Հոդվածի սկզբնաղբյուրը «Տրավմատիկ փորձառություններ վերապրած աշխատակիցների հոգեկան բարեկեցությունն աշխատավայրում» ուղեցույցն է, որը ստեղծվել է staff.am-ի, «Այստեղ» հոգեբանական կենտրոնի և հոգեբան Անի Հովհաննիսյանի համագործակցությամբ։
Այս հոդվածում կգտնեք ուղեցույցի առաջին մասը։
Աշխատավայրն առանցքային ազդեցություն ունի մարդու հոգեկան բարեկեցության համար։ Սա հատկապես ակնառու կարող է դառնալ տրավմատիկ փորձառություններից հետո։ Երբ աշխատանքից դուրս կյանքի բնական ընթացքը էապես խաթարված է, աշխատավայրը կարող է ծառայել որպես կարևոր կայունացնող ուժ, կանոնավարության և նորմալության զգացում փոխանցող, աջակցող և իմաստալից ռեսուրս անհատի համար։ Այս պայմաններն առանցքային են ապաքինման համար։
Աշխատակիցների կարիքները, վերջիններիս ապաքինումն ու հոգեկան բարեկեցությունն առաջնահերթ դարձնելը կարող է լինել կազմակերպությունների ոչ միայն սոցիալական և բարոյական պատասխանատվության դրսևորում, այլև վերջիններիս զարգացման ռազմավարական մաս։ Յուրաքանչյուր աշխատակից ռեսուրս է կազմակերպության համար։ Որքան բարձր է աշխատակցի հոգեկան բարեկեցությունն, այնքան ավելի մոտիվացված ու նվիրված է աշխատակիցն աշխատանքին ու կազմակերպությանը, ցանկանում է և կարող է ավելի շատ ջանքեր ներդնել, ունի բարձր կատարողականություն և արդյունավետություն։
Հետևաբար, կազմակերպության կողմից աշխատակցի հոգեկան բարեկեցության առաջնահերթություն դարձնելը երկկողմանի աջակցության և զարգացման տանող գործընթաց է։ Չնայած այս կարևորությանը՝ կազմակերպություններում հոգեկան բարեկեցության մասին հոգ տանելն ու դրան ուղղված քայլեր ձեռնարկելը բավականին բարդ և ռեսուրսներ պահանջող գործընթաց է։ Մասնավորապես, տրավմատիկ փորձառություններ վերապրած աշխատակիցների հետ աշխատելը պահանջում է հստակ գիտելիքներ և հմտություններ, որոնք հնարավոր է, որ կազմակերպության ղեկավարներն ու աշխատակիցները չունենան։ Սա կարող է առաջացնել մի խումբ դժվարություններ, որոնք կարող են խաթարել անհատի ապաքինման գործընթացը, վնասել վերջինիս աշխատանքի արդյունավետությանն ու որակին, պատճառ դառնալ կազմակերպությունում լարված ու կոնֆլիկտային իրադրությունների առաջացմանը։
Հետևաբար, կարևոր է, որպեսզի կազմակերպության բոլոր աշխատակիցները իրազեկվեն և տիրապետեն որոշակի հոգեբանական գիտելիքների, որոնք կօգնեն ճանաչել տրավմատիկ դրսևորումները և կառուցողական արձագանքներ տալ դրանցից յուրաքանչյուրին՝ ելնելով իրենց ֆունկցիայից ու դերից։
Ուղեցույցի մասին՝
Ուղեցույցը նախատեսված է ՀՀ-ում ՄՌԿ ղեկավարների և մասնագետների համար, որպեսզի վերջիններս տեղեկացված որոշումներ կայացնեն արցախայերի (և առհասարակ տրավմատիկ փորձառություններ ապրած անձանց) աշխատանքի ընդունման և ինտեգրման հարցերում։ Այն նաև գիտահեն ռեսուրս է ՄՌԿ ղեկավարների և մասնագետների համար կազմակերպության ղեկավարության և աշխատակիցների շրջանակներում իրազեկման աշխատանքներ իրականացնելու համար։
Երկրոդ մասը նկարագրում է, թե ինչ հնարավոր կոգնիտիվ, հուզական ու վարքային արձագանքներ կարող են դրսևորել տրավմատիկ փորձառություն ապրած աշխատակիցներն աշխատավայրում։
Երրորդ մասն առաջարկում է տրավմատիկ փորձառություն ապրած աշխատակիցների ապաքինմանն ու հոգեկան բարեկեցությանն ուղղված կարճաժամկետ և երկարաժամկետ ռազմավարություններ կազմակերպությունների համար։
