ՀՀ Աշխատաշուկա 2022

ԱՇԽԱՏԱՇՈՒԿԱ 2022. ՆԱԽԱԲԱՆ ՀԵՂԻՆԱԿԻ ԿՈՂՄԻՑ

staff.am-ը, հավատարիմ մնալով իր առաքելությանը, թվով արդեն վեցերորդ անգամ ներկայացնում է ՀՀ աշխատաշուկայի ակտիվության վերլուծության զեկույցը։ Ինչպես միշտ զեկույցում ներկայացված են ոչ միայն 2022թ.-ի ակտիվության ցուցանիշները, այլ նաև դիտարկված է հիմնական ցուցանիշների համեմատությունը 2021թ.-ի տվյալների հետ։

Զեկույցում արդեն երկրորդ անգամ ներառվել է աշխատաշուկայի հետ կապված մակրոտնտեսական ցուցանիշների վերլուծություն, որը թույլ կտա ավելի ընդհանրական պատկեր ստանալ հայաստանյան աշխատաշուկայից։ Մակրոտնտեսական վերլուծությունը կատարվել է «Մոդեքս» ընկերության կողմից՝ հատուկ «ՀՀ ԱՇԽԱՏԱՇՈՒԿԱ 2022» զեկույցի շրջանակներում, ինչի համար անչափ շնորհակալ ենք արդեն երկրորդ տարին մեզ աջակցելու համար։

Զեկույցն ունի լայն կիրառություն ինչպես անհատների, այնպես էլ կազմակերպությունների համար։ Հատկապես խորհուրդ կտանք զեկույցի մանրամասներին ծանոթանալ կարիերայի ընտրության առաջ կանգնած անհատներին, ուսանողներին, մարդկային ռեսուրսների մասնագետներին և բիզնեսի ղեկավարներին։

Այս տարի առաջին անգամ «ՀՀ ԱՇԽԱՏԱՇՈՒԿԱ 2022» զեկույցն ունի բարեգործական առաքելություն։ Այն ծավալուն աշխատանքը, որը տարվում է staff.am թիմի կողմից զեկույցը ստեղծելու համար, և այն լայն կիրառությունը, որն այն ունի արժանի է մի փոքր ուշադրության, որը կխնդրենք, որպես բարեգործություն փոխանցել «4090 Բարեգործական Հիմնադրամին» «ռեԱրմենիա» համագործակցության հարթակի միջոցով։ Այն միջոցները, որոնք կհավաքվեն մեր զեկույցի օգնությամբ կուղղորդվեն 2020թ.-ի պատերազմի մասնակից և բարձր առաջադիմություն ունեցող 15 հայորդիների ուսման վարձի վճարմանը։ Մանրամասներն՝ այստեղ։
Կանխավ շնորհակալ եմ մեր հետևորդներին մեր կողմից հրապարակվող զեկույցների հանդեպ ցուցաբերած մեծ հետաքրքրության համար և հուսով, որ միասին կարող ենք մեր փոքրիկ ներդրումն ունենալ «4090 Բարեգործական հիմնադրամի նախաձեռնությանը»։  

Լուիզա Ավետիսյան, 
Տեխնիկական Գիտությունների Թեկնածու (Ph.D)
Նախագծերի կառավարման որակավորված մասնագետ (PMP)
staff.am և Hirebee.ai համահիմնադիր

---

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅԱՆ ՄԵԹՈԴԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՏՎՅԱԼՆԵՐԻ ԱՂԲՅՈՒՐՆԵՐԸ

Վերլուծությունն իրականացվել է staff.am կարիերայի օնլայն հարթակի կողմից, սեփական տվյալների և staff.am թիմի կողմից 2022թ.-ին տարբեր ուսումնասիրությունների արդյունքում հավաքված տվյալների հիման վրա։ Աշխատաշուկայի հիմնական ցուցանիշների մասով տվյալների համար օգտագործվել է ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի կողմից հրապարակված պաշտոնական տեղեկատվությունը, իսկ աշխատավարձերի մասով վերլուծության մեջ կիրառվել է ՊԵԿ և staff.am տվյալները։ Ստորև ներկայացված են տվյալների հիմնական աղբյուրները։

1. staff.am-ի 2021 և 2022 աշխատանքի հայտարարություններ: Ընդհանուր թիվը` 40,000 աշխատանքի հայտարարություն։
2. Զեկույցի մեջ ներառվել են նաև  ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի կողմից հրապարակվող՝ «Հայաստանի Հանրապետության սոցիալ-տնտեսական վիճակը 2021թ. հունվար- հոկտեմբերին», «Սպառողական գների ինդեքսը Հայաստանի Հանրապետությունում 2021 թվականի հունվար-նոյեմբերին» հաշվետվությունները, որոնց մշակումն ու գրաֆիկների կառուցումը կատարվել է «Մոդեքս» ընկերության կողմից։
3. Զեկույցում աշխատավարձերի համեմատական վերլուծությունն ըստ միջակայքերի իրականացվել է ՀՀ Պետական եկամուտների կոմիտեի տվյալների հիման վրա։

---

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅԱՆ ԵՆԹԱԲԱԺԻՆՆԵՐԸ

 

ԶԵԿՈՒՅՑԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՇԵՇՏԱԴՐՈՒՄՆԵՐԸ

1. 2022թ.-ի առաջին երեք եռամսյակներին ՀՀ աշխատաշուկան շարունակել է ակտիվորեն զարգանալ, և գրանցել է մոտ 40% աճ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ։
2. Առաջին անգամ վերջին տարիների ընթացքում ՏՏ ոլորտի գործատուները և ՏՏ մասնագիտությունները ակտիվության նվազում են գրանցել։ Սա պայմանավորված է ԱՄՆ-ում և Եվրոպայում ճգնաժամով, ինչպես նաև մասամբ ՀՀ դրամի արժևորմամբ, որը, հատկապես, արտահանող ընկերությունների համար բարդ իրավիճակ է ստեղծել։
3. Հայաստանում հիմնված կամ մասնաճյուղ ունեցող մի շարք ՏՏ ընկերություններ 2022թ.-ի երրորդ եռամսյակի վերջում և չորրորդ եռամսյակում հայտարարեցին կրճատումներ, ինչը անդրադարձավ ոչ միայն Ծրագրավորման և այլ ՏՏ հաստիքների նվազման, այլ նաև հարակից՝ Մարքեթինգ, Մարդկային Ռեսուրսների կառավարում և այլն։
4. 2022թ.-ը հատկանշական էր ՌԴ-ից և ԱՊՀ այլ երկրներից ՀՀ տեղափոխված ընկերություններով, որոնցից մի մասը ամբողջությամբ փակել են իրենց գրասենյակները ՌԴ-ում և տեղափոխել թիմերը ՀՀ։ Նույն պատկերն է մասնագետների մասով։ Մի շարք ՀՀ ընկերություններ հաջողությամբ աշխատանքի վերցրին ՏՏ մասնագետներ և ոչ միայն, որոնց պահանջարկը շատ մեծ էր տարվա առաջին կեսին։
5. Տարին աննախադեպ էր ֆինանսաբանկային ոլորտի համար։ Մեր շուկայում գործող Ֆասթ Կրեդիտ ՈՒՎԿ-ն վերակազմավորվել է Ֆասթ Բանկի և բավականին մեծ ակտիվություն ցուցաբերել աշխատաշուկայում։ Փաստացի բոլոր բանկերը, ՈՒՎԿ-ները և ապահովագրական ընկերությունները կամ զգալի աճ են արձանագրել 2022թ.-ին, կամ պահպանել նախորդ տարվա ակտիվությունը։
6. Առաջին անգամ մեր ուսումնասիրությունների պատմության մեջ զգալի բարելավվել է մարզերում հաստիքների ակտիվության ցուցանիշը։ Նախորդ 2021թ.-ի համեմատ 2022թ.-ին մարզային աշխատանքների կշիռը ընդհանուրի մեջ աճել է 5% մինչև 15%։ Մարզային ակտիվության մասով մի քանի վերլուծություն է արվել, այդ թվում այն ընկերությունների, որոնք ակտիվ են եղել մարզային հավաքագրման գործընթացում։
7. Աճել է արտերկրի ընկերությունների կողմից ՀՀ-ում հրապարակած հաստիքների թիվը, առաջատարի դիրքում ԱՄՆ-ում գտնվող ընկերություններն են։
8. Ուսումնասիրել ենք միջին անվանական աշխատավարձի տոկոսային աճը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ, ինչպես նաև սպառողական գների ինդեքսի դինամիկան (գնաճը)։ Չնայած որ 2021թ.-ին գրանցվել  է աշխատավարձերի աճ, սակայն դրան զուգահեռ ունենք գնաճի ցուցանիշի աճ նույնպես։
9. 2021թ.-ի համեմատ աշխատավարձի աճ է գրանցվել համարյա բոլոր ոլորտներում։ Մասնավորապես՝ Ֆինանսաբանկային, ՏՏ, Գիտության և Հանքարդյունաբերության ոլորտներում այն համեմատաբար զգալի է եղել։
10. Եթե դիտարկենք 2022թ.-ի նոր աշխատատեղերի ստեղծման տեսանկյունից, ապա առյուծի բաժինը ընկնում է ՏՏ ոլորտին, և եթե չլիներ տարվա չորրորդ կիսամյակում գրանցած անկումը, ապա այս միտումը կշարունակվեր։ Մյուս կողմից, այս աճը կարող է նաև մասամբ պայմանավորված լինել ԱՊՀ երկրներից ՀՀ տեղափոխված ընկերություններով, որոնցում գերակշռում են ՏՏ մասնագետները։
11. Կատարել ենք նաև հեռահար աշխատանքների ուսումնասիրություն, հասկանալու համար արդյոք նախորդ տարվա համեմատ ունենք աճի թե նվազման միտում։ 2021թ.-ի համեմատ 2022թ.-ին գրանցվել է հեռահար և ֆրիլանս աշխատանքների թվի անկում, ինչի մասին մանրամասն ներկայացրել ենք զեկույցում։

---

---

ՄԱՍ 1. ԱՇԽԱՏԱՇՈՒԿԱՅԻ ԱԿՏԻՎՈՒԹՅԱՆ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ

 

1.1 Աշխատաշուկայի ակտիվություն համեմատությունը ըստ 2021 և 2022 թվականների։

2022թ.-ի առաջին երեք եռամսյակներին ՀՀ աշխատաշուկան շարունակել է ակտիվորեն զարգանալ, և գրանցել է մոտ 40% աճ նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ։ Սակայն գլոբալ աշխատաշուկայում առկա ճգնաժամը, ՀՀ դրամի արժևորումը, տարածաշրջանում տիրող պատերազմական իրավիճակը կտրուկ բացասական ազդեցություն են ունեցել ինչպես ՀՀ այնպես էլ գլոբալ աշխատաշուկայի վրա։ Հատկանշական է ինչպես ՀՀ-ում այնպես էլ ԱՄ-ում և Եվրոպայում ՏՏ ոլորտում տեղի ունեցած զգալի կրճատումները, հավաքագրման սառեցումը կամ շատ քիչ թափուր հաստիքների առկայությունը։

1.3. 2022 թ.-ի ամենապահանջված 20 մասնագիտական ոլորտները, և դրանց համեմատությունը 2021թ.-ի տվյալների հետ

Ամենապահանջված մասնագետները ծրագրավորման մասնագետներն են։ Ծրագրավորման աշխատանքները կազմում են բոլոր աշխատանքների մոտ 17%-ը։ Հաջորդ երկու հորիզոնականները զբաղեցնում են Վաճառքի և սպասարկման ու բանկային գործի հաստիքները։ Որպեսզի հասկանալի լինի, թե ինչպես է նախորդ տարվա փոփոխվել մասնագիտությունների պահանջարկը, հաջորդ գրաֆիկում համեմատել ենք 2022թ.-ի ամենապահանջված 20 մասնագիտությունները 2021թ.-ի հետ։

staff.am-ի կողմից այս տարի առաջին անգամ գրանցվել է ՏՏ ոլորտի աշխատանքների թվի նվազում, պայմանավորված նախորդ կետում քննարկված պատճառներով։ Անկումը գրանցվել է ՏՏ ոլորտին պատկանող բոլոր մասնագիտությունների մասով։

Սակայն ի տարբերություն ՏՏ ոլորտի, զգալի աճ է գրանցել Ֆինանսաբանկային ոլորտն իր «Ֆինանսներ և բանկ» մասնագիտության կատեգորիայով։ Մասնավորապես նախորդ տարվա արդյունքներով բոլոր աշխատանքների 6.5%-ն էին կազմում նշված ոլորտի հաստիքները, իսկ 2022թ.-ին այս հաստիքը գրանցել է ռեկորդային 12.1%, որը համարյա կրկնապատիկ անգամ մեծ է։ Այս հանգամանքը հիմնականում պայմանավորված է այս տարի ՌԴ և ԱՊՀ այլ երկրներից ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց մեծ հոսքով։ «Ֆինանսներ, բանկ և ապահովագրություն» ոլորտի համար այս զեկույցում ներառել ենք հատուկ ենթաբաժին, որտեղ կգտնեք նաև ոլորտի ամենաակտիվ գործատուների ցանկը։

Նախորդ տարվա համեմատ պահանջարկի աճ է գրանցել նաև Վաճառքի և սպասարկման, Տուրիզմի և հյուրընկալության, ադմինիստրատիվ և մի քանի այլ ոլորտներում։
Հարկ է նշել նաև Հաշվապահական ոլորտի մասնագետների սղությունը ամբողջ տարվա ընթացքում, որի աճը զգալի է եղել նախորդ տարվա համեմատությամբ։

*ՏՏ ոլորտի ուսումնասիրության համար տես համապատասխան բաժինը։
**Աշխատավարձերի մանրամասն ուսումնասիրության համար՝ տես համապատասխան ենթաբաժինը։

1.4. 2022թ.-ի 10 ամենապահանջված մասնագիտությունների պահանջարկի փոփոխության դինամիկան ամսական կտրվածքով

Այս գրաֆիկում համեմատել ենք 2022 թ.-ի ամենապահանջված 10 մասնագիտությունների պահանջարկի փոփոխության դինամիկան ըստ ամիսների։ Հատկանշական է, որ ՏՏ ոլորտի աշխատանքների նվազմանը զուգահեռ, նվազել է Մարքեթինգի և Մարդկային ռեսուրսների կառավարման ոլորտի մասնագիտությունների պահանջարկը, որը պայմանավորված է նրանով, որ այս ոլորտի մասնագետների զգալի ներկայացվածություն կա «Տեղեկատվական Տեխնոլոգիաներ» ոլորտի ընկերություններում, և բնականաբար կրճատումներն ու ակտիվության անկումը անդրադարձել է այս երկու ոլորտների վրա։

1.5. 2022թ.-ի 20 ամենաակտիվ ոլորտներն ըստ գործատուների

 

Գրաֆիկում ներկայացված են գործատուների այն ոլորտները, որտեղ գրանցվել է ամենամեծ ակտիվությունը։ Հայտարարված բոլոր թափուր աշխատանքների մոտ 42%-ը բաժին է ընկնում ՏՏ ոլորտի ընկերություններին։ Ընդ որում՝ այս ոլորտի ընկերություններն ակտիվորեն համալրում են իրենց թիմերը ոչ միայն ՏՏ ոլորտի մասնագետներով (ծրագրավորում, որակի կառավարում, DevOps և այլն)՝ այլ նաև այլ ոլորտների մասնագետներով․ օրինակ՝ վաճառքի և հաճախորդների տեխնիկական սպասարկման մասնագետների, թվային մարքեթինգի և կոնտենտի ստեղծման մասնագետների։ Չնայած որ ՏՏ ոլորտն այս տարի գրանցել է անկում, միևնույնն է այն առաջատարի դիրքում է իր ակտիվությամբ։

2022թ.-ին ակտիվության աճ են գրանցել ՀՀ բանկերը և ունիվերսալ վարկային կազմակերպությունները, ինչպես նաև Հեռահաղորդակցության ոլորտը, Օնլայն ծառայությունների ոլորտը (Onex, Globbing և այլն), Խորհրդատվական ընկերությունները։ Այս ամենը հիմնականում պայմանավորված է ԱՊՀ երկրներից ՀՀ տեղափոխված մարդկանց հոսքով։

 

1.9 ՀՀ ամենաակտիվ գործատուներն ըստ համալրման ծավալների

Գրաֆիկում ներկայացված են ՀՀ ամենաակտիվ 20 գործատուները համալրման ծավալներով։ Ներկայացված 20 ընկերություններից 9-ը ՏՏ ոլորտի ներկայացուցիչներ են, համեմատած նախորդ տարվա 11-ի հետ։ 20 ընկերությունների 7-ը ֆինանսաբանկային ոլորտի ներկայացուցիչներ են։  

 

1.10. Համալրմամբ ամենաակտիվ մարզային քաղաքները ՀՀ-ում, համեմատությունը 2021թ.-ի հետ

Այս տարի մարզային քաղաքները գրանցել են աննախադեպ ակտիվություն staff.am-ում հրապարակված հաստիքների քանակով։ Աշխատանքներ Երևանում՝ 2021թ.-ին հաստիքների 94.4%-ը Երևան քաղաքում էր, իսկ 2022թ.-ին այդ ցուցանիշն իջել է 88.3%-ի։ Ակտիվության աճ են գրանցել Գյումրի, Վանաձոր, Իջևան և մի քանի այլ քաղաքներ։ Սա բավականին հուսադրող է, և հուսանք, որ զարգացման այս միտումը կպահպանվի։

1.11. Համալրմամբ ամենաակտիվ գործատուները ՀՀ մարզերում

Մարզային քաղաքներում հիմնականում ակտիվություն են ցուցաբերել այն ընկերությունները, որոնք ունեն մասնաճյուղեր տվյալ քաղաքում։ Օրինակ 20 ամենաակտիվ գործատուներից 9-ը ֆինանսաբանկային ոլորտից են, որոնք հավաքագրում են կատարում մարզային մասնաճյուղերի համար։ 4-ը ՏՏ ոլորտից են, որոնք ունեն համեմատաբար մեծ գրասենյակներ մարզերում։ Հաշվի առնելով Հեռահաղորդակցության ոլորտի ցուցաբերած ակտիվությունը 2022թ.-ին, ոլորտի երեք խոշոր ընկերություն նույնպես ընդգրկվել են թոփ քսանյակում։ Երրորդ սեգմենտը ամբողջությամբ տվյալ մարզում տեղակայված գործատուներն են՝ օրինակ «Արմենիա Վայն» ընկերությունը։

1.12. staff.am-ում արտերկրի գործատուների աշխարհագրության վերլուծությունը

2022թ.-ը բավականին ակտիվ է եղել ՀՀ-ից դուրս տարբեր երկրների կողմից մեր աշխատաշուկայի հետաքրքրությամբ, հատկապես առաջին կիսամյակի ընթացքում։ Այս գրաֆիկի նպատակն է ցույց տալ արտերկրում գտնվող ընկերությունների կողմից ՀՀ-ում հրապարակված աշխատանքների աշխարհագրական վերլուծությունը։ Մասնավորապես ամենաակտիվը ՀՀ-ում հավաքագրում են կատարել ԱՄՆ-ում գտնվող ընկերությունները, որին հաջորդում են ՌԴ ընկերությունները։ Հատկանշական է, որ 2022թ.-ին մի շարք ընկերություններ, որոնք հիմնադրվել էին ՌԴ-ում կամ ունեին մեծ գրասենյակներ ՌԴ-ում ամբողջությամբ կամ մասնակի տեղափոխվել են ՀՀ։ Այդ ընկերությունների շարքին են պատկանում Miro, ManyChat, Quantori, Iponweb, Yandex, NVIDIA և մի շարք այլ ընկերություններ։

Արտերկրի ընկերությունների կողմից տեղադրված հաստիքների միայն փոքրաթիվ մասն է ռելոկացիայի հնարավորությամբ, մյուսները հիմնականում փնտրում են հեռահար ֆորմատով աշխատակիցներ ՀՀ-ից կամ ունեն փոքր լոկալ թիմեր։

---

ՄԱՍ 2. ՀՀ ԱՇԽԱՏԱՎԱՐՁԵՐԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ

 

2.1. Գնաճի և միջին ամսական անվանական աշխատավարձի դինամիկան 2022թ.-ի հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին

Գրաֆիկում ներկայացված է միջին ամսական անվանական աշխատավարձի և սպառողական գների ինդեքսի (գնաճի) դինամիկան 2022թ.-ի հունվար-հոկտեմբեր ամիսների համար։ Սպառողական գների ինդեքսի և միջին ամսական անվանական աշխատավարձի տարբերությունը տվյալ ամսվա համար իրենից ներկայացնում է իրական աշխատավարձը։ Յուրաքանչյուր ամսվա համար տրված տոկոսային փոփոխությունը նշված է նախորդ տարվա համապատասխան ամսվա նկատմամբ։ Միջին ամսական անվանական աշխատավարձի և սպառողական գների ինդեքսի ամենամեծ տարբերությունն արձանագրվել է 2022թ․-ի օգոստոս ամսին։

 

2.2. Աշխատողների միջին թիվն ըստ տնտեսական գործունեության տեսակների և միջին անվանական աշխատավարձը  2022թ. հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին

Գրաֆիկում պատկերված է աշխատողների միջին թիվն ըստ տնտեսական գործունեության տեսակների։ Նշենք, որ այս տվյալների աղբյուրը ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեն է։ Գրաֆիկում նշված է նաև յուրաքանչյուր տնտեսական գործունեության տեսակի համար միջին աշխատավարձը։ Եթե համեմատենք 2021թ.-ի նույն ժամանակահատվածի հետ (տես՝ https://staff.am/staffmedia/ra-labor-market-2021/, 2.2 ենթաբաժին), ապա հետևյալ ոլորտներում գրանցվել է աշխատողների թվի աճ՝ Կրթություն, Տեղեկատվական տեխնոլոգիաներ և առևտուր։ Աշխատավարձի աճ գրանցվել է մի շարք ոլորտներում, որոնցից ամենազգալին արձանագրվել է Տեղեկատվական տեխնոլոգիաների, Ֆինանսաբանկային, Հանքագործական, Գիտության և մի շարք այլ ոլորտներում։

 

 

2.4. Միջին ամսական անվանական աշխատավարձն ըստ սեռի

Գրաֆիկը ցույց է տալիս, որ տղամարդկանց վճարվող աշխատավարձն աճել է 20%-ով, սակայն կանանց վճարվող աշխատավարձը ընդամենը՝ 6%-ով։ Սրա պատճառներից մեկը կարող է լինել, որ առհասարակ աշխատավարձի զգալի աճ է տեղի ունեցել ՏՏ, Ֆինանսական և Հանքագործության ոլորտներում, որտեղ որպես աշխատող հիմնականում կամ գերակայում են տղամարդիկ, կամ երկու սեռերի հավասար ներկայացվածության դեպքում ղեկավար պաշտոններ հիմնականում զբաղեցնում են տղամարդիկ։

2.5. staff.am-ում հրապարակված աշխատավարձերի ուսումնասիրություն

Գրաֆիկը կառուցվել է հիմնվելով staff.am-ում գործատուի կողմից հրապարակված ՀՀ դրամով ամսական զուտ աշխատավարձի տվյալների վրա։ Ընտրվել են ստորև մասնագիտությունները, քանի որ միայն դրանց դեպքում է ապահովվել բավարար քանակով տվյալներ միջինացված արժեք ստանալու համար։ Ցավոք, աշխատավարձի հրապարակման պրակտիկան լայնորեն տարածված չէ դեռևս ՀՀ-ում, այդ իսկ պատճառով էլ, ոչ բոլոր մասնագիտությունների մասով է հնարավոր կատարել վերլուծություն։ Վերլուծությունը դիտարկելիս, պետք է նաև հաշվի առնել, որ աշխատավարձի մասով հրապարակված տվյալները կշռված չեն ըստ հաստիքի մակարդակի (սկսնակ, միջին, ավագ և այլն)։

 

---

ՄԱՍ 3. ՆԵՂ ՈԼՈՐՏԱՅԻՆ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ.
ՏՏ ԵՎ ՖԻՆԱՆՍԱԲԱՆԿԱՅԻՆ ՈԼՈՐՏՆԵՐ

 

3.1. Ամենաակտիվ ՏՏ գործատուները ՀՀ-ում

ՏՏ ոլորտն ամենաակտիվն է ՀՀ աշխատաշուկայում։ ՏՏ ոլորտի աշխատանքների ակտիվությունը չնվազեց նույնիսկ համաճարակով և պատերազմով պայմանավորված, իսկ 2021թ.-ի ակտիվությունը ոլորտի համար աննախադեպ էր ոչ միայն ՀՀ-ում, այլ նաև ամբողջ աշխարհում։ Գրաֆիկում ներկայացված են ՏՏ ոլորտի ամենամեծ ծավալներով համալրում կատարած ընկերությունների անվանումները։

 

3.2. ՏՏ ոլորտի ակտիվությունն ըստ նեղ մասնագիտական ոլորտների

Այս վերլուծության հիմքում ՏՏ ոլորտի նեղ մասնագիտական ուղղություններն են, ըստ 2022 թ.-ին հայտարարված թափուր հաստիքների թվի։ Ծրագրավորման աշխատանքները մեծ տարբերությամբ առաջատար են, սակայն 2021թ.-ի համեմատ մեծ աճ են արձանագրել այնպիսի նեղ մասնագիտական ուղղություններ, ինչպիսիք են՝ DevOps, Տվյալագիտության, ՏՏ պրոդուկտի և ՏՏ նախագծերի կառավարման ուղղությունները։ 

 

 

3.4. Ֆինանսներ, բանկ և ապահովագրություն ոլորտի ամենաակտիվ գործատուները, և ակտիվության համեմատականը 2021թ.-ի հետ

2022թ.-ը ֆինանսաբանկային ոլորտի համար աննախադեպ աճի տարի էր։ Վերլուծության այս հատվածում անդրադարձել ենք ֆինանսաբանկային ոլորտի այս տարվա ամենաակտիվ գործատուներին և համեմատել դրանք նախորդ տարվա տվյալների հետ։ Աճի ամենամեծ տոկոսը արձանագրել է Ֆասթ Բանկը, նախկինում Ֆասթ Կրեդիտ, որը ունիվերսալ վարկային կազմակերպությունից վերակազմավորվել է բանկի։ Աճի աննախադեպ տեմպեր է գրանցել նաև Ֆինքա ՈՒՎԿ-ն, Ակբա Բանկը, և այլն։ Փաստացի ֆինանսներ, բանկ և ապահովագրություն ոլորտում գործող ընկերությունները կամ գրանցել են աճ կամ պահպանել նախորդ տարվա ակտիվության մակարդակը։

---

ՄԱՍ 4. ՀԵՌԱՀԱՐ (REMOTE) ԱՇԽԱՏԱՆՔՆԵՐԻ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ

 

4.2. Հեռահար աշխատանքներ առաջարկող գործատուների աշխարհագրությունը և ամենապահանջված սոֆթ հմտությունները

Ի տարբերություն 2021թ.-ի այս տարի ՀՀ-ից հեռահար աշխատանքներ հրապարակած ընկերությունները հիմնականում ԱՄՆ-ից և եվրոպական երկրներից են, իսկ նախորդ տարի, ԱՄՆ-ի ընկերություններին հավասար ակտիվություն էին ցուցաբերում ԱՊՀ տարբեր երկրներում գտնվող ընկերությունները։

Հետազոտել ենք նաև սոֆթ (փափուկ) հմտությունները, որոնք առավել մեծ պահանջարկ ունեն հեռահար աշխատանքի հայտարարություններ հրապարակած ընկերությունները։ Ժամանակի կառավարումը, ճկունությունը, մանրուքների նկատմամբ ուշադրությունն ու անկախ աշխատելու ունակությունը դրանցից մի քանիսն են։

Կանխատեսումներ 2023թ.-ի համար 

Ամփոփելով վերլուծությունն ու զեկույցը՝ առանձնացրել ենք 2023թ.-ի մեր կանխատեսումները։

1. Ըստ տնտեսագետների ԱՄՆ-ում դեռ կպահպանվի գնաճով պայմանավորված ճգնաժամը և առաջին կիսամյակի ընթացքում աճի դրական սպասելիքներ չկան։ Սա կշարունակի բացասաբար անդրադառնալ նաև ՀՀ-ում գտնվող ՏՏ ընկերությունների վրա։
2. Տարածաշրջանում պատերազմական իրավիճակով պայմանավորված հնարավոր է մասնագետների ժամանակ առ ժամանակ տեղի ունեցող ներհոսք, ինչը, չնայած, բավականին դժվար է ավելի կոնկրետ կանխատեսել։
3. ՀՀ ներքին և արտաքին իրավիճակը նույնպես անմիջականորեն անդրադառնում է աշխատաշուկայի ակտիվության վրա։ Ցանկացած ցնցում սահմանին և Արցախի Հանրապետությունում անմիջապես կանգնեցնում է աշխատաշուկայի ակտիվությունը։
4. Ֆինանսաբանկային ոլորտում ակնկալվում է, որ 2022թ.-ին գրանցած աննախադեպի աճի տեմպերը մի փոքր կնվազեն, բայց չեն վերադառնա 2021թ.-ի մակարդակին։
5. ՏՏ ոլորտում ներկա պահին գործող իրավիճակով պայմանավորված հնարավոր է մի փոքր դանդաղի նաև տարբեր ոլորտներից ՏՏ վերապրոֆիլավորվող մասնագետների դինամիկան, սակայն գուցե այս միտման համար մի փոքր ավելի շատ ժամանակ է պետք։ Պատմականորեն բարձր վարձատրվող աշխատանքներն այս ոլորտում հնարավոր է պահպանեն իրենց
6. Հնարավոր է դիտվի նաև ՀՀ-ում աշխատավարձերի աճի կանգ, ինչը մեծապես կախված է մի շարք գործոններից, որոնց մասին վերը խոսեցինք։
7. Մարզային ակտիվությունը նույնպես կշարունակվի պահպանվել։ Աշխատանքներ Գյումրիում և աշխատանքներ Վանաձորում կպահպանեն իրենց թոփ դիրքը։
   

---

Զեկույցն ամբողջությամբ կամ մասամբ վերահրապարակելու դեպքում անհրաժեշտ է հղում կատարել staff.am-ին: 

PDF տարբերակը ստանալու համար անհրաժեշտ է կապ հաստատել մեզ հետ՝

Մեդիա և հաղորդակցության հարցերով պատասխանատու՝
Նազելի Բադալյան, +374 11 900 901, nazeli.badalyan@staff.am

---