Ներկայացված խորհուրդները հիմնված են իմ, իմ գործընկեր դասախոսների և մեր ուսանողների փորձառության վրա։ Կարող եք համոզված լինել, որ բոլոր խորհուրդները փորձված են գործնականում և օգտակար կլինեն նաև Ձեզ համար։
1. Նայե՛ք հեռուստաշոուներ
Ինչու եմ նշում TV-show-ները, ոչ թե կինոները (կինոներ նույնպես նայե՛ք), որովհետև նույն կերպարներն են, սովորաբար նույն ոճով են խոսում, թեմաները նման են և ավելի կարճ են, քան կինոները։ Մանավանդ եթե չունեք շատ ազատ ժամանակ, կարող եք ամեն օր նայել 1-2 էպիզոդ։ Այդպիսով, և՛ սովորություն կդառնա անգլերեն նայելը, և՛ կզարգացնեք Ձեր բառապաշարը։ Կարևոր է սկսնակ և միջին մակարդակների համար համապատասխան TV-show գտնելը։ Եթե սկսնակ եք, Rick and Morty-ից կամ էլ Game of Thrones-ից ոչինչ չեք հասկանա։
Ավելի լավ է հեշտերից սկսե՛ք։ Խորհուրդ եմ տալիս սկսել, օրինակ, The Good Place-ից։ Ժամանակակից է և զվարճալի, գեղեցիկ է և, համեմատած մյուս շոուների, ունի ավելի պարզ բառապաշար։ Կարող եք գտնել չթարգմանված տարբերակը՝ ռուսերեն կամ անգլերեն ենթագրերով այստեղ։ Իսկ առաջին էպիզոդի ամենահետաքրքիր արտահայտություններին կարող եք ծանոթանալ իմ մատուցմամբ ստորև հոլովակում։
2. Լսե՛ք աուդիոգիրքը և կարդացե՛ք միաժամանակ
Շատերը թերագնահատում են այս մեթոդը, բայց ասեմ, որ այն շատ օգտակար է։ Եթե սկզբում չի ստացվում, դժվարանում եք կամ էլ չգիտեք, թե ինչպես են բառերն արտասանվում, կարող եք գիրքը պահել Ձեր ձեռքում, լսել աուդիոգիրքը և աչքի անցկացնել տեքստը։ Այսպես կսովորեք բառերի ճիշտ արտասանությունը։ Այնուհետև նույն հատվածը կարդացեք բարձրաձայն։ Սա բավականին ժամանակատար է, բայց շատ արդյունավետ։
3. Խաղացե՛ք անգլերեն
Կապ չունի՝ ինչ եք խաղում։ Կարևորն այն է, որ Ձեր ուշադրությունը սևեռված լինի ոչ թե ճիշտ կամ սխալ խոսելու վրա, այլ նրա վրա, թե ով է լինելու խաղի հաղթողը։ Օրինակ, շատ լավ խաղ է Alias-ը` Այլ կերպը (ի դեպ, խնդրում եմ [a·li·ans] չկարդալ, խաղի անվան ճիշտ արտասանությունն է՝ [ei·lee·uhs] է)։ Այս խաղի կանոնները շատ պարզ են. Դուք նկարագրում եք քարտի վրա գրված բառերը՝ առանց բառի արմատն ասելու, իսկ թիմակիցները գուշակում են դրանք։ Խաղի ընթացքում ունեք հաշված վայրկյաններ, այնպես որ, ճիշտ թե սխալ, փորձե՛ք բացատրել։ Փորձե՛ք վերհիշել Ձեր ամբողջ բառապաշարը։ Զվարճալի է և օգտակար։
4. Երգե՛ք անգլերեն
Հայտնի փաստ է, որ մարդիկ ավելի հեշտ են հիշում այն տեքստերը, որոնք ռիթմ ունեն։ Մենք բոլորս ունենք սիրելի երգեր։ Փորձե՞լ եք կարդալ բառերը, հասկանալ, թե ինչի մասին է երգը։ Օրինակ, ես անգլերեն սովորել եմ Սելին Դիոնի երգերով։ Իսկ Դուք ո՞ւմ երգերն եք նախընտրում, գրե՛ք մեկնաբանությունում, ինձ հետաքրքիր է։
Եթե այս փուլն անցել եք և ավելի բարդ մարտահրավեր եք ուզում, փորձե՛ք որևէ rap երգի բառերը կարդալ կատարողին զուգահեռ կամ էլ ավելի բարդ երգ ընտրեք, օրինակ, Wake up, chigi-chigi-chigi wake up: 😀
5. Խոսե՛ք Alexa-ի և Siri-ի հետ
Այո՛, այո՛, Դուք ճիշտ կարդացիք։ Նախ, սա շատ լավ միջոց է հասկանալու համար, թե արդյոք լավ արտասանություն ունեք։ Իհարկե, այս երկու ծրագրերը անթերի չեն, բայց եթե պարզ հարցեր տաք, նրանք կպատասխանեն։ Օգտագործեք այս մեթոդն այն ժամանակ, երբ որևէ բառի իմաստը չգիտեք։ Օրինակ՝ «Hey Siri, what means surreptitious? »։ Նա Ձեզ, անպայման, կասի, Դուք էլ կսովորեք թե՛ արտասանությունը, թե՛ իմաստը։ Կարող եք նաև այլ պարզ հարցեր տալ, օրինակ՝ ո՞րն է Պերուի մայրաքաղաքը, կամ ամուսնացա՞ծ է արդյոք Կանադայի վարչապետը (պատասխաններ՝ Լիմա և այո)։ Եթե մարդ-զրուցակից եք նախընտրում, ապա կարդացե՛ք նաև 10-րդ խորհուրդը:
6. Արե՛ք այն, ինչ սիրում եք, անգլերեն
Լեզուն (և առհասարակ այլ բաներ) սովորելու կարևոր գաղտնիքներից մեկն այն է, որ սիրեք այն, ինչ անում եք։ Եթե ունեք հոբբի, ապա զբաղվե՛ք դրանով անգլերեն։ Օրինակ, եթե սիրում եք բույսեր աճեցնել, այդ թեմայով անգլերեն բլոգեր կարդացե՛ք, եթե սիրում եք հետաքրքիր ճաշատեսակներ պատրաստել, դիտե՛ք անգլերեն տեսահոլովակներ (Youtube-ում ամեն ինչ կա), նոր գիտելիքներ ստացե՛ք coursera.com կամ edx.org կայքերում (ի դեպ, անվճար)։ Այսպիսով, կզարգացնեք Ձեր բառապաշարը, նոր բաներ կսովորեք, և հնարավոր է, որ գտնեք այնպիսի մարդկանց, ովքեր կիսում են Ձեր հետաքրքրությունները։ Խոսե՛ք նրանց հետ Ձեր սիրած թեմաներով։
7. Օգտագործե՛ք նոր սովորած արտահայտությունները
Ուսանողներիս շատ հաճախ այսպիսի տնային աշխատանք եմ տալիս` նայել որևէ վիդեո և դուրս գրել արտահայտություններ, որոնք կարող են նրանց պետք գալ առօրյայում։ Իմիջիայլոց, ավելի օգտակար է նախադասություններ դուրս գրելը։ Կարևոր է, որ այդ բառերը կիրառելի լինեն, այլապես շուտ կմոռացվեն, Ձեզ էլ կթվա, որ առաջընթաց չունեք։
8. Նախապատրաստվե՛ք
Եթե գիտեք, որ շուտով հանդիպում եք ունենալու, որտեղ պետք է խոսեք անգլերեն, կամ էլ պետք է վիդեոզանգ ունենաք, որտեղ կարևոր բաներ եք ներկայացնելու, պետք չէ վախենալ, կաշկանդվել ու ասել, որ չեք կարող։ Նախօրոք գրի՛ առեք Ձեր տեքստը, բարձրաձայն կարդացե՛ք մի քանի անգամ (թեկուզ 1000), խնդրե՛ք, որ կողքից լսեն։
Ես շատ լավ հիշում եմ, որ տարիներ առաջ, երբ նոր էի անգլերեն սովորում, շատ էի անհանգստանում, որ ինձ հարց տան, չեմ չկարողանա պատասխանել։ Այդ ժամանակ շատ էի ճամփորդում և նոր մարդկանց հետ ծանոթանում։ Որպեսզի լարվածությունից չքարանամ, փորձում էի կանխագուշակել բոլոր հարցերը՝ ով եմ, որտեղից եմ, Հայաստանի մշակույթի մասին պատմել էի սովորում և այլն։ Հենց նման հարց էին տալիս, ես ինձ շատ վստահ էի զգում, ու տպավորություն էր ստեղծվում, որ շատ լավ անգլերեն գիտեմ։
9. Խոսե՛ք ինքներդ Ձեզ հետ
Երբ նոր էի անգլերեն սովորում, որևէ թեմայի շուրջ անգլերեն խոսելիս նախ ինքս ինձ հետ էի խոսում, հետո ձայնագրում և լսում։
Պարզվեց, որ այս մեթոդը կիրառում են շատերը, և այն իսկապես օգտակար է։ Եթե կաշկանդվում եք ուրիշների հետ խոսելիս, նախ լսե՛ք ինքներդ Ձեզ։ Դուք կլսեք Ձեր սխալները և երկրորդ անգամ այլևս չեք անի դրանք։ Կամ, ընդհակառակը, կհասկանաք, որ «լավ էլ ստացվում է»։ Փորձե՛ք։
10. Օգտագործե՛ք հավելվածներ
ELSA հավելվածն արհեստական ինտելեկտի միջոցով կարող է ստուգել՝ քանի տոկոսով է Ձեր արտասանությունը մայրենի (native) հնչում: Հետաքրքիր է հնչում, չէ՞. փորձե՛ք այսօր:
WordUp-ը Ձեզ օրական մի շարք բառեր կսովորեցնի: Բայց ի՞նչն է WordUp-ի առավելությունը: Այն արհեստական ինտելեկտի միջոցով որոնում է միլիոնավոր ֆիլմերում, TV show-ներում, նորություններում, երգերում տվյալ արտահայտությունը և Ձեզ ներկայացնում ամենաօգտակար, կիրառելի տարբերակները:
Իսկ Wakie հավելվածի միջոցով կարող եք գտնել մարդ-զրուցակից (նույնիսկ native), որի հետ խոսելիս կարող եք բարելավել Ձեր անգլերենը:
Ամփոփում
Իմ փորձը ցույց է տալիս, որ չկա մեկ ունիվերսալ մեթոդ բոլորի համար: Անգլերեն խոսելը, ինչպես նաև այլ հմտություններ ձեռք բերելը պահանջում է ժամանակ և համբերություն։ Եթե գտել եք Ձեզ համապատասխան մեթոդը, ապա ամեն ինչ կստացվի։
Հիշե՛ք, որ սխալներով, հայերեն արտասանությամբ և դանդաղ խոսելն ավելի օգտակար է, քան ընդհանրապես չխոսելը։ Խոսե՛ք շատ, բայց անգլերեն: 🙂
Հեղինակ՝ Լաուրա Սամվելյան
CEO and Lead Trainer
English with Laura
