Ինչպե՞ս բարեհաջող անցնել փորձաշրջանը

Առավոտյան արթնացել եք սովորականից վաղ, որովհետև ամենապատասխանատու օրերից է։ Այսօր առաջին ագամ պետք է ներկայանաք նոր աշխատավայր։ Մի կողմից ուրախ եք, որ անցել եք հավաքագրման բոլոր փուլերն ու ստացել աշխատանքի առաջարկ, մյուս կողմից կա անհանգստություն նորի, անորոշի նկատմամբ։ Փորձաշրջանը ևս մի փուլ է, որը պետք է հաղթահարել։
Իսկ գիտե՞ք, թե աշխարհում ինչպես է ընդունված անվանել ադապտացիայի շրջանը՝ օնբորդինգ։ 
Օնբորդինգը կազմակերպությունում նոր աշխատակցի ադապտացման գործընթացն է: Այն ուղղված է թիմի նոր անդամի ավելի սահուն ինտեգրմանն ընկերությունում:
Յուրաքանչյուր ընկերություն ինքն է որոշում օնբորդինգի տևողությունը․ այն կարող է տևել մի քանի շաբաթից մինչև նույնիսկ մեկ տարի։
Իսկ ինչպե՞ս բարեհաջող անցնել օնբորդինգն ու փորձաշրջանը։ 
Ձեզ ենք ներկայացնում 10 խորհուրդ՝ հաջողությամբ հաղթահարելու օնբորդինգի (ադապտացիայի) և  փորձաշրջանի փուլը։

Քայլ 1. Մանրակրկիտ ուսումնասիրել ամեն բան

Սպասեք ինֆորմացիայի մեծ հոսքի առաջին շրջանում։
Փորձեք ամեն ինչ մանրամասն ուսումնասիրել, սպունգի պես քաշեք յուրաքանչյուր նոր տեղեկություն։ Տեղեկատվական խառնաշփոթը բնական է, ուստի գրի առեք ամեն բան, իսկ անորոշ հարցերի դեպքում՝ դրանք հավաքագրեք և տվեք ինչպես ձեր անմիջական ղեկավարին, այնպես էլ ՄՌԿ մասնագետին։ 
Կան կազմակերպություններ, որոնք նախքան աշխատանքի անցնելու առաջին օրը ձեզ ուղարկում են որոշակի նյութեր կամ հստակ օնբորդինգային պլան։ Ուղարկված նյութերն ուսումնասիրեք հնարավորինս մանրակրկտորեն՝ պատրաստ լինելու սպասվող օրվա անելիքներին ու նոր աշխատելաոճին։ 
Ի դեպ կարևոր է մինչ ընկերությանը միանալը, ցանկալի է տալ ծագած հարցերը հավաքագրման մասնագետին։

Քայլ 2․ Մտածել ինքնաներկայացման մասին

Նոր մարդիկ, նոր արժեքներ, նոր կորպորատիվ մշակույթ։ Ամենաբարդը, թերևս, ինքնադրսևորումն է նոր միջավայրում, հաղորդակցումը ձեր թիմակիցների հետ։ Այս անհայտության հետ հանդիպումը կարող է շփոթմունք առաջացնել, որի հաղթահարումը հնարավոր է այն դեպքում, եթե պատշաճ կերպով պատրաստվեք դրան։
Կարող եք նախապես պատկերացնել, թե ինչ շեշտադրումներով եք ներկայացնելու ձեզ։ Իհարկե, պետք չէ անգիր արած արտահայտություններով խոսել կամ ներկայանալ միայն այնպիսին, ինչպիսին կցանկանային ձեզ տեսնել։ Հենց առաջին օրվանից եղեք անմիջական և այնպիսին, ինչպիսին կաք՝ չխափանելով ձեր սահմանները։
Որքան էլ տեսական խորհուրդները հաշվի առնեք, գործնականում գիտենք, որ շատ ավելի բարդ է նոր միջավայրում հարմարվելը, ուստի բնական են սկզբնական շրջանում ձեր ապրումներն ու հույզերը։ Կարևորը հիշեք, որ դուք միայնակ չեք, իսկ թիմում աշխատելը երկկողմանի համագործակցություն է։ Ինչպես դուք, այնպես էլ ընկերությունն ունի որոշակի սպասելիքներ։

Փորձեք հնարավորինս դրական և ներողամիտ լինել ինքներդ ձեր նկատմամբ այս շրջանում․ փոփոխություններին հարմարվելը ոչ ոքին միանգամից չի տրվում։ Համաձայն մի շարք հետազոտությունների՝ այն սովորաբար կարող է պահանջել մինչև 6 ամիս։ 
Վայելեք ձեր աշխատանքային առաջին օրը և ձեզ հետ բերեք այն դրական էներգիան, որը զգացել եք առաջարկն ընդունելիս: Հիշեք, որ ցանկացած խնդրի և մտածմունքի դեպքում միշտ ավելի լավ է միանգամից խոսել անմիջական ղեկավարի կամ ՄՌԿ մասնագետի հետ, քան կուտակել և փչացնել ձեր աշխատանքային օրը․ մի մոռացեք, որ դուք ընկերությունում միայնակ չեք և ընկերությունը ևս հակված է իր տաղանդներին գոհունակ տեսնել։

Քայլ 3․ Ներկայանալ պատշաճ արտաքինով և լինել ճշտապահ

«Դիմավորում են հագուստով, ճանապարհում՝ խելքով»․ ժողովրդական այս ասացվածքը պատահական չէ, որ դարեր ի վեր ամենուրեք հիշատակվում է։
Որքան էլ լինեք պատրաստված մասնագետ, կիրթ ու բանիմաց, առաջին այցեքարտն արտաքին տեսքն է՝ պատշաճ և կոկիկ հագուստ, չափավոր դիմահարդարում՝ կանանց ու աղջիկների դեպքում, և ուղիղ կեցվածք։ 
Կարող եք հավաքագրման մասնագետից նախապես ճշտել, թե տվյալ կազմակերպությունում ինչ դրեսկոդ է ընդունված և գնալ պատրաստված։ 

Շատ կարևոր է նաև նախապես պլանավորել աշխատանքի հասնելու ժամանակը։ Առաջին օրը, հատկապես, աշխատավայր ժամանեք նախատեսվածից մի փոքր ավելի շուտ՝ տեղանքին ավելի լավ ծանոթանալու և ուշանալուց խուսափելու համար։ 
Ուշանալիս անպայման տեղյակ պահեք այդ մասին։ Խորհուրդ է տրվում օնլայն քարտեզի միջոցով ուսումնասիրել, թե որքան ժամանակ է ձեզնից պահանջելու աշխատավայր հասնելը և փորձեք ավելի շուտ դուրս գալ տանից։ 

Քայլ 5․ Հասկանալ, թե կոնկրետ ինչ են ձեզնից ակնկալում փորձաշրջանի ընթացքում

8 շաբաթից մինչև հիմնականում 6 ամիս տևող փորձաշրջանն այն ժամանակահատվածն է, երբ երկու կողմերն էլ պետք է հստակ հասկանան, թե արդյոք միասին շարունակելու են աշխատել, թե ոչ։ Փորձաշրջանի ընթացքում կարևոր է հստակ հասկանալ, թե գործատուն ինչ է պահանջում ձեզնից։
Առանձնացրել ենք մի քանի չափանիշներ, ըստ որի, փորձաշրջանի ընթացքում գործատուն ձեզ գնահատում և ուսումնասիրում է այդ ժամանկահատվածում։

✅ Կատարողական, այսինքն՝ ձեր աշխատանքային արդյունքները,

✅ Փափուկ (soft) հմտություններ, ինչպիսիք են՝ ձեր ճկունությունը, հաղորդակցումը, ժամանակի կառավարումը և այլն,

✅ Թիմի անդամների հետ հարաբերություններ և ընկերության մշակույթի հետ համապատասխանություն, 

✅ Սովորելու պատրաստակամություն, այսինքն՝ որքանով եք բաց նոր տեղեկատվությանն ու ձեր քայլերը դեպի մասնագիտական աճը,

✅ Խնդիրների կառավարում, այսինքն՝ ինչ մոտեցումներով և մեթոդներով եք փորձում լուծել առաջացած խնդիրը կամ դժվարությունը,

✅ Մոտիվացիա՝ որքանով եք ոգևորված այս դերում, արդյոք ցանկանում եք այստեղ աճել, զարգանալ և աշխատել,

✅ Ձեր պարտաճանաչությունն ու պատասխանատվությունն աշխատանքին:

Քայլ 6․ Ցուցաբերել նախաձեռնողականություն, կազմակերպվածություն և ճկունություն

Փորձաշրջանի ընթացքում գործատուն ցանկանում է տեսնել այնպիսի որակների առկայությունը, ինչպիսիք նախաձեռնողականությունը, ստեղծարարությունը, կազմակերպվածությունն ու ճկունությունն են։
Օրինակ շատ հավանական է, որ առաջին օրերի ընթացքում ձեր աշխատանքային օրը շատ հագեցած չլինի առաջադրանքներով և պարտականություններով, բայց շատ կարևոր է ցույց տալ, որ դուք պատրաստ եք այդ ազատ ժամանակն օգտագործել ոչ թե անձնական զբաղմունքներով, այլ, օրինակ, օգնություն առաջարկելով թիմակիցներին կամ ղեկավարին։ Այսպես դուք նաև կդրսևորեք նախաձեռնողականություն, ինչը շատ գնահատում են ընկերություններն աշխատակցի մեջ։
Աշխատավայրում ճկունությունը փոփոխվող հանգամանքներին և սպասումներին արձագանքելու ռազմավարություն է, այստեղ կարևորը դրանց հարմարվելու պատրաստակամությունն ու կարողությունն է, քանի որ փոփոխություններն անխուսափելի են և հնարավոր է, որ դուք կատարեք մի աշխատանք, որը հաջորդ օրը կորցնի իր առաջնահերթությունն ու ստիպված լինեք արագ փոփոխել ձեր պլաններն ու անցնել այլ աշխատանքի պլանավորմանը։ Ցանկացած դեպքում շատ կարևոր է պահել ճշտապահությունն ու ցանկացած դժվարությունների, ուշացումների դեպքում՝ զգուշացնել ղեկավարին դրանց մասին։

Քայլ 7․ Պատրաստակամ լինել սովորելուն և կատարելագործելու գիտելիքները

Նոր աշխատանք, նոր միջավայր, մարդիկ ու գործառույթներ։ Ադապտացիայի շրջանը բարդ է անգամ բազմամյա փորձ ունեցող մասնագետի համար։
Որքան էլ պատրաստված ու փորձառու լինեք, պատրաստ եղեք, որ կլինի նորը սովորելու անհրաժեշտություն, կլինեն հմտություններ, որոնք չէիք կիրառում նախորդ աշխատավայրում։ Ուստի, պատրաստ եղեք նորը սովորելուն։
Մի՛ խուսափեք կառուցողական ֆիդբեքից, որը կստանաք գործընկերներից և անմիջական ղեկավարից։ Այն ուղիղ ճանապարհ է դեպի կատարելագործում և աշխատանք սխալների հետ։ 

Այստեղ կարևոր է ունենալ և ցույց տալ ճիշտ վերաբերմունք, այսինքն՝ չընդունել սխալները որպես անձնական սխալներ, և բաց լինել քննարկումների և առողջ քննադատության համար․ չէ՞ որ բոլոր կողմերն էլ ցանկանում են ունենալ հնարավորինս լավ և ստացված համագործակցություն, ինչն էլ պահանջում է սովորել սխալների վրա, խոսել, անհրաժեշտության դեպքում խնդրել հետադարձ կապ և փորձել մաքսիմալ անկաշկանդ ու ներողամիտ լինել սխալների հանդեպ․ դա աշխատանքային առողջ ու արդյունավետ գործընթացի մի մաս է բոլորի համար՝ անկախ փորձառության մակարդակից։

Թեմային առավել մանրամասնությամբ ծանոթանալու համար առաջարկվում է դիտել  Сareer Factory by staff.am-ի «4C» դասընթացի 5-րդ մոդուլի երկրորդ և երրորդ տեսադասերը։

Հիշեք, որ դուք միայնակ չեք աշխատանքի մեկնարկային այս փուլում։ Եվ ի ուրախություն ձեզ՝ փորձաշրջանն, ինչպես ցույց են տալիս հետազոտությունները, չի հաղթահարում այդ փուլում գտնվողների ընդամենը 20 %-ը։

Իսկ մեզ մնում է միայն մաղթել նոր աշխատավայրում արդյունավետ մեկնարկ։