ՀԵՏԱՔՐՔՐԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆԸ` ՀՄՏՈՒԹՅՈՒՆ

Հետաքրքրասիրությունը, որն ընդհանրապես համարվում է բնական հակում, ավելի շատ հզոր հմտություն է, որն ամբողջ կյանքի ընթացքում կարելի է զարգացնել և կատարելագործել: Խոսքն իհարկե ակնթարթային կամ անցողիկ հետաքրքրության մասին չէ, հետաքրքրասիրությունը չնկատված այն ուժն է, որը խթանում է ուսումնառությունը, նորարարությունը և անհատի զարգացումը։

Այս ակնարկով մենք կփորձենք խորանալ հետաքրքրասիրության որպես հմտություն նշանակության մեջ, ուսումնասիրելով դրա առավելությունները, այն զարգացնելու ուղիները և անհատի ու հասարակության վրա ունեցած փոխակերպիչ ազդեցությունը:

Հիմնականում հետաքրքրասիրությունը նոր գիտելիքի փնտրտուքի, անծանոթ տարածքներ ուսումնասիրելու և առկա յարացույցները (paradigm) կասկածի տակ առնելու ձգտում է: Հենց այդ մղումն է, որ մեզ դրդում է հարցնել՝ «ինչու», «ինչ», «եթե» և «ինչպես»…։

Հոգեբանորեն հետաքրքրասիրությունը կապված է ճանաչողական դերի բարձրացման, խնդիրներ լուծելու կարողությունների բարելավման և սովորելու ոգեշնչմանը թափ հաղորդելու հետ: Ի տարբերություն բնածին տաղանդների, որոնք հիմնականում կանխորոշված ​​են, հետաքրքրասիրությունը կարելի է բորբոքել նոր փորձառություններին ընդառաջ գնալու միջոցով։

Եթե հետաքրքրասիրությունը ընդունենք որպես հմտություն, ապա բավականին համոզիչ կդառնա դրա նպաստը կյանքի տարբեր ոլորտներում:

Օրինակ, կրթական միջավայրում հետաքրքրասեր անհատը հակված է ավելի լավ ակադեմիական արդյունքների, քանի որ ակտիվորեն տեղեկատվություն է փնտրում և լրջորեն ներգրավվում ուսումնական նյութերում:

Արհեստավարժ միջավայրում հետաքրքրասիրությունը խթանում է ստեղծագործական ոգին ու նորարարությունը, այդպիսով առաջ մղելով կազմակերպություններին և խրախուսելով նոր գաղափարների ու լուծումների որոնումը:

Հետաքրքրասիրությունն ինքնին հարստացնում է հարաբերությունները՝ խթանելով կարեկցության զգացումն ու փոխըմբռնումը, քանի որ այդպիսի անհատը ձգտում է հասկանալ այլոց տեսակետն ու ձեռք բերած փորձառությունը:

Նրանք, ովքեր ցանկություն ունեն իրենց հետաքրքրասիրությունը զարգացնելու որպես հմտություն, հուշեմ մի քանի մարտավարություն.

✅ Մի խուսափեք անհայտից։ Փնտրեք անծանոթ թեմաներ կամ գործողություններ ուսումնասիրելու հնարավորություններ: Մասնակցեք տարբեր բանավեճերի, դասախոսությունների, անպայման կարդացեք տարբեր բովանդակային կամ ոճային գրականություն և ժամանակ տրամադրեք ձեր նախասիրություններին, ամեն ինչ արեք ձեր հարմարակեցության գոտուց (comfort zone) դուրս գալու համար:

✅ Խորհելու մղող հարցեր տվեք. մարտահրավեր նետեք ենթադրություններին և բարձրացրեք այնպիսի բաց հարցեր, որոնք կխրախուսեն ուսումնասիրությունն ու քննադատական ​​մտածողությունը:

✅ Յուրաքանչյուր փորձառության առիթ ընդունեք որպես սովորելու նոր հնարավորություն: Բոլոր մարտահրավերները դիտարկեք որպես աճի և զարգացման բացառիկ միջոց:

✅ Եղեք լայնախոհ, փորձեք հասկանալ այլոց տեսակետներն ու հեռանկարները, ձգտելով հասկանալ այլընտրանքային համոզումներն ու կարծիքները:

✅ Ուշադիր լսեք ուրիշներին և պարզաբանող հարցեր տվեք, որպեսզի ավելի լուրջ ու խորը պատկերացում կազմեք նրանց մտքերի և փորձառությունների վերաբերյալ։ 

Նշեմ, որ անմիջական օգուտից բացի, հետաքրքրասիրությունը նաև վճռորոշ դեր է խաղում անձնական աճի և ճկունության առումով: Շարունակաբար նոր գիտելիքի ու նոր փորձառության ձգտելով, անհատը ինքնաբերաբար ընդլայնում է իր մտահորիզոնը, զարգացնում ամեն ինչի ավելի հանգամանալից ընկալումը և ի դեմս ամեն օր փոփոխվող աշխարհի զարգացնում հարմարվողականությունը:

Ավելին, հետաքրքրասիրությունը գործում է որպես լճացման դեմ պաշտպանողական միջոց, անհատին մղելով իմացական ներգրավվածության:

Ավելի լայն չափումով, հասարակությունները մեծապես օգտվում են հետաքրքրասեր անհատներից, ովքեր մարտահրավեր են նետում status quo-ին, նոր լուծումներ են առաջարկում  հրատապ մարտահրավերների համար և նպաստում մշակութային ու գիտական ​​առաջընթացին:

Հետաքրքրասիրության մշակույթի զարգացումը կարող է նպաստել այնպիսի համայնքների առաջադիմությանը, որտեղ գնահատվում են տարբեր հեռանկարները, և կյանքի են կոչվում համատեղ խնդիրների լուծումները:

Եթե փորձենք եզրափակել, ապա հետաքրքրասիրությունը ոչ թե անցողիկ հետաքրքրություն, այլ հմտություն է, որը կարելի է զարգացնել և օգտագործել անձնական, մասնագիտական ​​և հասարակական աճի հասնելու համար: Հետաքրքրասիրությունը զարգացնելով, անհատը կսկսի ուսումնասիրությունների և բացահայտումների մի անվերջ ճամփորդություն՝ շարունակաբար ընդլայնելով գիտելիքները, հեռանկարները և կարողությունները: Մերօրյա բարդ և փոխկապակցված աշխարհում հետաքրքրասիրությունը՝ որպես հմտություն զարգացնելը ոչ միայն ձեռնտու, այլև խիստ կարևոր է անորոշության և փոփոխության պայմաններում բարգավաճելու համար:

Ըստ էության, հետաքրքրասիրությունն այն բանալին է, որն ընդունակ է բացել նոր հնարավորություններ, խթանել նորարարությունը և հարստացնել մարդկային փորձը:

Եթե հետաքրքրասիրությունն ընդունենք որպես հմտություն, ապա այն անկասկած կնպաստի լինել եթե ոչ առաջին շարքերում, ապա գոնե 2-րդ կամ 3-րդ շարքում, երբեմն քայլ պահել մեր մոլորակի առաջընթացի հետ, երբեմն էլ, ինչու չէ, դառնալ առաջամարտիկ։