Հովհաննես Թումանյանը՝ հայ մեծ բանաստեղծ, արձակագիր, գրական, ազգային ու հասարակական գործիչ, ծնվել է 1869 թվականի փետրվարի 19-ին Լոռվա Դսեղ գյուղում։ Նրա գործերը մեծ մասամբ գրված են ռեալիստական ոճով՝ երբեմն խառնված իր ժամանակների ամենօրյա կյանքի հետ: Թումանյանը երիտասարդ տարիքում տեղափոխվեց Թիֆլիս, որն այդ շրջանում հայ մշակութային կյանքի կենտրոնն էր:
Շուտով նա հայտնի դարձավ հայկական հասարակության լայն շրջանակներին շնորհիվ իր պարզ, բայց բացառիկ և պոետիկ ստեղծագործությունների։
1899 թվականին Թումանյանը Թիֆլիսում հիմնեց «Վերնատուն» գրական ակումբ-խմբավորումը, որի մշտական անդամները դարձան մի շարք հայ մտավորականներ՝ Ղազարոս Աղայանը, Ավետիք Իսահակյանը, Լևոն Շանթը, Դերենիկ Դեմիրճյանն ու Նիկոլ Աղբալյանը։ «Վերնատանը» քննարկվում էին գրականությանն առնչվող մի շարք հիմնահարցեր՝ գրողի և քննադատության կապի, գրականության տեսության և վերջապես գրական ընթացիկ կյանքի վերաբերյալ։
Գրական ակումբի անվան ստեղծման մասին Իսահակյանը գրել է․
Ինքնաբերաբար, մեր հավաքույթների առաջին շրջանում, լուրջ թե կատակով, փափագ զարթնեց մեր գրական խմբակին, մեր հավաքույթներին անուն տալ:
Օհաննեսն ասաց, թե Գոնկուր եղբայրներն իրենց գրական խմբակն ունեին, որ հավաքվում էր Գոնկուրների տան վերնահարկում, որին «Ամբար» անունն էին տալիս: Նույն նմանողությամբ, չեմ հիշում ում կողմից, առաջարկվեց «Վերնատուն» անունը, իսկույն հավանություն տվինք, գտնելով այն շատ պատշաճ և տեղին, որովհետև Օհաննեսի բնակարանը այն ժամանակ չորրորդ հարկում էր: Կնքեցինք «Վերնատուն» անունով մեր հավաքույթների վայրը: Այդ անունն այլևսընդմիշտ կապվեց մեզ հետ և քաղաքացիություն ստացավ։
Հովհաննես Թումանյանն ուներ երեք կեղծանուն․ առաջինը` Ամենայն հայոց թամադա, ինչը խոսում է այն մասին, որ նա ուրախ, զվարթ, քեֆչի մարդ էր: Հետո` Ցեղասպանութան ժամանակ, ստացավ ևս երկու տիտղոս․ մեկը՝ Ամենայն հայոց որբերի հայրիկ, որովհետև երբ վերադարձավ Արևմտյան Հայաստանից Էջմիածնում բացեց որբանոցներ, հիվանդանոցներ: Եվ մյուսը` ինքն իրեն կոչեց Ամենայն հայոց բանաստեղծ` Կաթողիկոսի հետ վիճաբանության ժամանակ: 
Երբ Կաթողիկոսն արգելում էր վեհարանում ապաստան տալ գաղթականներին, Թումանյանը շատ կտրուկ խոսեց և Կաթողիկոսն ասաց` ինչպե՞ս ես ինձ հետ խոսում, չէ՞ որ ես Ամենայն հայոց կաթողիկոսն եմ և հենց այդ ժամանակ էլ Թումանյանն ասաց՝ իսկ ես Ամենայն հայոց բանաստեղծն եմ:
Հովհաննես Թումանյանը սիրված է եղել թե՛ իր ընտանիքի, թե՛ իր ժողովրդի, թե՛ իր ընկերների, թե՛ իրեն անձնապես ճանաչելու բախտ չունեցած մեծ գրողների ու մտավորականների կողմից։
Նրա կախարդական գրիչը ուր դիպավ, կատարվեց իսկական արվեստի հրաշքը`լինի առակ թե քառյակ, հեքիաթ թե պատմվածք, հովվերգություն թե վիպերգություն: Նա եղավ մեզ համար այն, ինչ որ եղավ Պուշկինը ռուսների համար, Միցկևիչը` լեհերի համար: Մեծ է նաև նրա կատարած քաղաքական դերը: Կովկասյան ժողովուրդների եղբայրացման ջատագովներից ամենից մեծն եղավ նա իր հզոր խոսքով և օրինակով: Եվ որպես այդպիսին, անմոռանալի պիտի մնա նրա հոյակապ պատկերը,- ասել է Իսահակյանը։
Հմայիչ էր Հովհաննես Թումանյանը որպես բանաստեղծ ու մարդ: Նա իր մեջ կրում էր ժողովրդի լավագույն գծերը` գրականության մեջ սեր դեպի ժողովրդական ստեղծագործությունը, իսկ կյանքում` լայն հյուրասիրություն և սեր դեպի իր ընտանիքն ու երեխաները:
Այժմ` նոր կյանքի կերտման այս դարաշրջանում, անցյալի ֆոնի վրա մեծ բանաստեղծի կերպարանքն ավելի ու ավելի է ցայտուն ելնում որպես փայլող գագաթ,- ասել է Մարտիրոս Սարյանը։
Այսօր մենք պատիվ ունենք տոնել Ամենայն հայոց բանաստեղծի 150-րդ տարելիցը։ Թումանյանն իրեն հաջորդող սերունդներին ահռելի ժառանգություն է թողել և պատահական չէ, որ մեզ՝ հայերիս համար բանաստեղծի ծննդյան օրը նաև միմյանց գիրք նվիրելու օրն է։ Եվ չնայած այն հանգամանքին, որ տոնն ինքնաբուխ է, այն հասցրել է սիրվել ու մեծ արձագանք գտնել հանրության շրջանում։
