Աշխարհն ամեն օր գրանցում է նոր հաջողություններ, բայց միշտ չէ, որ տեսանելի են այն ձեռքերը, որոնք բացում են այդ հաջողության դռները։ Գիտության, արվեստի և անգամ քաղաքականության ամենավառ կերպարների հետևում հաճախ կանգնած են կանայք՝ առանց մեծ պաշտոնների կամ հռչակի, բայց անսահման իմաստությամբ և նվիրվածությամբ: Հանճարեղ գիտնականների բացահայտումները, երաժիշտների անմահ ստեղծագործությունները, քաղաքական առաջնորդների պատմական որոշումները հաճախ ձևավորվել են հենց այս կանանց ներդրումներով: Դե ինչ, եկեք միասին բացահայտենք այս բացառիկ կանանց պատմությունները։
Միլևա Մարիչ
Երբ խոսում ենք Ալբերտ Էյնշտեյնի մասին, առաջին հերթին մտաբերում ենք հանճարեղ գիտնականի կատարած հայտնագործությունները: Սակայն քչերին է հայտնի, որ Էյնշտեյնի հաջողակ գիտական կարիերայի հետևում կանգնած էր մի կին՝ Միլևա Մարիչը, որի դերը մինչ օրս շարունակում է մնալ չբացահայտված:
Միլևա Մարիչը ծնվել է 1875 թվականին Սերբիայում և եղել է իր ժամանակի ամենահամարձակ կանանցից մեկը: Նա դարձավ Ցյուրիխի պոլիտեխնիկական ինստիտուտի առաջին կանանցից, ով ընդունվեց ֆիզիկա և մաթեմատիկա ուսումնասիրելու: Համակուրսեցիները նրան հաճախ անվանում էին «խելացի Մարիչ»:
Էյնշտեյնի հետ նրանց հարաբերությունները դուրս էին սովորական ընկերության սահմաններից: Պահպանված նամակներում Էյնշտեյնը հաճախ օգտագործում է «մենք» բառը՝ խոսելով գիտական աշխատանքների մասին: 1905 թվականի նամակներից մեկում նա գրում է.
Շուտով մենք կվերջացնենք մեր աշխատությունը՝ իմ և քո հարաբերականության տեսությունը
Սակայն պաշտոնական գրառումներում Միլևայի անունը երբեք չի նշվել: Նրանց ամուսնությունը, երեխաները, գիտական քննարկումները՝ ամեն ինչ ստեղծվել է փոխադարձ հարգանքի և համագործակցության հիման վրա:1919 թվականին, ամուսնալուծությունից հետո, Էյնշտեյնը Նոբելյան մրցանակի ողջ գումարը փոխանցեց Միլևային՝ առանց բացատրելու պատճառը։ Շատերը դա համարում են գաղտնի գործարք՝ կնոջ գիտական ներդրման համար փոխհատուցման տեսքով։
Միլևան երբեք չհայտնվեց գիտական ասպարեզում։ Նրա անունը չփայլեց հոդվածների վերնագրերում, բայց նրա հնարավոր ներդրումը շարունակում է քննարկվել գիտական հանրության կողմից։
Էդիթ Պիաֆ
Հազիվ թե գտնվի մեկը, ով չի լսել Շառլ Ազնավուրի հոգեթով ստեղծագործությունները։ Սակայն բոլորը չէ որ գիտեն նրա կարիերայի հաջողության պատմությունը։ Ազնավուրը իր հարցազրույցներում հաճախ էր խոսում Էդիթ Պիաֆի մասին, ում դերը նրա կյանքում և մասնագիտական կարիերայում եղել է ոչ միայն մենթորի, այլև ճակատագրական մարդու։
1950-ական թվականների սկզբին Ազնավուրը դեռևս պայքարում էր իր տեղը գտնելու երաժշտական աշխարհում։ Այդ ժամանակ նրա տաղանդը նկատում է Էդիթ Պիաֆը՝ արդեն ճանաչված աստղ, ով իր անզուգական ձայնով և բուռն ապրումներով նվաճել էր Ֆրանսիայի բեմերը։ Պիաֆը ոչ միայն հավատում է Ազնավուրի տաղանդին, այլև նրան տալիս է այն հնարավորությունը, որից կախված էր նրա ապագան։
Ազնավուրը դառնում է Պիաֆի անձնական օգնականը, ընկերն ու ճանապարհորդությունների ուղեկիցը։ Պիաֆը սովորեցնում է Ազնավուրին բեմական շարժումներ, շեշտադրումներ և այն, թե ինչպես փոխանցել հույզերը երգի միջոցով։ Նրանց փոխադարձ վստահությունը մեծ ազդեցություն ունեցավ Ազնավուրի ստեղծագործական ոճի ձևավորման վրա։
Պիաֆը հաճախ երգում էր Ազնավուրի գրած երգերը, ինչը մեծ ճանաչում էր բերել երիտասարդ երգահանին։ «Plus bleu que tes yeux» և «Jezebel» երգերը հենց այդ ժամանակաշրջանում հնչեցին Պիաֆի կատարմամբ՝ դրանով հաստատելով Ազնավուրի անունը ֆրանսիական երաժշտության աշխարհում։
Հետագայում Ազնավուրն ինքն էր խոստովանում, որ առանց Պիաֆի հովանավորության և խրախուսանքի, իր կարիերան կարող էր այդպես էլ չսկսվել։ Պիաֆը ոչ միայն դռներ բացեց նրա առջև, այլև փոխանցեց արվեստի հանդեպ ունեցած իր կիրքն ու անսահման նվիրումը։
Այսօր Շառլ Ազնավուրի անունը փայլում է համաշխարհային երաժշտության պատմության էջերում, իսկ Էդիթ Պիաֆի խորը ազդեցությունն այդ պատմության, անկասկած, կարևոր մաս է կազմում։
Միշել Օբամա
Աշխարհի ամենահայտնի զույգերից մեկը՝ Բարաք և Միշել Օբամաները, ոչ միայն օրինակ են ընտանիքի ներդաշնակության, այլև գործընկերային հարաբերությունների, որտեղ մեկը մյուսի հաջողության գլխավոր շարժիչն է։ Նրանց պատմությունը սկսվել է 1991 թվականին, երբ Բարաք Օբաման աշխատանքի է անցնում «Sidley & Austin» փաստաբանական ընկերությունում, որտեղ նրա ղեկավարն էր Միշել Օբաման։ Միշելը առաջին իսկ օրվանից աչքի էր ընկնում իր խելքով, նպատակասլացությամբ և առաջնորդելու հմտություններով։ Հենց նա էր այն մարդը, ով սկզբում աջակցել է Օբամային մասնագիտական զարգացման ճանապարհին՝ դառնալով նրա առաջին խորհրդատուներից մեկը։
Բարաք Օբաման շատ շուտով հասկանում է, որ Միշելը ոչ միայն իր կյանքի սերն է, այլև իր կարիերայի գլխավոր խորհրդատուն։ Երբ Օբաման որոշում է մուտք գործել քաղաքականություն, Միշելը դառնում է նրա ամուր հենարանը։ Նրա հզոր մտքերը և կյանքի հանդեպ իրատեսական հայացքները հաճախ ուղղություն էին տալիս Օբամայի որոշումներին։
2008 թվականի նախագահական ընտրությունների ժամանակ Միշել Օբաման ոչ միայն առաջին տիկնոջ թեկնածու էր, այլև Օբամայի քարոզարշավի կարևորագույն դեմքերից մեկը։ Նրա խոսքերը, մարդկային ջերմությունն ու ազնվությունը հպարտության աղբյուր դարձան Ամերիկայի հազարավոր քաղաքացիների համար։ Նա ցույց տվեց, որ առաջնորդ լինելը միայն խոսքերով չէ, այլ գործերով։
Նախագահության տարիներին Միշել Օբաման ստեղծել է բազմաթիվ սոցիալական ծրագրեր՝ ուղղված առողջ ապրելակերպի, կրթության և կանանց իրավունքների պաշտպանությանը։ «Let’s Move!» նախաձեռնությունը նպաստեց առողջ սննդի տարածմանը, իսկ «Reach Higher» ծրագիրը ոգեշնչեց հազարավոր երիտասարդների հավատալ իրենց կրթական երազանքներին։
Բարաք Օբաման բազմիցս նշել է, որ առանց Միշելի աջակցության և հավատարմության, իր քաղաքական հաջողությունը անհնար կլիներ։ Նրանք միասին ապացուցեցին, որ ամուր հարաբերությունները կարող են դառնալ ոչ միայն անձնական, այլև հասարակական հաղթանակի հիմք։
Կլարա Հակոբյան-Ջոբս
Մայրական սիրո զորությունը կարող է փոխել մարդկային ճակատագրեր: Սթիվ Ջոբսի կյանքի և կարիերայի պատմությունը լավագույնս փաստում է այս արտահայտության ճշմարտացիությունը։ 1955 թվականին, երբ Փոլ Ջոբսը և Կլարա Ջոբսը (Կլարա Հակոբյան) որդեգրեցին փոքրիկ Սթիվին, չէին կարող պատկերացնել, որ մեծացնում են ապագա տեխնոլոգիական հեղափոխության նշանավոր հիմնադրին:
Կլարայի մայրական սերը խորքային էր և բազմաշերտ: Նա ոչ միայն հոգ էր տանում որդու կենցաղային կարիքների մասին, այլև սնում էր նրա հոգին, զարգացնում մտավոր կարողությունները: Փոքր Սթիվի՝ էլեկտրոնիկայով և տեխնիկայով հետաքրքրվելու ցանկությունը նա ընկալում էր ոչ թե որպես խանգարող հակում, այլ՝ որպես զարգացման հնարավորություն:
Կրթության նկատմամբ անսահման հարգանք, գիտելիքի ծարավ և ստեղծագործական մտածողություն՝ այս արժեքները Կլարան դրեց իր որդու հոգում: Նա խրախուսում էր Սթիվի յուրաքանչյուր փորձը, աջակցում նրա ամենահամարձակ գաղափարներին: Երբեմն՝ նույնիսկ այն ժամանակ, երբ շատերը կասկածում էին նրա հաջողությանը:
Սթիվ Ջոբսը իր գրքում ևս խոսում է մոր մասին: Նա պատմում է, թե ինչպես է Կլարայի անսահման հավատը օգնել նրան հաղթահարել բոլոր դժվարությունները: Նրանց փոխհարաբերությունները դուրս էին ավանդական ընկալումներից: Կլարան դարձավ ոչ միայն մայր, այլև ընկեր, խորհրդատու, ներշնչող: Նա սովորեցրեց Սթիվին ոչ միայն տեխնիկական հմտություններ, այլև կյանքի կարևորագույն արժեքներ՝ համբերություն, նվիրվածություն, անձնական արժանապատվություն:
Կլարա Հակոբյանի և Սթիվ Ջոբսի պատմությունը՝ ոչ միայն մայրական սիրո, այլև մարդկային ներուժի հաղթանակի մասին պատմություն է:
Նրանք՝ ուժեղ, խելացի և համարձակ կանայք, ապացուցել են, որ իսկական ներդրումը չի չափվում անուններով կամ պաշտոններով: Նրանք փոխել են աշխարհը՝ հավատալով, սիրելով և ոգեշնչելով:
