«Հայաստանի տեղեկատվական համակարգերի գործակալություն»

Հայաստանի Տեղեկատվական համակարգերի գործակալությունը (ՀՏՀԳ) պատասխանատու է ՀՀ-ում թվային հասարակության տեխնոլոգիական հիմքերի ամրապնդման և զարգացման համար: Այս նոր կառույցը ստեղծվել է՝ ապահովելու Հայաստանի թվայնացման համապատասխանությունը ազգային միասնական թվային ճարտարապետությանը: Գործակալությունը տրամադրում է տեխնիկական ռեսուրսներ, կազմակերպչական կարողություններ, իրավական/կարգավորող շրջանակ և համագործակցության հարթակ, որոնք անհրաժեշտ են տարբեր պետական գերատեսչությունների, ինչպես նաև՝ մասնավոր հատվածի համար՝ թվայնացման տեսլականն արդյունավետ իրականացնելու համար:

Հասարակական մակարդակում այս թվային փոխակերպումն իրականացնելու համար ՀՀ կառավարությունը և ՀՀ կենտրոնական բանկը համաձայնել են, որ կառավարության ղեկավարության ներքո, Կենտրոնական բանկը կծառայի որպես ծրագիրն իրականացնող գործակալություն և կհամաֆինանսավորի գործակալությանը հաջորդ 2-3 տարիների ընթացքում (ընդհանուր բարեփոխումը կտևի մինչև 5 տարի)՝ սերտորեն համագործակցելով Բարձր տեխնոլոգիական արդյունաբերության նախարարության հետ:

Կառավարության ղեկավար դերը կապահովի Տեղեկատվական համակարգերի կառավարման նոր խորհուրդը, որը ստեղծվել է վարչապետի որոշմամբ և որի նախագահը փոխվարչապետն է, ով նաև ծառայում է որպես Հայաստանի Գլխավոր տեղեկատվական գծով ղեկավար և պատասխանատու է թվայնացման քաղաքականության մշակման, զարգացման նախաձեռնությունների մեկնարկի (տեղական և միջազգային համագործակցությամբ), թվային ծառայությունների պորտֆելի և ռազմավարության կառավարման, հանրային ծառայությունների մատուցման քաղաքականության և բարեփոխումների կառավարման, բոլոր շահառուների միջև ընդհանուր մոտեցման ապահովման և միջազգային ֆինանսավորման ու համագործակցության գործընթացների համակարգման համար:

Կենտրոնական բանկն ապահովում է խորհրդի քարտուղարության գործառույթը, և որպես միջանկյալ լուծում, ՀՏՀԳ-ն ստեղծվել է Կենտրոնական բանկի հովանու ներքո: Գործակալությունը նաև կտեղակայի քաղաքացիական կիբեռանվտանգության օպերատիվ կենտրոնը և կիբեռանվտանգության արտակարգ իրավիճակների արձագանքման թիմը, և ժամանակի ընթացքում կզարգանա՝ դառնալով թվային ենթակառուցվածքի լիարժեք կարգավորող և վերահսկող մարմին:

Նախապատմություն

Այսօր աշխարհում տեղի է ունենում հիմնարար թվային փոփոխություններ: Մեր կյանքի բոլոր կողմերը դարձել են տվյալների աղբյուր: Դրա պատճառով աշխարհի բոլոր երկրների կառավարությունների առջև կանգնած է մի կարևոր խնդիր․ նրանք պետք է օգտվեն այս մեծ քանակությամբ տվյալների ստեղծած հնարավորություններից, օրինակ՝ անհատականացված ֆինանսների կամ բժշկության ոլորտում: Միևնույն ժամանակ, նրանք պետք է չվտանգեն անձնական կամ ազգային անվտանգությունը:

Հայաստանի կառավարությունը պատրաստ է ընդունել թվային օրակարգը և ցանկանում է ստեղծել անհրաժեշտ կառույցներ՝ ապահով և բարգավաճող թվային հասարակություն ու տնտեսություն կառուցելու համար: Սա իրականացնելու համար մասնավոր հատվածը, հատկապես ֆինանսական ոլորտը, պետք է առաջատար դեր խաղա: Հիմա շատ ուշադրություն է դարձվում միայն էլեկտրոնային կառավարմանը, բայց դա պետք է փոխվի: Մեր նպատակն է ստեղծել անհրաժեշտ հիմքեր ու գործիքներ այս թվային հասարակության և տնտեսության համար: Դրանք պետք է օգտագործեն թե՛ մասնավոր, թե՛ պետական սեկտորները: Մեր հստակ նպատակն է բարելավել հայ մարդկանց և բիզնեսների առօրյա կյանքը:

Կառավարությունը կարծում է, որ այս թվայնացման գործը պարտադիր է, ոչ թե՝ ցանկալի: Տարբեր միջազգային կազմակերպություններ և անկախ փորձագետներ ուսումնասիրել են իրավիճակը և եզրակացրել, որ Հայաստանում հետագա անկանոն թվայնացումը լուրջ վտանգ է ազգային անվտանգության համար: Դա այն դեպքում, եթե չլինեն նշված գործիքներն ու կառույցները (օրինակ՝ թվային ինքնություն, կիբեռանվտանգություն, տվյալների փոխգործելիություն և կառավարման չափանիշներ):

Տեսլական

Բաց և որակյալ տվյալները կարևորագույն ակտիվ են, որը վերածվում է ազգային հարստության: Զարգացած և անվտանգ միջավայրի, հնարավորություններ ստեղծող գործիքների և ենթակառուցվածքների զարգացումը անհրաժեշտ նախապայման է Հայաստանը էլեկտրոնային հասարակության և տնտեսության վերափոխելու համար: Թվային հասարակության և տնտեսության հիմնական առաքելությունը կլինի հզորացնել բնակչությանը՝ շարունակաբար բարելավելով իրենց կյանքն ու բարեկեցությունը։ Մասնավոր հատվածը հնարավորություն կունենա բարձրացնելու մրցունակությունը և ապահովելու հանրային հաստատությունների ավելի մեծ արդյունավետություն: Թվայնացման այս աբողջ գործընթացը ենթադրում է անխափան, նախաձեռնող, հարմարավետ և անհատականացված ծառայություններ: