Երևանը կրկին վերածվել էր թվային ֆինանսների գլոբալ կենտրոնի։ Արդեն երրորդ տարին անընդմեջ անցկացվող Doing Digital Forum-ը (DDF) այս անգամ էլ միավորել էր ավելի քան 1000 մասնակից 15+ երկրներից՝ ստեղծելով հարթակ տնտեսական և տեխնոլոգիական նոր մոտեցումների քննարկման համար։ Ֆորումի այս տարվա խորագիրն էր՝ «Ապագայի փողը. տնտեսական ազդեցությունը»։
Մշտապես կարևորելով թվային ֆինանսների, նորարարական տեխնոլոգիաների և աշխատաշուկայի փոխկապակցված զարգացումը՝ staffmedia.am-ը հանդես եկավ որպես Doing Digital Forum 2025-ի մեդիա գործընկեր։ staffmedia.am-ը լուսաբանում է ոչ միայն օրակարգային քննարկումները, այլ նաև խորքային ուղերձները՝ միավորելով կրթության, բիզնեսի և պետական համակարգերի ջանքերը թվային տնտեսության ձևավորման ճանապարհին։
Ապագայի փողը՝ որպես գաղափարական առանցք
Ֆորումը, որը կրում էր «Ապագայի փողը․ տնտեսական ազդեցությունը» խորագիրը, համախմբել էր պետական կառույցների, գործարար համայնքի ներկայացուցիչներին, ոլորտի միջազգային ու տեղական առաջատար փորձն ու գիտելիքը կրող փորձագետներին ու կազմակերպություններին։ Միջոցառման կազմակերպիչը SPRING PR ընկերությունն է:
Ֆորումի բացման խոսքում Doing Digital Forum-ի հիմնադիր և SPRING PR ընկերության համահիմնադիր Տաթևիկ Սիմոնյանը ընդգծեց, որ այսօր ապրում ենք աննախադեպ տեխնոլոգիական փոփոխությունների դարաշրջանում, որը պահանջում է նոր մտածողություն և նոր ոճի առաջնորդություն։
Մենք ապրում ենք աննախադեպ տեխնոլոգիական փոփոխությունների դարաշրջանում․ ես կասեի՝ տեխնոլոգիական ցունամիի ժամանակներում` լի նոր հնարավորություններով և համարձակ գաղափարներով: Նրանք, ովքեր ոչ թե պարզապես հետևում, այլ առաջնորդում են այս գործընթացները, ձևավորում են ապագայի տնտեսության տեսլականն ու դառնում նոր խաղի կանոններ սահմանողները: Ապագան չի սպասում, եկեք առաջնորդենք փոփոխությունները
Այս ուղերձը դարձավ ֆորումի տրամադրության հիմնական առանցքը՝ ընդգծելով այն իրողությունը, որ տեխնոլոգիաներն արդեն ձևավորում են տնտեսական և սոցիալական նոր ռիթմը։
Կենտրոնական բանկի նախագահ Մարտին Գալստյանը ֆորումի բացման իր ելույթում անդրադարձավ փողի էվոլյուցիային` բարտերով ապրանքներ փոխանակելուց մինչև թղթադրամ և կրիպտոարժույթ: Նրա խոսքով՝ փողի ապագան հնարավոր չէ հասկանալ առանց վերանայելու դրա հիմնարար էությունը․
Վերջին մի քանի տարվա ընթացքում կրիպտոակտիվները բավականին մեծ թափ են հավաքել: Եթե կրիպտոարժույթը պահվում է որպես արժեք ձևավորող միավոր և կարող է ժամանակի ընթացքում նշանակալի վերադարձելիություն ապահովել, ապա ավելի քիչ կենսունակ է դառնում որպես փոխանակման միջոց։
Վստահության և արժանահավատության հարցն, ըստ Գալստյանի, դառնում է ավելի հրատապ թվային արժույթների տարածման պայմաններում։
Ֆորումի գլխավոր խոսնակն այս տարի աշխարհահռչակ ֆուտուրիստ Գերդ Լեոնհարդն էր, ով դասվում է աշխարհի թոփ 10 ֆուտուրիստ-բանախոսների շարքին, և նրա լսարանը գերազանցում է 3.5 միլիոնը։ Երևանում նա հանդես եկավ «Յոթ կանխատեսում․ աշխարհը՝ մինչ 2030 թվականը» ելույթով՝ անդրադառնալով ապագայի փողին, բանկային ու ֆինանսական համակարգին։ Նա խոսեց նոր տեխնոլոգիաների, վճարումների, թվային տնտեսություններում մարդկանց փոխհարաբերությունների, ինչպես նաև ապագայի աշխատաշուկայի մասին։
Նրա խոսքում առանձնացվեցին չորս գլոբալ հեղափոխություններ, որոնք ձևավորում են տնտեսական և ֆինանսական նոր աշխարհակարգը․
- աշխարհաքաղաքական փոփոխություններ,
- թվային հեղափոխություն և ԱԲ-ի աճ,
- կայուն զարգացման հրամայական,
- կյանքի իմաստի ու արժեքի վերափոխում։
Այս չորս միտումները ստեղծում են նոր աշխարհ` լի անորոշությամբ, բայց նաև հնարավորություններով ու բացահայտումներով: Նոր իրականությունում ինչ դեր կունենան տեխնոլոգիաները, մասնավորապես, արհեստական բանականությունը, որոշում ենք մենք: Այն, ինչ կարող է անել մարդը, մեքենան չի կարող անել: Մենք ապագայի կառուցողներն ենք, ոչ թե դրա զոհը: Եկեք միասին ստեղծենք ապագան։
Համաշխարհային կրիպտո առաջնորդ, Nine Blocks Capital Management-ի համահիմնադիր Հենրի Արսլանյանի խոսքով` թվային արժույթներն ամբողջությամբ ֆիզիկական փողին չեն փոխարինելու, բայց ապագան կրիպտոարժույթներինն է:
Թվային արժույթների բնագավառի զարգացումը յուրօրինակ հնարավորություն է Հայաստանի համար, քանի որ հայերը ճկուն են, ողջունում են նոր տեխնոլոգիաները և հնարավորություն ունեն օգտվել այս փոփոխություններից: Կարծում եմ` այս շրջանն ամենահետաքրքիր ժամանակն է ֆինանսների և ընդհանրապես փողի պատմության մեջ։
Հենրի Արսլանյան
Բարտերից մինչև կրիպտո
Ֆորումի ընթացքում տեղի ունեցան երկու պանելային քննարկումներ։ Առաջինը՝ «Բարտերից մինչև կրիպտո. փողի էվոլյուցիան», կենտրոնացած էր բլոկչեյնի, Web3-ի, կրիպտոարժույթների և դրանց կարգավորման վրա։
Fastex ընկերության գործադիր տնօրեն Վախթանգ Աբրահամյանը նշեց, որ կարգավորման հստակ միջավայրն է բիզնեսի ռազմավարական աճի հիմքը։
Մենք չենք ուզում, որ Հայաստանի կրիպտո գործունեությունն ասոցացվի ինչ-որ բանից խուսափելու հետ, այն պետք է ասոցացվի նոր բան ստեղծելու հետ:
Վախթանգ Աբրահամյան
Arca ընկերության խորհրդի անդամ Արա Աբրահամյանն էլ ընդգծեց Հայաստանի մրցակցային առավելությունը՝ ֆինանսական ծառայությունների և ՏՏ ոլորտների համադրությունը, ինչը հարթ հող է տեխնոլոգիական զարգացման համար։
Երկրորդ պանելային քննարկումը, որը վարում էր Ֆասթ Բանկի տնօրենների խորհրդի անդամ Վահան Վարդանյանը, անդրադարձավ տնտեսական աճի վրա թվային արժույթների ազդեցությանը: Քննարկվեցին հարցեր, թե ինչպես են արհեստական բանականությունն ու ամպային տեխնոլոգիաները վերափոխում կապիտալի շուկաները, մարդասիրական օգնությունն ու տնտեսական զարգացումը, հատկապես Հայաստանի ֆինթեք ոլորտում:
Ֆորումի ընթացքում հատուկ ուշադրության արժանացան մի շարք մասնագետների ելույթները: ՄԱԿ-ի Պարենի համաշխարհային ծրագրի հայաստանյան տնօրեն Նաննա Սկաուն անդրադարձավ ֆինանսական գրագիտության բացին՝ նշելով, որ անկախ օգնության տեսակից, մարդիկ պետք է սովորեն այն ճիշտ կառավարել:
Apricot Capital DIFC Limited-ի ավագ գործադիր տնօրեն Օֆելյա Աղաքարյանը կարևորեց նորարարության դերը ժամանակակից աշխարհում՝ շեշտելով, որ նոր տեխնոլոգիաները դարձել են անհրաժեշտություն բոլոր տարիքային խմբերի համար:
Amazon Web Services-ի Ձեռնարկությունների տեխնոլոգիական փորձագետ Մատիաս Ունդուրրագա Բրեյթլինգը խոսեց գեներատիվ արհեստական բանականության մասին, ընդգծելով դրա դերը հաճախորդի փորձառության վերափոխման գործում և նշելով, որ հենց այդ փորձառությունն է երկարաժամկետ աճի հիմնական գրավականը:
Ֆորումին հաջորդեց Doing Digital Awards մրցանակաբաշխությունը: Թվային ֆինանսների ոլորտում նորարարությունն ու առաջնորդությունը գնահատելու և խթանելու նպատակով մրցանակներ հանձնվեցին համաշխարհային մտքի առաջնորդներին և առաջադեմ ընկերություններին էթիկական նորարարությունը, անվտանգ վճարումները, ապակենտրոնացված ֆինանսները ու թվային ներառումն ապահովելու համար:
staffmedia.am–ը մշտապես կարևորում է նման բովանդակալից ու ռազմավարական իրադարձությունները և կիսում է այն գաղափարը, որ ապագայի մրցունակությունն սկսվում է այսօր՝ թվային տեխնոլոգիաների նկատմամբ բաց մտածողությամբ, համարձակ նորարարությամբ և շարունակական ինքնակրթությամբ։
staffmedia.am-ը հավատարիմ է իր առաքելությանը՝ խթանել առաջնորդող մտածողությունը, նորարարությունը և մասնագիտական աճը։ Եթե ցանկանում եք մշտապես տեղեկացված լինել նման լայնածավալ և ռազմավարական իրադարձություններից, բաց չթողնել աշխատաշուկայի և բիզնես աշխարհի կարևորագույն միտումները, ինչպես նաև կարդալ ամենաբովանդակալից վերլուծությունները՝ շարունակեք հետևել staffmedia.am-ին։
