտեղ դասակարգված են մեր կարիքները՝ ֆիզիոլոգիական, անվտանգության, սիրո/պատկանելության, ինքնահարգանքի և ինքնաակտուալիզացիայի։ Հասկանալով մարդու պահանջմունքները՝ կարելի է կողմնորոշվել, թե արդյոք նյութական, թե ոչ նյութական միջոցներով կարելի է բերել մոտիվացված վիճակի։
Մոտիվացիան այն շարժիչ ուժն է, որ պոկում է մեզ մեր հարմարավետության գոտուց, որտեղ բավարարված են մեր բոլոր պահանջմունքները ու նետում նոր միջավայր, նոր հարթություն՝ բավարարելու նոր կարիքներ և հաճախ հանդիսանում է թռիչքի դրդապատճառ՝ թռիչք բուրգի մի գոտուց մյուսը։ Մոտիվացիան հսկայական դրական էներգիա է ծնում, որը և օգնում է հասնել նպատակին։ Դե, իսկ նպատակները մոտիվատորներ են։ Մարդիկ աշխատում են նպատակներին հասնելու համար և դրանց հասնելուց հետո բավարարված են լինում և մոտիվացված, քանի որ նպատակները մեր բավարարված կարիքներն են, այսպես ասված։ Նպատակ, ռազմավարություն, մոտիվացիա, գործողություն, արդյունք ու նորից մոտիվացիա։ Սա մի շղթա է, որ եթե մեզ ստացվի ճիշտ կառավարել, ապա հաջողությունը չի սպասեցնի։
Շատ հաճախ մենք ինքներս նպաստում ենք դեմոտիվացիայի առաջ գալուն: Ասեմ թե ինչպես։ Երբ մենք մեր առաջ դնում ենք նպատակ, կենտրոնացնում ենք մեր ուժերը, ձևավորվում են նաև ակնկալիքներ, որոնք, եթե վերջում չեն բավարարվում, բերում են դեմոտիվացիայի, էներգիայի, աշխատասիրության անկման, սեփական ուժերի հանդեպ թերահավատության ու որին հաջորդում են հոգեբանական մի շարք վիճակներ, որոնք բոլորն էլ ընկճում են մեզ։
Այս ամենից խուսափելու համար պետք է մեր առջև դրված նպատակները լինեն SMART ( Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time bound), ռազմավարությունը՝ ճիշտ ընտրված։ Շատ հաճախ կարող ենք հանդիպել մարդկանց, ովքեր իրենց զգում են ամենակարող ու մեկ էլ հանկարծ սկսում են ահավոր կոտրվել, ընկճվել: Սա մեծամասամբ լինում է ոչ SMART նպատակադրման արդյունքում։
Ամփոփելով ասեմ, որ մոտիվացիան աշխատանքի ընդունման, առաջընթացի և զարգացման համար կենսական նշանակություն ունի։ Ուստի, եթե նույնիսկ գործատուն դժվարանում է գտնել քո մոտիվացայի աղբյուրը, ապա ինքդ դա արա։ Հասկացի՛ր ուր ես ուզում հասնել, դի՛ր նպատակ և հետևիր գործողություններիդ ամեն օր ու ամեն ժամ։ Հաջողության հասնելու համար պետք է սիրել այն, ինչ անում ես, հավատալ ինքդ քեզ ու համառորեն աշխատել։ ։)
Հեղինակ՝ Անուշիկ Մինասյան
