staff.am թիմն արդեն հասցրել է լինել հայկական տարբեր ընկերություններում՝ շատ նորարականից մինչև շատ կորպորատիվ, սակայն gamedev-ի ոլորտով զբաղվող ընկերությունը մեզ համար էլ էր նորույթ, և, իհարկե, շաաա՜տ էր տարբերվում նրանից, ինչին սովոր էինք 🙂
Բացի նրանից, որ շատ լավ հյուրընկալություն ստացանք, երաժշտություն վայելեցինք, կատակեցինք ու մի խոսքով լավ ժամանակ անցկացրինք, նաև լիքը նոր բաներ սովորեցինք gamedev-ի՝ չենք վախենա ասել «հեքիաթային» աշխարհի մասին։
Դե ինչ, եթե այս ոլորտի մասնագետ եք, կամ ուզում եք դառնալ, եթե լսել եք օրինակ Deep Town խաղի մասին և միշտ ուզել եք ծանոթանալ դրա հեղինակների հետ, կամ ուղղակի շատ հետաքրքրասեր եք և կուզենայիք, օրինակ, հստակ տարբերել Game Art-ը Game Design-ից (երբեք չես իմանա թե այս ինֆորմացիան քեզ երբ պետք կգա ։)), ուրեմն․․․Գնացի՛նք։
Արմենակ Արմենակյան 2/4, ք․ Երևան,
Հայաստանի Հանրապետություն
Rockbite Games-ը հիմնադրվել է Հայաստանում 2015թ․, չնայած թիմը gamedev ոլորտում ունի փորձ սկսած 2013-ից, համաշխարհային ճանաչում նրան բերեց Deep Town խաղը, որն այժմ տարածված է ԱՄՆ-ում, Գերմանիայում, Ֆրանսիայում, Մեծ Բրիտանիայում, Ռուսաստանում և այլ երկրներում։ Rockbite-ի ստեղծագործ թիմն այս պահին ակտիվորեն աշխատում է նոր խաղի վրա։ Ռոքբայթում նաև շատ կարևորում են gamedev ոլորտի զարգացումը Հայաստանում՝ նոր մասնագետների պատրաստման և թեմատիկ միջոցառումների միջոցով։
ՀԻՄՆԱՐԱՐ ԱՐԺԵՔՆԵՐԸ
Լինել պրոֆեսիոնալ,
Գլոբալ մտածել ու սովորել,
Հաճույք ստանալ աշխատանքից։
[divider style=”double” top=”20″ bottom=”20″] [one_third][/one_third][one_third][/one_third][one_third_last][/one_third_last] [one_third]Գևորգ, Համահիմնադիր
[/one_third][one_third]
Ավետիս, Համահիմնադիր
[/one_third] [one_third_last]
Գայանե, Corporate Culture Manager[/one_third_last][one_third]
Անահիտ, Game Designer
Էդուարդ, Sound/Music guy, Ծրագրավորող[/one_third][one_third_last]
Մերի, Game Artist[/one_third_last][one_third]
Հայկ, Ծրագրավորող
[/one_third] [one_third]
Լենա, Community Manager
[/one_third][one_third_last]Դավիթ, Ծրագրավորող
[/one_third_last]
[divider style=”double” top=”20″ bottom=”20″]
Rockbite Games-ի հիմնադրման ակունքների և զարգացման ընթացքի մասին խոսեցինք համահիմնադիրներ Ավետիսի և Գևորգի հետ։
– Ընկերության հիմնադրման սկզբնական փուլ հասկացությունը հարաբերական է, քանի որ հիմնադրման արմատները շատ ավելի վաղ են ձևավորվել։ Ես և Գևորգը միասին աշխատում էինք ՏՏ ընկերություններից մեկում և շատ էինք սիրում խաղ խաղալ, ինչի շնորհիվ էլ անընդհատ խաղ ստեղծելու մեծ ցանկություն էր առաջանում։ Եվ այսպես մի գեղեցիկ օր gamedev ընկերության ստեղծման մեր պատկերացումներն իրականություն դարձան։
Մի քանի հաջողություն գրանցելուց հետո համահիմնադիրները որոշել են ևս երկու մասնագետի աշխատանքի վերցնել, և սկսել են զբաղվել ընկերության զարգացմամբ, որի գրանցած հաջողություններն այսօր ակնհայտ են։
Այնուհետև Ավետիսը հավելեց, որ Մինչև Deep Town֊ը ունեցել են բազմաթիվ խաղեր, որոնք չեն հաջողել, ինչը հսկայական փորձ է բերել ու դարձել իրենց մշակույթի մի մասը։ Ձախողումներից ավելի են մոտիվացվել, պատասխանատվության զգացումն ավելի է մեծացել և հասել են այն ամենին, ինչ հիմա ունեն՝ 20-ից ավելի աշխատակիցներ, ստեղծարար թիմ, լուսավոր, ընդարձակ գրասենյակ ու ամենատարբեր երկրների խաղասերների կողմից սիրված պրոդուկտ։
Երկու հոգով լինելը շատ հարմար է, քանի որ երբ հուսահատությունը գալիս է, երկուսի մոտ միաժամանակ չի գալիս, ինչի շնորհիվ կարողանում ես ավելի վեր բարձրանալ և հասնել հաջողության, – նշեց Ավետիսը։
Rockbite Games ընկերությունն այսօր ոչ միայն Հայաստանում ունի իր ուրույն ներդրումը խաղերի ոլորտի զարգացման մեջ, այլ նաև ամբողջ աշխարհում․ հարյուր հազարավոր մարդիկ ամեն ամիս խաղում են Deep Town խաղը։
Հարցին, թե ինչ գործոններ են նպաստել այդ հաջողությանը, Գևորգը պատասխանեց՝
– Կարծում եմ, կարևոր դեր է խաղացել վերլուծական գործիքների կարևորությունը հասկանալն ու ճիշտ պահին դրանց հիման վրա ճիշտ որոշում կայացնելը՝ այսինք data driven որոշումների ընդունումը։ Իհարկե, մեծ դեր է խաղացել թիմը, իր փորձով և անկոտրում ոգով։
Մենք gamedev-ին վերաբերում ենք որպես ֆիլմ, որի ստեղծման ընթացքում հնարավոր են բավականին շատ փոփոխություններ։ Խաղում ես․․․ փոփոխություններ ես կատարում․․․ խաղում և արդեն ստեղծում վերջնական տարբերակը։ Շատ ենք կարևորում նաև, որ խաղերը թարգմանված լինեն շատ լեզուներով։
Ավետիսի և Գևորգի հետ խոսեցինք նաև ընկերության զարգացման հեռանկարների մասին․
– Մոբայլի շուկան հսկայական է։ Մեր գլխավոր նպատակն է լինել top chart-ի ամենավերևում։ Deep town-ը, իհարկե, շատ մոտ էր, սակայն այն sweet spot-ը չէր, որ ակնկալվում էր։ Իսկ քանի որ մեր ամբիցիաներն անսահման են այս ոլորտում ☺ (ծիծաղում է, ասելով որ կայծակնային աճի ամբիցիաները նույնիսկ անհնար է նկարագրել խոսքերով) մենք արդեն նախատեսում ենք հաջորդ խաղով հայտնվել top chart-ում։
[divider style=”double” top=”20″ bottom=”20″]Մեր հաջորդ զրուցակիցը Անահիտն է, ով զբաղեցնում է Game Designer-ի պաշտոնը։ Անահիտի հետ նախ պարզեցինք, թե ինչպես միացավ Rockbite Games ընկերությանը և ընկերության առանձնահատկությունների, արժեքների մասին։
– Կարելի է ասել, որ ես մանկուց եղել եմ gamer․ խաղացել եմ, եղել եմ մրցավար ESWC (Electronic Sports World Cup) կիբեր սպորտի չեմպիոնատների ժամանակ, բայց ոչ մի կերպ չէի կարողանում հասկանալ՝ ինչպես հետաքրքրությունս դեպի այս ոլորտ դարձնեմ աշխատանք և կոչում ինձ համար։ Այդ էր պատճառը, որ ես ընդունվեցի համալսարան՝ ինչպես բոլոր օրինակելի մարդիկ, սկսեցի զբաղվել լուրջ գործով, բայց շատ չանցած հասկացա, որ՝ ոչ, չեմ ուզում, դա իմը չէ։ Հետո շատ պատահական իմացա, որ Rockbite-ում մասնագետ են փնտրում, եկա ու գտա իմ տեղը։
– Էս ընկերության մասին կարելի է ասել, որ էստեղ հավաքվել են խելացի, ամբիցիոզ, վառ ու տաղանդավոր մարդիկ, բայց էս բառերով Rockbite֊ի մասին դեռ ոչինչ չեք ասել։ Rockbite-ում շատ յուրահատուկ մթնոլորտ է, բառերով անիմաստ է նկարագրել, պատկերացնելու համար գոնե մի անգամ պետք է մեզ մոտ հյուր լինել։
Քանի որ շատ հաճախ են շփոթում Game Art-ը և Design-ը, Անահիտը որոշակի բացահայտումներ արեց մեզ համար․ ?
– Ես հիմա ձեզ մի գաղտնիք կբացեմ, որը հնարավոր է նաև զարմացնի․ game design-ը ոչ մի առնչություն չունի նկարելու հետ։ Եթե տեսնեք՝ ինչպես եմ ես նկարում, երբեք գլխի չեք ընկնի, որ game designer եմ։ Ես չեմ նկարում, նկարում են մեր գլխավոր արտիստները։ Game designer-ը զբաղվում է կոնցեպտի, գաղափարների մշակմամբ։ Իսկ այ թե ինչպես են նկարում Բորիսն ու Հրաչը, ես ոչ միայն չգիտեմ, այլև չեմ պատկերացնում՝ ոնց կարելի է էդքան լավ նկարել 🙂
[divider style=”double” top=”20″ bottom=”20″]
Game Art-ի մասին առավել մանրամասն խոսեցինք Մերիի հետ, ով միացել է Rockbite֊ի թիմին մեկուկես տարի առաջ և որպես Game Artist իր կարիերայի առաջին քայլերը կատարել է Rockbite-ում։
– Երբ ընդունվեցի աշխատանքի, Deep Town խաղի թողարկումից ընդամենը չորս ամիս էր անցել և անմիջապես ներգրավվեցի խաղի համար art-ի ստեղծման աշխատանքի մեջ։ Այժմ արդեն art-եր եմ նկարում նաև նոր խաղի համար բուն պրոցեսը շատ հետաքրքիր ա․ քննարկում ենք միասին, թե խաղի ստեղծման տվյալ ժամանակահատվածի համար մեզ ինչ art է հարկավոր և միանգամից սկսում ենք համապատասխան art-ի մշակումը։ Մեր ինթերնները նույնպես մասնակցում են այս պրոցեսին և զարգացնում են իրենց հմտությունները՝ որպես Game Artist:
– Երբ գալիս եմ գործի չունեմ էդ տպավորությունը, որ սա գործ ա, ընկերական միջավայրը տրամադրում ա, որ լավ գործ անեմ ու չեմ զգում ժամանակը ոնց է անցնում։ Էդ օգնում է նաև անընդհատ կատարելագործվելուն։
Rockbite-ում կարելի է նաև անվերջ խոսել թիմային մշակույթի և թիմային աշխատանքի մասին, չէ՞ որ այն հաջողված խաղի կորիզն է համարվում։
[divider style=”double” top=”20″ bottom=”20″]Այս թեմայով շատ հետաքրքիր էր զրուցել ծրագրավորող ու Sound/Music guy Էդուարդի հետ։ Այո, դուք չսխալվեցիք, Էդուարդը համադրում է այդ երկու աշխատանքները Ռոքբայթում ?
– Gathering of fun, intelligent, smart and pleasant ppl. Led by a guy who knows what he is doing and knows how to inspire. (Թարգմանաբար՝ Զվարճալի, խելացի, և հաճելի մարդիկ՝ մեկ տեղում, որոնց առաջնորդում է մի մարդ, ով լավ գիտի իր անելիքը և ինչպես ոգեշնչել շրջապատին)։
(Նվագում է Ուկուլելե։)
Բացելով փակագծերը կարող եմ ասել, որ բարեբախտաբար մեզ մոտ մինչև հիմա չի եղել մարդ, ով ֆիթ չանի ընդհանուր վիճակին ու culture֊ին ու կարծում եմ, որ դրա պատճառներից մեկն ա, որ, ինչքան էլ կլիշե հնչի, մեր մոտ օֆիսում քեզ cool ես զգում։ Նկատի ունեմ՝ դու կարաս լինես դու։ Պետք չի քեզ fake անես, քեզ զգում ես հանգիստ ու դա թույլ է տալիս լինել քո լավագույն տարբերակը։
Ամենակարևոր արժեքներից եմ համարում նաև կրեատիվությունը։ Այսինքն քո input-ը գնահատվումա ու դա ահավոր մոտիվացնող ա։
Էդուարդը նշեց նաև, որ մասնագիտական աճի և կրեատիվ աշխարհայացքի ձևավորման վրա մեծ ազդեցություն են ունենում նաև ընկերության նախաձեռնությամբ միջազգային gamedev կոնֆերանսներին մասնակցությունները։
– 2015թ․ համահիմնադիր Ավետիսի հետ մասնակցեցի Սան Ֆրանցիսկոյում կայացած մեծամասշտաբ Game Development Conference-ին։ Այն ինչ տեսնում ես, իրապես փոխում է աշխարհայացքդ։ Շատ հետաքրքիր պրոյեկտներ կային ներկայացված, և որպես խորհուրդ, կարող եմ ավելացնել, որ ծրագրավորման մեջ (իհարկե, շատ տրենդային չհնչի), բայց #դուխով է պետք լինել, այսինքն ամեն միտք կարա իր տեղը ունենա ու արդարացված լինի։
[divider style=”double” top=”20″ bottom=”20″]
Մեր ավանդական դարձած հարցը տվեցինք Լենային՝ նոր ընդունված աշխատակցին, ով զբաղեցնում է Community Manager-ի պաշտոնը։
Ո՞րն էր Rockbite Games-ի մասին ամենազարմանալի բանը, որն իմացել եք աշխատանքի ընդունվելուց հետո:
– Շատ զարմանալի բան չկար էդքան։ Շատ ուտելիքը։ 🙂
Իսկ եթե լուրջ՝ բոլորը շատ լավն են, բոլորի հետ հավես ա. էս իհարկե մի կողմից զարմանալի ա, մյուս կողմից՝ չէ։
Ինձ շատ դուր է եկել flexibility֊ն ու ազատությունը, օրինակ՝ կարող եմ համակարգիչս վերցնել ու տեղափոխվել պատշգամբում աշխատելու, էդ մոտիվացնում է ավելի լավ աշխատել։ Բացի էս բոլորը բաց են նոր առաջարկների համար, կարող ես հանգիստ արտահայտվել խնդիրների կամ փոխելու բաների մասին ու մեծ ազատություն կա։
Թե ինչպես է գործատուն նպաստում մասնագիտական աճին, խոսեցինք Rockbite Games ծրագրավորող Հայկի հետ և պարզեցինք նաև, թե արդյո՞ք աշխատակիցը հնարավորություն ունի սովորել նոր տեխնոլոգիա և հմտանալ վերջինիս մեջ։
– Նպաստում է ազատությամբ, բացի հիմնական գործից ազատ ժամանակ ունեմ, որը կարող եմ օգտագործել նորը սովորելու վրա։ Բացի այդ գործողությունների ազատություն ունեմ ու էքսպերիմենտելու․ դա ևս նպաստում է աճելուն։
– Վերջերս եղել եմ Gamescom֊ին, որը բաղկացած էր երկու մասից՝ talk-երի և expo-ի։ Հանդիպեցի նաև համաշխարհային գիգատներին, ու իրենց փորձին ծանոթանալով՝ մոտիվացվել եմ ու ուսումնասիրել եմ նոր տեխնոլոգիաներ։ Կարող եմ ասել նաև, որ կոնֆերանսը ոչ միայն հետաքրքիր էր, այլ նաև օգտակար։ Քանի որ նոր հմտություններ ձեռք բերեցի, որոնք օգտագործեցինք նաև մեր խաղի համար, ինչն էլ տվեց իր արդյունքները։
Հարցին, թե ինչով էր պայմանավորված Rockbite Games-ի որպես գործատու ընտրությունը, Հայկը պատասխանեց․
– Պատահական ։) Կարող եմ պարզապես ասել, թե ինչու մնացի։ Տարբեր ՏՏ ընկերություններում եմ աշխատել, ինչպես նաև նախարարությունում, բայց Rockbite-ում առանձնահատուկ տեղ է հատկացվում ստեղծագործական աշխատանքին։ Այսինքն միայն կոդ չես գրում, այլ մասնակցում ես gamedev-ի ողջ պրոցեսին, ինչի շնորհիվ աշխատանքն ավելի հետաքրքիր է դառնում։
[divider style=”double” top=”20″ bottom=”20″]
Դե իսկ Rockbite Games ծրագրավորող Դավիթի հետ պարզեցինք, թե աշխատանքի որ մասն է մարտահրավերներով լի և դժվար։
– Ինձ թվում է ամենադժվար մասն էն ա, որ մեր խաղն ենք սարքում, միտքը մեզանից է գալիս ու խաղերի միջազգային շուկայում ուզում ենք մրցունակ լինել, սրա արդյունքում մենք անընդհատ գրում ենք, փորձարկում ենք ու եթե զգում ենք, որ կարիք կա փոփոխելու, արագ այլ բան ենք գրում։ Այսինքն՝ պետք է լինենք շատ ավելի ճկուն կոդի ու պրոցեսների մեջ։
Բացի այս քանի որ mobile device-ների համար ենք խաղեր գրում պետք է շատ օպտիմալ աշխատի ու շատ ավելի շատ ուշադրություն է պետք դարձնել արագագործությանը ու բազմաթիվ այլ մանրուքների վրա։
Իսկ թե ինչպես է կատարվում նոր թիմակիցների ընտրությունը և որոնք են Rockbite-ում ռեքրութմենթի առանձնահատկությունները, խոսեցինք Աստղիկի(Աչ) հետ՝ Rockbite Games֊ի Recruiter:
– CV screening-ի ժամանակ շատ քիչ մասնագետներ են ընտրվում, քանի որ մենք հիմնականում փնտրում ենք յուրահատուկ բեքգրաունդ ունեցող մարդկանց։ Հետագա պրոցեսը արդեն կախված է position-ից: Ընդհանուր առմամբ փուլերի քանակը 2-3 է: Մասնագիտական հարցազրույցը կազմակերպում ենք համապատասխան մասնագետի մասնակցությամբ, ինչպես նաև ծանոթանալու համար առանձին հատկացված հանդիպում ունենք` պարզելու համար թիմի մշակույթին թեկնածուի համապատասխանությունը:
Ունենում ենք նաև մասնագիտական առաջադրանքի օր։ Հրավիրում ենք Rockbite, լանչին են մասնակցում և առաջադրանք են կատարում։ Օրինակ, արտիստները որևէ կերպար են նկարում, ծրագրավորողները Java֊ով և/կամ libGDX֊ով gamedev-ի հետ կապված առաջադրանք են ունենում։
Ընտրություն կատարելիս ամենակարևոր գործոնը բացառիկ մասնագիտական հմտություններն են իրենց ոլորտում․ անկախ նրանից՝ խոսում ենք Game Designer֊ի, Community Manager֊ի, թե ծրագրավորողի մասին, թիմում սպասում ենք իրենց ոլորտում լավագույններին։ Մարդիկ, ում համար վատագույն մղձավանջը վատ գրված կոդն է կամ ոչ շատ պրոֆեսիոնալ Art֊ը հենց նրանք են, ում փնտրում ենք։
[divider style=”double” top=”20″ bottom=”20″]
Ընկերության կողմից կազմակերպվող միջոցառումների մասին պատմեց Գայանեն, ով Rockbite Games-ի Corporate Culture Manager-ն է, զրուցեցինք։
Գայանեի հետ նաև խոսեցինք այն առավելությունների մասին, որոնք Rockbite Games-ը դարձնում են ցանկալի գործատու։
– Նախ ուզում եմ առանձնացնել, որ մեր աշխատանքային գրաֆիկը 10:00-18:00-ն է․ չունենք հատուկ առանձնացված ժամ ընդմիջման համար, փոխարենը առավոտյան ժամանակ է ազատվում լողավազանի կամ gym֊ի համար։ Բացի սա մեր թիմի անդամները ունեն սահմանափակ sick day֊եր ու work from home option֊ներ, որ կարող են օգտագործել անհրաժեշտության դեպքում։ Իհարկե, խոհանոցը միշտ լի է թարմ ու համեղ ուտելիքներով, թիմով տարատեսակ միջոցառումներ ենք անում («Gang Beasts» խաղի ամենօրյա tournament-ներից մինչև ընտանիքներով քաղաքից դուրս գնալը) եւ նաեւ այլ առավելություններ, որոնք առօրյան դարձնում են ավելի հետաքրքիր»։
Սակայն կուզեմ առանձնացնել հետաքրքիր խաղերի ստեղծմանը մասնակցելու հնարավորությունը.
Գայանեն մեծ ոգևորվածությամբ պատմում էր իրենց նոր խաղի մասին, որի «գաղտնանունը» Sandship է։ Հուսով ենք, որ մի քանի ամսից առիթ կլինի խոսել արդեն այդ խաղի հաջողությունների մասին։
[divider style=”double” top=”20″ bottom=”20″]Ամենավերջում Աստղիկի հետ փոքր-ինչ քննարկում ունեցանք Happy-productive worker հիպոթեզի մասին, որն այսօր շատ է շրջանառվում ընկերությունների կողմից։
Մենք խորապես համոզված ենք, որ երջանիկ լինելու համար մարդկանց անհրաժեշտ է պրոդուկտիվ լինել և հպարտանալ իրենց արածով։ Ամբողջ թիմով ջանք չենք խնայում մեր խաղերը ստեղծելիս եւ հպարտանում ենք թե ստեղծման ընթացքով, և թե արդյունքներով։
Իսկ վերջում Rockbite-ից մի քանի խորհուրդ նրանց, ովքեր հետաքրքրված են gamedev ոլորտով և ցանկանում են միանալ Rockbite Games թիմին․
Առաջնահերթ կառաջարկենք խաղեր խաղալ, ծանոթանալ խաղերի արտադրության ոլորտին․ ինչքան շատ ես խաղում, այնքան շատ ես հասկանում՝ ինչն է լավ, ինչն է վատ։
Եվ երկրորդը՝ վերլուծել խաղերը․ այսինքն՝ հասկանալ ինչո՞ւ է քեզ դուր գալիս կամ ինչո՞ւ դուր չի գալիս խաղի տվյալ հատվածը։
[divider style=”solid” top=”20″ bottom=”20″]Դե ինչ ամփոփենք․
Rockbite-ը ևս մեկ հայկական հաջողության պատմություն է, որը ապացուցում է, որ պետք է լինել հետևողական, ունենալ հստակ նպատակ, սիրել գործդ և երբեք չհուսահատվել ձախողումներից։ Ռոքբայթում կարծես տեղափոխվում ես զուգահեռ իրականություն, իսկ ինչ-որ պահից սկսած էլ, մտածում ես, որ գեյմինգի ոլորտում ինքդ էլ դեմ չէիր լինի աշխատել, նամանավանդ նման յուրօրինակ թիմում 🙂
Միանշանակ կարող ենք ասել, որ պետք է լինել անվերջ ստեղծարար, ունենալ տաղանդ և նպատակասլացություն այդքան մրցակցային ու մեծ ոլորտին՝ ինչպիսին է համաշխարհային գեյմինգի շուկան, մարտահրավեր նետելու համար։ Ռոքբայթի մասնագետների մոտ դա միանշանակ ստացվում է։ Հուսով ենք Ռոքբայթի կողմից այս պահին մշակվող նոր խաղը, կունենա շլացուցիչ հաջողություն և վերջապես ընկերությանը կբերի վաղուց սպասված համաշխարհային top chart-երի վերին հորիզանականները։