Սովորելն առողջություն է

Միջին տարիքում մարդիկ հիմնականում արդեն ունեն հիմնարար գիտելիքներ և հմտություններ, որոնց շնորհիվ աշխատում են, դառնում փորձառու։ Անթերի աշխատելով՝ որոշ ժամանակ անց նրանց հմտությունը դառնում է մեխանիկական։ Օրինակ՝ փորձառու վարորդները հաճախ չեն էլ նկատում, թե ինչպես են մեքենա վարում: Նույնը ցանկացած աշխատանքում է։

Այստեղից էլ սկսվում է աննկատ խնդիրը։

Պրոֆեսիոնալիզմը թակա՞րդ է

19-րդ դարի իտալացի ֆիզիոլոգ Անջելո Մոսոն հայտնագործել է նեյրոպատկերման երբևէ առաջին տեխնիկան, որը հայտնի է «մարդու շրջանառության հավասարակշռություն» տերմինով: Նա բացահայտել է, որ մտավոր ակտիվ գործունեության ընթացքում արյան հոսքը դեպի ուղեղ ակտիվանում է: Որքան քիչ ենք մտածում որևէ գործողություն անելիս, այնքան մեր ուղեղը սկսում է պասիվ գործել։ Բայց գումարվում է ևս մեկ խնդիր։ Սան Ֆրանցիսկոյի պետական համալսարանի պրոֆեսոր նյարդաբան Մայքլ Մաթիաս Մերզենիչն իր «Soft-Wired» գրքում նկարագրում է, որ մարդու ուղեղը բնական հունով զարգանում է մինչև 25 տարեկանը, որոշ դեպքերում մինչև 30-ը։ Դրանից հետո ուղեղը սկսում է դանդաղ զարգանալ։ Փաստացի մենք էլ չենք զգում, թե ինչպես է մեր ուղեղը սկսում ծերանալ։

Արդյունքում որքան լավ ենք տիրապետում մեր աշխատանքին և փորձառու ենք, այնքան կրճատվում է ուղեղը սնուցելու գործընթացը, դրան էլ ավելանում է այն հանգամանքը, որ մարդու ուղեղն ինչ-որ տարիքից բնական հունով սկսում է «ծերանալ»։

Այո՛, շատ վատ է: Բայց ուղեղը երիտասարդ պահելու մեթոդ կա.

· սովորել, ձեռք բերել նոր փորձառություններ,

· կյանքը լցնել նոր հմտություններով,

· չսպասել, թե երբ են այդ հնարավորությունը մեզ «մատուցում սկուտեղի վրա»,

· կամավոր ավարտին հասցնել սովորելու նոր գործընթացը։

Խորհուրդներ նյարդաբանից.

«Նոր գիտելիքներ, հմտություններ, փորձեր ձեռք բերելն առաջին հերթին առողջություն է: Երբ մենք որևէ նոր բան ենք սովորում, բջիջները, որոնք ստանում և ուղարկում են ինֆորմացիա, դառնում են ավելի պրոդուկտիվ, և նրանց ամեն անգամ ավելի քիչ էներգիա է պահանջվում ծախսել իմպուլսի փոխանցման վրա, որն էլ իր հերթին նպաստում է առավել մեծ քանակով նեյրոնների ընդգրկմանը պրոցեսի մեջ»,- պատմում է «Վարդանանց» նորարարական բժշկության կենտրոնի նյարդաբան Հռիփսիմե Պոդոսյանը։- «Ընդ որում, ինչքան լավ ենք տիրապետում նոր հմտությանը կամ ինֆորմացիային, նման ակտիվությունն ուղեղի լոկալ հատվածներ և արյան հոսքն աստիճանաբար պակասում են։ Այսինքն՝ ուղեղն ավելի ակտիվ է, իսկ նեյրոններն՝ առավել պրոդուկտիվ՝ սովորելու պրոցեսի հենց սկզբնական շրջանում։ Նոր հմտություններին տիրապետելը և գիտելիքներ ստանալը ոչ միայն ստեղծում է նոր «սինապտիկ» կապեր, ամրապնդում կարևորագույն միելինային թաղանթը և հեշտացնում օպտիմալ որոշումներ կայացնելը: Սակայն դրանից ավելի կարևոր է՝ այն նաև կարող է օգնել՝ դեմենցիայի առաջին իսկ նախանշանների դեպքում զգալի դանդաղեցնել այդ անխուսափելի պրոցեսը և բարելավել կյանքի որակը»։

Գնդակն ամեն մեկիս դաշտում է

Շատերը կյանքում որևէ նոր բան են սովորում, որ չլճանան, ունենան կարիերայի, աշխատավարձի աճ, փոխեն մասնագիտությունը և այլն: Ըստ իս՝ սովորելը նախ դեղամիջոց է, իսկ կօգտագործենք այն, թե ոչ, ինչ չափաբաժնով ու ինչ հաճախականությամբ, որոշում ենք մենք։ Իհարկե, երբ աշխատում ենք որևէ կազմակերպությունում, որտեղ կա սովորելու և ինքնազարգացման մշակույթ, ապա՝ այդ գիտելիքներն օգտագործելու հնարավորություն ու ազատություն, շատ ավելի հեշտ է մեր գործը, սակայն դա միայն ճանապարհի կեսն է։ Մյուս կեսը մեր նախաձեռնությունն ու համառությունն է։

Նոր գիտելիքը կարող է լինել ցանկացած ոլորտից

Ուղեղի համար, ըստ էության, միևնույնն է, թե մենք ինչ կսովորենք՝ նոր գիտելիք կամ հմտություն՝ կապված մեր աշխատանքի, կենցաղի, սպորտի կամ հոբիի հետ։ Կարևոր է, որ ուղեղին հաղորդենք կարևոր իմպուլսներ։ Ի դեպ, սովորել սիրող մարդիկ նաև ավելի դրական ու երջանիկ են, սակայն դա այլ տեսություն է, դրա մասին՝ մեկ այլ հոդվածում։

Synergy International Systems ընկերության Տաղանդների առաջխաղացման ղեկավար Աննա Կոնջորյան