Starlink-ն արդեն հասանելի է Հայաստանում։ 2025 թվականի սկզբից SpaceX-ի արբանյակային ինտերնետային ծառայությունը՝ Starlink-ը, գործում է Հայաստանի ողջ տարածքում՝ ապահովելով բարձր արագության կապ, ներառյալ ամենահեռավոր բնակավայրերը։ Երկար բանակցություններից և լիցենզավորման գործընթացից հետո, այժմ հնարավոր է ձեռք բերել Starlink սարքավորումը և օգտվել անխափան ինտերնետից՝ անկախ գտնվելու վայրից։
2025 թվականի մարտի 27-ին ՀՀ բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարար Մխիթար Հայրապետյանը իր ֆեյսբուքյան էջում հայտարարեց, որ Starlink-ն արդեն Հայաստանում է:
Ուրախ ենք հայտնել, որ STARLINK-ի ծառայությունները Հայաստանում արդեն հասանելի են՝ ապահովելով արագ, հուսալի արբանյակային ինտերնետ՝ քաղաքներից մինչև ամենահեռավոր գյուղերն ու դժվարամատչելի շրջանները։ Այս կարևոր քայլը հնարավոր դարձավ Հայաստանի բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարության, STARLINK ընկերության և պետական գործընկերների համատեղ ու նվիրված աշխատանքի շնորհիվ։
Եկեք պարզենք թե ինչ է Starlink-ը և ինչպես այն իրականություն դարձավ Հայաստանում։
Ի՞նչ է Starlink-ը
Starlink-ը SpaceX ընկերության արբանյակային ինտերնետային ծառայությունն է, որը ստեղծվել է համաշխարհային լայնաշերտ կապ ապահովելու համար: Այն հիմնված է հազարավոր փոքր արբանյակների ցանցի վրա, որոնք ուղեծրում տեղակայված են երկրագնդի տարբեր մասերում:
Starlink-ի միջոցով հնարավոր է ստանալ բարձր արագության ինտերնետ, նույնիսկ այն վայրերում, որտեղ ավանդական մատակարարները չեն հասնում: Այս տեխնոլոգիան հատկապես կարևոր է հեռավոր և լեռնային շրջանների համար, որտեղ ինտերնետային հասանելիությունը սահմանափակ է:
Starlink-ի մուտքը Հայաստան
Starlink-ի Հայաստան մուտք գործելու գործընթացը սկսվել էր դեռևս 2022 թվականին, երբ SpaceX-ը հայտարարել էր գլոբալ ընդլայնման ռազմավարության մասին։ Դեպի Հայաստան ընդլայնվելու որոշումը մեծապես կապված էր երկրի լեռնային տեղանքով և բազմաթիվ դժվարամատչելի գյուղերով, որտեղ ավանդական ինտերնետ կապը հաճախ հասանելի չէ։
2023 թվականին սկսվեցին պաշտոնական բանակցությունները Հայաստանի կառավարության և SpaceX-ի միջև: Գործընթացը բավականին բարդ և երկարատև էր կապված տեղական օրենսդրական դաշտի առանձնահատկությունների և լիցենզավորման պահանջների հետ։
Հաջորդ կարևոր փուլը 2024 թվականին էր, երբ Հայաստանի Բարձր տեխնոլոգիաների արդյունաբերության նախարարությունը համագործակցելով SpaceX-ի հետ՝ սկսեց իրավական և տեխնիկական հարցերի կարգավորման գործընթացը։ 2024-ի դեկտեմբերի 16-ին Forbes-ը հրապարակեց, որ հայկական կառավարությունը պաշտոնապես թույլատրել էր «STARLINK AM ՍՊԸ»-ին ստանալ հանրային էլեկտրոնային հաղորդակցության ցանցի շահագործման լիցենզիա, և Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովը հաստատել էր ռադիոհաճախականությունների օգտագործման թույլտվությունը։
2025 թվականի սկզբին պաշտոնապես հայտարարվեց Starlink-ի գործարկումը Հայաստանում։ Դե իսկ արդեն մարտի 27-ին Մխիթար Հայրապետյանը հայտնեց որ Starlink արբանյակային ինտերնետը Հայաստանում արդեն իրականություն է։
Ի՞նչ նշանակություն ունի այս իրադարձությունը Հայաստանի համար
Starlink-ի մուտքը մեծ նշանակություն ունի Հայաստանի համար՝ մի քանի ուղղություններով.
- Տեխնոլոգիական զարգացում – Բարձր արագության ինտերնետի ապահովումը կնպաստի ՏՏ ոլորտի, արհեստական բանականության և նորարարական ծրագրերի զարգացմանը:
- Տնտեսական հնարավորություններ – Հեռավոր համայնքներում գործարարները կկարողանան արդյունավետ կերպով ինտեգրվել գլոբալ շուկային:
- Անվտանգություն և աշխարհաքաղաքական դիրքի ամրապնդում – Starlink-ի գործարկումը մեծացնում է Հայաստանի անկախությունը՝ հնարավորություն տալով խուսափել ինտերնետի արգելափակումից հարևան երկրների կողմից։ Բացի այդ, արտակարգ իրավիճակներում, երբ ավանդական կապի միջոցները կարող են խափանվել, Starlink-ը կարող է ապահովել անխափան հաղորդակցություն:
- Այլընտրանքային ինտերնետային լուծում – Starlink արբանյակային ինտերնետ կապը Հայաստանի համար կարող է հանդիսանալ լրացուցիչ, իսկ որոշ դեպքերում՝ նաև այլընտրանքային ինտերնետ կապի տեսակ։ Այն թույլ կտա մարդկանց օգտվել ինտերնետից հեռավոր վայրերում, որտեղ բացակայում են գծային և շարժական ինտերնետ կապի ծառայությունները։
Starlink-ի հասանելիությունը Հայաստանում նոր դռներ է բացում տեխնոլոգիական զարգացման, բիզնեսի ընդլայնման և կապի նոր հնարավորությունների համար: Այն կարող է դառնալ Հայաստանի թվային ապագայի անկյունաքարերից մեկը, ապահովելով կայուն և արագ ինտերնետ՝ անկախ աշխարհագրական սահմանափակումներից:
