ՀՀ ԱՇԽԱՏԱՇՈՒԿԱ 2025 ԶԵԿՈՒՅՑ

ՀՀ ԱՇԽԱՏԱՇՈՒԿԱ 2025. ՆԱԽԱԲԱՆ ՀԵՂԻՆԱԿԻ ԿՈՂՄԻՑ

«ՀՀ Աշխատաշուկա 2025»-ը թվով արդեն իններորդ ծավալուն ուսումնասիրությունն է, որը մենք իրականացնում ենք staff.am-ի հիմնադրումից ի վեր։ Աշխատաշուկայի համապարփակ վերլուծության նպատակն է օգնել ՀՀ-ում և դրա սահմաններից դուրս գտնվող անհատներին և կազմակերպություններին ավելի լավ պատկերացում կազմել ՀՀ աշխատաշուկայի հիմնական ցուցանիշների վերաբերյալ։

«Աշխատաշուկա 2025» զեկույցն իրականացվում է staff.am էկոհամակարգի Compass վերլուծական ուղղության շրջանակներում։ Compass-ի մանրաասներին կարող եք ծանոթանալ հղմամբ։

«ՀՀ Աշխատաշուկա 2025» զեկույցը կազմված է չորս հիմնական մասերից, այդ թվում մարզային ավելի խորը վերլուծությունից։ Այն հանդիսանում է մինչ այժմ հրապարակված ամենածավալուն զեկույցը, ներառելով ոչ միայն staff.am-ի տվյալները, այլ նաև ՀՀ-ում հավաքագրում կատարող այլ հարթակներում հասանելի հրապարակային տվյալները, «ՀՀ վիճակագրական ծառայության» տվյալներն ու վերլուծությունները։ Զեկույցը ներառում է նաև աշխատաշուկայի հետ կապված մակրոտնտեսական ցուցանիշների վերլուծություն, որը թույլ է տալիս ավելի ընդհանրական պատկեր ստանալ հայաստանյան աշխատաշուկայից, մասնավորապես` աշխատավարձերից, գնաճից, գործազրկության մակարդակից և այլն։

Այս տարի, արդեն չորրորդ անգամ «ՀՀ Աշխատաշուկա» զեկույցն ունի բարեգործական առաքելություն։ Այն ծավալուն աշխատանքը, որը տարվում է staff.am թիմի կողմից զեկույցը ստեղծելու համար և լայն կիրառությունը, որն այն ունի, արժանի է մի փոքր ուշադրության, որը կխնդրենք, որպես գնահատանք, փոխանցել «Հայորդի» բարեգործական հիմնադրամին։ Դուք կարող եք հանգանականություն կատարել «Իմաստ» հարթակում։ Նույնիսկ ամենափոքր հանգանակությունը կարող է մեծ փոփոխություններ բերել երեխաների կյանքում։

Կանխավ շնորհակալ եմ մեր հետևորդներին մեր կողմից հրապարակվող զեկույցների հանդեպ ցուցաբերած նման մեծ հետաքրքրության և գնահատանքի համար։  

Լուիզա Ավետիսյան
staff.am համահիմնադիր
Տեխնիկական Գիտությունների Թեկնածու (Ph.D)
Նախագծերի կառավարման որակավորված մասնագետ (PMP)
«ՀՀ Աշխատաշուկա» վերլուծության հեղինակ

---

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅԱՆ ՄԵԹՈԴԱԲԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ ԵՎ ՏՎՅԱԼՆԵՐԻ ԱՂԲՅՈՒՐՆԵՐԸ

Աշխատաշուկայի մակրոտնտեսական ցուցանիշների մասով տվյալների համար օգտագործվել է ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի (ՎԿ) կողմից հրապարակված պաշտոնական տեղեկատվությունը, իսկ աշխատավարձերի մասով վերլուծության մեջ կիրառվել են ինչպես ՀՀ ՎԿ, այնպես էլ staff.am տվյալները։ Ամենապահանջված մասնագիտությունների, ամենապահանջված հմտությունների, հավաքարգման ծավալներով ամենաակտիվ ոլորտների և հեռավար աշխատանքների վերլուծության համար օգտագործվել են ՀՀ-ում հավաքագրում կատարելու համար օգտագործվող հարթակների հրապարակայնորեն հասանելի տվյալները։

Ստորև ներկայացված են տվյալների հիմնական աղբյուրները։

1. staff.am-ի 2023, 2024 և 2025թթ․ աշխատանքի հայտարարություններ: Ընդհանուր թիվը` 72,500 աշխատանքի հայտարարություն։
2. 2025թ.-ի ընթացքում ՀՀ տարածքում հավաքագրման համար օգտագործվող հարթակներում հրապարապկված աշխատանքի հայտարարություններ։ Ընդհանուր թիվը՝ 18,500.
3. Զեկույցի մեջ ներառվել են նաև ՀՀ Վիճակագրական կոմիտեի կողմից հրապարակվող «Հայաստանի Հանրապետության սոցիալ-տնտեսական վիճակը 2025թ. հունվար- հոկտեմբերին», «Սպառողական գների ինդեքսը Հայաստանի Հանրապետությունում 2025 թվականի հունվար-նոյեմբերին» հաշվետվությունները։

Վերլուծության և զեկույցի պատրաստման աշխատանքներն իրակացնվել են staff.am թիմի կողմից։ Լ. Ավետիսյան, Ռ.Ղազարյան, Գ. Հովսեփյան, Վ. Առաքելյան։

---

ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅԱՆ ԵՆԹԱԲԱԺԻՆՆԵՐԸ

 

ԶԵԿՈՒՅՑԻ ՀԻՄՆԱԿԱՆ ՇԵՇՏԱԴՐՈՒՄՆԵՐԸ

1. 2025 թվականը բնութագրվում է որպես կայունացման փուլ: Ի տարբերություն նախորդ տարիների կտրուկ տատանումների, շուկան դարձել է ավելի կանխատեսելի և հավասարակշռված: Զգալիորեն աճել է ոչ-ՏՏ մասնագիտությունների կշիռը, ինչը վկայում է աշխատաշուկայի աստիճանական բազմազանացման և իրական գործառնական պահանջներին արձագանքելու մասին:
2. Ֆինանսաբանկային և ապահովագրական ոլորտը շարունակում է մնալ ամենաակտիվը (20.8% մասնաբաժնով): Ոլորտի միջին աշխատավարձը գրանցել է թռիչքային աճ՝ հասնելով 1,104,400 ՀՀ դրամի: Հատկանշական է բանկային համակարգի թվային տրանսֆորմացիան. 2025-ին առաջին անգամ ոլորտի ամենապահանջված տասնյակում են հայտնվել ՏՏ անվտանգության և Պրոդուկտի կառավարման մասնագետները:
3. ԱԲ-ն և նոր սերնդի մասնագիտությունները. 2025 թվականի հետաքրքիր միտումը Արհեստական Բանականության (ԱԲ) ազդեցությամբ նոր հաստիքների ի հայտ գալն է: Աշխատաշուկայում արդեն նկատելի են այնպիսի հաստիքներ, ինչպիսիք են Agentic AI Engineer, AI Artist, AI Designer և այլն: Սա փաստում է, որ ԱԲ-ն այլևս միայն տեսական գործիք չէ, այլ ձևավորում է նոր մասնագիտական ուղղություններ և պահանջարկ:
4. Նախորդ տարվա «զգուշավոր» մոտեցումից հետո, 2025-ին ՏՏ ոլորտը ցուցաբերել է վերականգնման զգալի նշաններ՝ զբաղեցնելով շուկայի 20.2%–ը և պահպանելով հանրապետության ամենաբարձր միջին աշխատավարձը՝ 1,187,500 ՀՀ դրամ: SoftConstruct-ը և Digitain-ը շարունակում են մնալ ոլորտի խոշորագույն հավաքագրողները:
5. 2025 թվականի երրորդ եռամսյակի տվյալներով արձանագրվել է աննախադեպ տեղաշարժ. Սյունիքի մարզը շրջանցել է Երևանին և դարձել հանրապետության ամենաբարձր վարձատրվող վայրը՝ 343,912 ՀՀ դրամ միջին անվանական աշխատավարձով: Սա պայմանավորված է մարզում հանքարդյունաբերության և էներգետիկայի ոլորտների տնտեսական հզորացմամբ:
6. Աբովյանը շարունակում է մնալ Հայաստանի ամենաակտիվ մարզային քաղաքը (15.8%), որին հաջորդում է Գյումրին: Նկատելի է նաև Մասիսի և Աշտարակի դիրքերի ամրապնդումը լավագույն հնգյակում, ինչը վկայում է Երևանին մոտ գտնվող բնակավայրերի տնտեսական ակտիվության մասին:
7. Չնայած բացարձակ արժեքների աճին, 2025-ին գրանցվել է աշխատավարձի աճի տեմպի դանդաղում (+2.8%): Սա զգալիորեն ցածր է 2023-ի (+14.7%) և 2024-ի (+6.4%) ցուցանիշներից: Այնուամենայնիվ, անվանական աշխատավարձերի աճը շարունակել է գերազանցել գնաճի տեմպը՝ ապահովելով իրական եկամտի կայունություն:
8. Թեև կանանց աշխատավարձի աճի տեմպը (14.4%) գերազանցել է տղամարդկանց ցուցանիշը (10.5%), աշխատավարձային անջրպետը մնում է խորը: Տղամարդկանց միջին աշխատավարձը շուրջ 62.7%–ով բարձր է կանանց վարձատրությունից, ինչն առավել սուր է արտահայտված ֆինանսական և ՏՏ ոլորտների ղեկավար օղակներում:
9. Փափուկ հմտությունների և զբաղվածության տեսակների փոփոխություն. «Ժամանակի կառավարումը» մնում է թիվ մեկ սոֆթ հմտությունը, սակայն առաջատար դիրքեր է վերադարձել «Թիմում աշխատելու ունակությունը»:
10. Զբաղվածության տեսակների մեջ նկատվում է ֆրիլանս աշխատանքների նվազում, ինչը փոխարինվում է ավելի կայուն՝ պայմանագրային և մշտական աշխատանքի տեսակներով:
11. Մաս 4-ում ներկայացրել ենք 2025թ.-ին տեղեկատվական տեխնոլոգիաների, բանկ/ֆինտեխ/ապահովագրության, հեռահաղորդակցության, ներկրում/արտահանում/առևտրի և արտադրության/արդյունաբերության ոլորտների խորը ուսումնասիրություն։

---

ՄԱՍ 1. ԱՇԽԱՏԱՇՈՒԿԱՅԻ ԱԿՏԻՎՈՒԹՅԱՆ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ

 

1.1. 2025թ. ամենապահանջված 20 մասնագիտական ոլորտները

Վերլուծությունը ցույց է տալիս, որ 2025 թվականին ՀՀ աշխատաշուկայում ամենապահանջված 20 մասնագիտությունների կառուցվածքը հիմնականում պահպանել է 2024 թվականի տրամաբանությունը։ Առաջատար դիրքերում շարունակում են մնալ ֆինանսաբանկային, վաճառքի և սպասարկման ոլորտների մասնագիտությունները, ինչը վկայում է շուկայի պահանջարկի ավելի հավասարակշռված բաշխման և կայունացման մասին։

Ֆինանսաբանկային և հաճախորդների հետ աշխատանքին ուղղված մասնագիտությունները 2025-ին ևս ցուցաբերել են բարձր պահանջարկ՝ հաստատելով, որ այս ոլորտներում հավաքագրումը շարունակում է մնալ աշխատաշուկայի հիմնական շարժիչ ուժերից։ Միաժամանակ, պահանջարկի աճը դարձել է ավելի զուսպ և կանխատեսելի՝ համեմատած նախորդ տարիների կտրուկ տատանումների հետ։

ՏՏ մասնագիտությունների պահանջարկը 2025 թվականին պահպանել է իր տեղը թոփ 20-ում, սակայն չի հանդիսանում գերիշխող։ 2024-ին ձևավորված նվազման միտումը շարունակվել է մեղմ տեմպով՝ փոխարենը աճել է ոչ-ՏՏ մասնագիտությունների կշիռը, ինչը վկայում է աշխատաշուկայի աստիճանական բազմազանացման մասին։

Ընդհանուր առմամբ, 2025 թվականը կարելի է բնութագրել որպես կայունացման փուլ, որտեղ աշխատաշուկան ավելի շատ արձագանքում է իրական գործառնական պահանջներին, քան կարճաժամկետ թրենդներին։ Սա կարևոր ուղենիշ է ինչպես գործատուների, այնպես էլ աշխատուժի երկարաժամկետ պլանավորման համար։

1.2. 2025թ. ամենաակտիվ 20 ոլորտներն ըստ գործատուների հավաքագրման ծավալների

Գրաֆիկում ներկայացված են այն առաջատար ոլորտները, որտեղ գործատուների ակտիվությունը 2025 թվականին եղել է ամենաբարձրը։ Ֆինանսաբանկային և ապահովագրական ոլորտը շարունակում է պահպանել իր առաջատար դիրքը՝ կազմելով բոլոր հայտարարությունների 20.8%-ը, սակայն ՏՏ ոլորտը գրեթե հավասարվել է առաջատարին՝ զբաղեցնելով շուկայի 20.2%-ը։ Լավագույն հնգյակում են հայտնվել նաև Ծառայությունների (9.9%), Արտահանման/Ներմուծման/Առևտրի (9.7%) և Արտադրության/Արդյունաբերության (9.2%) ոլորտները։ Այս տարվա միտումները փաստում են շուկայի առավել հավասարաչափ բաշխվածության և ՏՏ ոլորտի վերականգնման մասին՝ նվազեցնելով նախորդ տարվա կտրուկ տարբերությունը առաջատար երկու ուղղությունների միջև։
2025-ին Ֆինանսաբանկային ոլորտի ակտիվությունը կազմում է ամբողջ շուկայի 20.8% և զբաղեցնում է առաջին հորիզոնականը։

ՏՏ ոլորտը զգալիորեն մոտեցել է առաջատարին (20.2%), ինչը հուշում է նախորդ տարվա «զգուշավոր» մոտեցման թուլացման մասին:

Թոփ 5 ոլորտներն այժմ ավելի մոտ են իրար տոկոսային հարաբերությամբ, քան նախորդ տարի:

«ՀՀ աշխատաշուկա 2025» վերլուծության մեջ ընդգրկել ենք ամենաակտիվ հինգ ոլորտների մանրամասն ուսումնասիրություն, որը ներկայացված է ստորև։

1.3. ՀՀ ամենաակտիվ գործատուներն՝ ըստ համալրման ծավալների

2025 թվականին ՀՀ ամենաակտիվ գործատուների առաջատար եռյակում տեղի է ունեցել փոփոխություն. թեև SoftConstruct-ը շարունակում է գլխավորել ցուցակը, Ֆասթ բանկը զգալի աճի շնորհիվ բարձրացել է երկրորդ հորիզոնական՝ շրջանցելով Digitain-ին: Բանկային համակարգի ակտիվությունը մնում է բարձր, ինչի մասին է վկայում նաև Ակբա բանկի և Ինեկոբանկի համալրման ծավալների էական աճը նախորդ տարվա համեմատ: Ընդհանուր առմամբ, 2025-ին դիտվում է ակտիվության վերաբաշխում՝ ի օգուտ ֆինանսաբանկային խոշոր խաղացողների, մինչդեռ որոշ ՏՏ և վարկային կազմակերպություններ որդեգրել են ավելի զուսպ համալրման քաղաքականություն

«ՀՀ աշխատաշուկա 2025» վերլուծության մեջ ընդգրկել ենք ամենաակտիվ հինգ ոլորտների մանրամասն ուսումնասիրություն, որը ներկայացված է ստորև։

1.4. 20 ամենապահանջված սոֆթ (փափուկ) հմտությունները

Soft (փափուկ) հմտությունները անձնային որակներ են, որոնք անհրաժեշտ են մասնագիտական հմտությունների հետ համատեղ՝ աշխատանքը հաջողությամբ կատարելու համար։ Այս տարվա զեկույցում ներառել ենք գործատուների կողմից ամենապահանջված 20 սոֆթ հմտությունները 2025-ին։

«Ժամանակի կառավարումը» շարունակում է մնալ ՀՀ աշխատաշուկայում ամենապահանջված փափուկ հմտությունը՝ կազմելով բոլոր հայտարարությունների 7.1%-ը։ Ի տարբերություն նախորդ տարվա, երբ բանակցային հմտությունները դիրքային առավելություն էին ստացել, 2025 թվականին «Թիմում աշխատելու ունակությունը» (6.0%) կրկին վերադարձել է առաջատար հորիզոնականներ՝ զիջելով միայն ժամանակի կառավարմանը։
Լավագույն հնգյակում իրենց կայուն տեղն են զբաղեցնում նաև Մանրուքների նկատմամբ ուշադրությունը (5.5%), Խնդիրների լուծումը (5.3%) և Բանակցային հմտությունները (5.3%), ինչը վկայում է այն մասին, որ գործատուները հավասարապես կարևորում են թե՛ անհատական արդյունավետությունը, թե՛ միջանձնային արդյունավետ հաղորդակցությունը

Սոֆթ հմտությունների մասին ավելի մանրամասն վերլուծությունը ներկայացված է զեկույցի ոլորտային ուսումնասիրության բաժնում։

 

---

ՄԱՍ 2. ՄԱՐԶԱՅԻՆ ԵՎ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ՀԱՎԱՔԱԳՐՄԱՆ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ

2.1. Համալրմամբ ամենաակտիվ մարզային քաղաքները ՀՀ-ում, համեմատությունը 2023 և 2024 թթ. հետ

Այս ուսումնասիրության նպատակն է ցույց տալ, թե ակտիվության ինչպիսի փոփոխություններ են տեղի ունեցել մարզային հավաքագրման առումով, եթե համեմատենք 2023 և 2024թթ.-ի հետ։
2025թ.-ի մարզային ակտիվությունը մի փոքր էլ է անկում ապրել համեմատած 2024թ.-ի ակտիվության հետ։

2.2. 10 ամենաակտիվ մարզային քաղաքների վերլուծություն

2024 թվականի զեկույցի (2.2 կետ) համեմատությամբ, 2025 թվականի տվյալները ցույց են տալիս մարզային աշխատաշուկայի ակտիվության կենտրոնացման որոշակի փոփոխություններ.

Ակտիվ քաղաքների տասնյակում են նաև Արմավիրը, Վանաձորը, Կապանը և Վաղարշապատը, ինչը վկայում է այն մասին, որ Երևանից դուրս աշխատաշուկան առավելապես կենտրոնացված է մայրաքաղաքին մոտ գտնվող բնակավայրերում և խոշոր մարզկենտրոններում:

Աբովյանը շարունակում է մնալ Հայաստանի ամենաակտիվ մարզային քաղաքը՝ 2025 թվականին զբաղեցնելով մարզային հայտարարությունների 15.8%-ը: Գյումրին պահպանում է երկրորդ հորիզոնականը 8.6% ցուցանիշով:

2025 թվականին նկատվում է Մասիսի (5.6%) և Աշտարակի (5.0%) դիրքերի ամրապնդում ամենաակտիվ քաղաքների հնգյակում:

2.3. Համալրմամբ ամենաակտիվ գործատուները ՀՀ մարզերում

Մարզային քաղաքներում հիմնականում ակտիվություն են ցուցաբերում այն ընկերությունները, որոնք ունեն մասնաճյուղեր տվյալ քաղաքներում։ Օրինակ, 15 ամենաակտիվ գործատուներից 7-ը ֆինանսաբանկային ոլորտից են, որոնք հավաքագրումներ են կատարում մարզային մասնաճյուղերի համար։ Հաշվի առնելով հեռահաղորդակցության ոլորտի ցուցաբերած ակտիվությունը՝ այդ ոլորտի երեք խոշոր ընկերություններ նույնպես ընդգրկվել են ամենաակտիվ գործատուների շարքում։

Արտադրության ոլորտի ընկերությունները նույնպես ցուցաբերել են բարձր ակտիվություն մարզերում, քանի որ իրենց գործունեությունը հիմնականում ծավալում են Երևանից դուրս, չնայած թոփ 15-ում ներառվել է միայն Բեկոն Պրոդուկտ ընկերությունը։

2.4. Ամենապահանջված մասնագիտությունները ՀՀ մարզերում

Ամենապահանջված մասնագիտությունների 50.9%-ը բաժին է ընկնում բանկային և վարկային ոլորտին։ Սա փաստում է, որ 15 ամենաակտիվ գործատուներից 7-ի՝ ֆինանսաբանկային ոլորտից լինելը ուղղակիորեն անդրադառնում է թափուր հաստիքների քանակի վրա։

Երկրորդ ամենապահանջված ուղղությունը վաճառքի և սպասարկման կազմակերպումն է՝ 15.8% մասնաբաժնով։ Սա ներառում է ինչպես հեռահաղորդակցության երեք խոշոր ընկերությունների, այնպես էլ մարզերում ակտիվ այլ առևտրային ցանցերի հավաքագրումները։

Կրթության ոլորտը և ընդհանուր մասնագիտական ծառայությունները հավասարապես կազմում են պահանջարկի 3.2%-ական մասը։

Ադմինիստրատիվ/օֆիսային աշխատանքները կազմում են 2.8%, իսկ հաշվապահությունն ու ֆինանսական հաշվետվողականությունը՝ 1.6%։

Չնայած արտադրության ոլորտի ընկերությունների ներկայությանը թոփ քսանյակում, բուն արտադրական մասնագիտությունների գծով հաստիքները կազմում են ընդամենը 1.4%։ Զբոսաշրջության և HoReCa ոլորտը նույնպես ունի 1.4% մասնաբաժին։

2.5. Միջին անվանական աշխատավարձի բաշխվածությունն՝ ըստ Երևանի և ՀՀ մարզերի

2025 թվականի 3-րդ եռամսյակի վերլուծությունը փաստում է Սյունիքի մարզի տնտեսական հզորացումը, որը դարձել է հանրապետության ամենաբարձր վարձատրվող վայրը՝ գերազանցելով մայրաքաղաքին: Այնուամենայնիվ, Սյունիքի և Երևանի ու մյուս բոլոր մարզերի միջև առկա ավելի քան կրկնակի տարբերությունը վկայում է աշխատաշուկայի խորը կառուցվածքային անհամաչափության մասին։

Առաջարկում ենք այս ուսումնասիրությանը զուգահեռ ծանոթանալ նաև մեր վերլուծության ՄԱՍ 3-ում ներառված գրաֆիկներին։

2.6. staff.am-ում արտերկրի գործատուների աշխարհագրության վերլուծությունը

---

ՄԱՍ 3. ԱՇԽԱՏԱՎԱՐՁԵՐԻ ՎԵՐԼՈՒԾՈՒԹՅՈՒՆ

 

3.1. Գնաճի և միջին ամսական անվանական աշխատավարձի դինամիկան 2025թ. հունվար-հոկտեմբեր ամիսներին

2025 թվականին աշխատավարձերի և գնաճի հարաբերակցությունը ընդհանուր առմամբ ավելի հավասարակշռված է դարձել՝ համեմատած 2024 թվականի հետ։ Տարվա մեծ մասում աշխատավարձերի անվանական աճը շարունակել է գերազանցել գնաճի տեմպը՝ ապահովելով իրական եկամտի պահպանման կամ չափավոր աճի պայմաններ։ Միևնույն ժամանակ, աշխատավարձերի աճը պահպանել է իր տատանողական բնույթը, մինչդեռ գնաճը մնացել է հարաբերականորեն կայուն։

Մարտին արձանագրված աշխատավարձերի կտրուկ աճը, ինչպես նախորդ տարիներին, հիմնականում պայմանավորված է տարեկան բոնուսների վճարումներով և ընկերությունների ֆինանսական արդյունքների հրապարակմամբ և չի արտացոլում բազային աշխատավարձերի համատարած վերանայում։

Համեմատության համար՝ 2024 թվականին աշխատավարձերի և գնաճի միջև տարբերությունը եղել է ավելի անկայուն։ Տարվա երկրորդ կեսին գնաճի դանդաղումը և որոշ ամիսներին նույնիսկ բացասական ցուցանիշները հանգեցրել են աշխատավարձերի իրական աճի էֆեկտի ժամանակավոր տատանումների։ Այդ համատեքստում 2025 թվականը բնութագրվում է ավելի կանխատեսելի դինամիկայով և աշխատավարձերի ու գնաճի միջև ավելի կայուն հարաբերակցությամբ։

3.2. Միջին ամսական աշխատավարձի դինամիկան 2018-2025թթ․-ին

2024 թվականի զեկույցի համեմատությամբ, 2025 թվականի տվյալները ցույց են տալիս հանրապետությունում միջին ամսական անվանական աշխատավարձի շարունակական, բայց տեմպերով ավելի զուսպ աճ.

1. Աճի տեմպերի դանդաղում. 2025 թվականին գրանցվել է +2.8% աճ նախորդ տարվա համեմատ: Սա զգալիորեն ավելի ցածր է, քան 2023 թվականին արձանագրված +14.7% կամ 2024 թվականի +6.4% աճի տեմպերը:
2. Բացարձակ արժեքի աճ. 2025 թվականին միջին ամսական աշխատավարձը հասել է 294,878 ՀՀ դրամի: Սա նշանակալի առաջընթաց է 2018 թվականի համեմատ, երբ այն կազմում էր ընդամենը 172,481 դրամ:

3.3. Աշխատողների միջին թվաքանակն՝ ըստ տնտեսական գործունեության տեսակների

2025 թվականի վիճակագրական տվյալների համաձայն՝ Հայաստանի զբաղվածության հիմնական կորիզը շարունակում են կազմել Մեծածախ և մանրածախ առևտրի ու Կրթության ոլորտները, որոնք միասին ապահովում են երկրի աշխատատեղերի զգալի մասը: Մշակող արդյունաբերությունը և Առողջապահությունը պահպանում են իրենց դիրքերը որպես տնտեսության կարևորագույն հենասյուներ՝ ապահովելով կայուն զբաղվածություն տասնյակ հազարավոր քաղաքացիների համար:

3.6. Ամսական միջին աշխատավարձն ըստ սեռի և տնտեսական գործունեության ոլորտի

2025թ. սեպտեմբեր ամսվա վիճակագրական տվյալների համաձայն՝ Հայաստանի Հանրապետությունում միջին ամսական անվանական աշխատավարձը կազմել է 288,097 ՀՀ դրամ: Ոլորտային կտրվածքով դիտարկելիս ակնառու է զգալի տարբերակումը՝ պայմանավորված գործունեության տեսակով:

Ամենաբարձր վարձատրվող ուղղությունը շարունակում է մնալ տեղեկատվության և կապի ոլորտը, որտեղ միջին աշխատավարձը հասնում է 836,737 դրամի, որին հաջորդում են ֆինանսական և ապահովագրական գործունեությունը՝ 679,230 դրամ, և հանքագործական արդյունաբերությունը՝ 549,148 դրամ ցուցանիշներով: Ի հակադրություն սրան, կացության և հանրային սննդի կազմակերպման, ինչպես նաև կրթության ոլորտներում արձանագրվել են նվազագույն ցուցանիշները՝ համապատասխանաբար 150,529 և 168,117 դրամ:

Զեկույցի կարևորագույն դիտարկումներից է տղամարդ/կին աշխատավարձային ճեղքվածքի պահպանումը, որտեղ տղամարդկանց միջին վարձատրությունը (367,352 դրամ) 1.6 անգամ գերազանցում է կանանց աշխատավարձին (225,793 դրամ):

Այս անհամամասնությունն առավել սուր է արտահայտված ֆինանսաբանկային ոլորտում, որտեղ տղամարդկանց վարձատրությունը (940,245 դրամ) 1.9 անգամ բարձր է կանանց վարձատրությունից (507,005 դրամ):

Նմանատիպ պատկեր է նաև տեղեկատվության և կապի ոլորտում, որտեղ տղամարդկանց միջին աշխատավարձն առաջին անգամ հատել է 1,003,950 դրամի սահմանը՝ 1.6 անգամ գերազանցելով կանանց 613,412 դրամ ցուցանիշը: Սա հիմնականում պայմանավորված է, նրանով որ նշված ոլորտներում բարձր պաշտոններ զբաղեցնում են հիմնականում տղամարդիկ։

3.7. Միջին անվանական աշխատավարձի բաշխվածությունն՝ ըստ Երևանի և ՀՀ մարզերի

2025 թվականի 3-րդ եռամսյակի տվյալները վկայում են Հայաստանի աշխատաշուկայում պատմական փոփոխության մասին. առաջին անգամ Սյունիքի մարզը միջին անվանական աշխատավարձի ցուցանիշով շրջանցել է մայրաքաղաք Երևանին:

Նշենք, որ գրաֆիկը ներկայացված է նաև «Մաս 2. Մարզային և միջազգային հավաքագրման վերլուծություն» ենթաբաժնի 2.6. կետում։

Սյունիքի մարզը գրանցել է հանրապետությունում ամենաբարձր միջին անվանական աշխատավարձը՝ 343,912 դրամ, ինչը 16.2%-ով գերազանցում է հանրապետական միջինը: Մարզն ապահովել է նաև տարեկան ամենատպավորիչ աճը՝ +8.1%: Մայրաքաղաքը զբաղեցնում է երկրորդ հորիզոնականը՝ 339,025 դրամ ցուցանիշով, որը հանրապետական միջինից բարձր է 14.6%-ով:

Հայաստանում միջին անվանական աշխատավարձը 2025-ի 3-րդ եռամսյակում կազմել է 295,869 դրամ, ինչը 4.7%-ով ավելի է նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ:

Բոլոր մարզերում արձանագրվել է դրական դինամիկա: Սյունիքից հետո աճի ամենաբարձր տեմպերն ունեն Վայոց Ձորը (+5.7%) և Տավուշը (+5.6%) 2025-ին համեմատած 2024թ-ի հետ:

Ամենացածր միջին աշխատավարձերը շարունակում են գրանցվել Գեղարքունիքում (149,470 դրամ) և Շիրակում (158,724 դրամ), որոնք կազմում են հանրապետական միջինի համապատասխանաբար միայն 50.5%-ը և 53.6%-ը:

3.8. Գործազրկության դինամիկան ՀՀ-ում 2023-2025 թթ

2025 թվականի աշխատաշուկայի վերլուծությունը ցույց է տալիս գործազրկության մակարդակի որոշակի կայունացում՝ 2024 թվականի համեմատական աճից հետո։ Ինչպես երևում է ներկայացված դինամիկայից, ընդհանուր գործազրկության մակարդակը 2025-ին կազմել է 12.3%, ինչը 1.1 տոկոսային կետով ցածր է նախորդ տարվա ցուցանիշից (13.4%) և մոտ է 2023 թվականի մակարդակին (12.4%)։

Գործազրկության ամենաբարձր մակարդակը շարունակում է գրանցվել քաղաքային բնակավայրերում՝ 15.0%, մինչդեռ գյուղական վայրերում այն զգալիորեն ցածր է՝ 8.3%: Հատկանշական է, որ քաղաքային գործազրկությունը 2024թ.-ի գագաթնակետից (16.1%) հետո սկսել է նվազել։

Զեկույցը փաստում է կանանց և տղամարդկանց գործազրկության մակարդակների միջև առկա խորը ճեղքվածքը։ Կանանց շրջանում գործազրկությունը կազմում է 14.9%, ինչը գրեթե 1.5 անգամ գերազանցում է տղամարդկանց ցուցանիշը (10.3%)։

2024 թվականի համեմատ տղամարդկանց գործազրկության մակարդակը կտրուկ նվազել է՝ 12.5%-ից հասնելով 10.3%-ի, մինչդեռ կանանց շրջանում արձանագրվել է հակառակ միտումը՝ որոշակի աճ 14.4%-ից մինչև 14.9%։

---

 

ՄԱՍ 4. ՆԵՂ ՄԱՍՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ՈԼՈՐՏՆԵՐԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ

4.1. ՏԵՂԵԿԱՏՎԱԿԱՆ ՏԵԽՆՈԼՈԳԻԱՆԵՐ

 

4.1.2. ՏՏ ընկերությունների կողմից ամենապահանջված մասնագիտությունները

Այս վերլուծությունը հիմնված է ՏՏ ոլորտում պահանջվող տարբեր մասնագիտությունների վերլուծության վրա։ Ըստ 2025թ.-ին հայտարարված թափուր հաստիքների թվի՝ ծրագրավորման աշխատանքները մեծ տարբերությամբ առաջատար են։ Ծրագրավորման մասնագետներին հաջորդում է «Վաճառքի և սպասարկման» մասնագիտությունը, այնուհետև «Մարքեթինգ» և «Այլ ՏՏ» մասնագիտությունները, իսկ թոփ տասնյակը եզրափակվում է «Մարդկային ռեսուրսների կառավարում» մասնագիտությամբ։

 

4.2. ՖԻՆԱՆՍԱԲԱՆԿԱՅԻՆ ՈԼՈՐՏԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ

4.2.1 Բանկ, ֆինտեխ, ապահովագրություն ոլորտների ամենաակտիվ գործատուները

2023թ.-ից սկսած ֆինանսաբանկային ոլորտի աննախադեպ աճը շարունակվեց 2025թ.-ին և ֆինանսաբանկային ոլորտը դարձավ ամենաակտիվ ոլորտը` շարունակելով պահպանել առաջատարի դիրքերը նաև 2025թ.-ին։ Վերլուծության այս հատվածում անդրադարձել ենք ֆինանսաբանկային ոլորտի այս տարվա ամենաակտիվ գործատուներին։ Ֆասթ բանկը շարունակում է մնալ առաջատարի դիրքում։ Իսկ թոփ հնգյակում են՝ Ամերիաբանկը, Արդշինբանկը, որն ի դեպ երկրորդ հորիզոնականում էր 2024թ.-ին, ԱյԴի Բանկը, որը նախորդ տարի թոփ հնգյակում էր և Էվոկաբանկը։ Ի տարբերություն 2024թ.-ի թոփ տասնյակում ընդգրկվել են հիմնականում բանկեր՝ բացառությամբ ՖԻՆՔԱ ՈՒՎԿ-ի։

4.2.2. Ամենապահանջված մասնագիտությունները ֆինանսաբանկային ոլորտում

Այս վերլուծության նպատակն է ցույց տալ, թե որոնք են ամենապահանջված մասնագիտությունները ֆինանսաբանկային ոլորտում։ Ոլորտի հիմնական մասնագիտացումից՝ «բանկային և վարկային» գործից հետո, ակտուալ են հաշվապահության ոլորտի մասնագետները, վաճառքի և սպասարկման, ֆինանսների կառավարման և այլն։ Հատկանշական է, որ այս տարի թոփ տասնյակում ավելի շատ են ՏՏ ոլորտի մասնագիտությունները, մասնավորապես Պրոդուկտի և Նախագծերի կառավարման մասնագետներն ու ՏՏ անվտանգության մասնագետներն առաջին անգամ են հայտնվում թոփ տասում, իսկ ծրագրավորման մասնագետների պահանջարկը մեծացել է։

4.2.4.Ամենապահանջված սոֆթ հմտությունները Ֆինանսաբանկային ոլորտում

Այս վերլուծության նպատակն է ցույց տալ, թե որոնք են ամենապահանջված սոֆթ հմտությունները ֆինանսաբանկային մասնագետների համար։

Հաշվի առնելով ոլորտի առանձնահատկությունը` ամենամեծ պահանջարկ ունեն «Թիմում աշխատելու», «Ժամանակի կառավարման» և «Բանակցությունների» հմտությունները։ Մանրուքների նկատմամբ ուշադրությունը, Խնդիրների լուծումը, ճկուն լինելու կարողությունը նույնպես անհրաժեշտ հմտություն են ոլորտի մասնագետների համար։ Թոփ տասնյակը եզրափակում է «Կոնֆլիկտների արդյունավետ լուծման» հմտությունը։

4.3. ՀԵՌԱՀԱՂՈՐԴԱԿՑՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ

4.3.1. Հեռահաղորդակցության ոլորտի ամենաակտիվ գործատուները

Հավաքագրման ծավալներով Հեռահաղորդակցության ոլորտի ամենաակտիվ գործատուները ներկայացված են գրաֆիկում։ Հատկանշական է, որ թոփ եռյակում գտնվող ընկերությունները նաև ընդգրկվել են ինչպես ամենաակտիվ 20 գործատուների մեջ, այնպես էլ մարզերում ցուցաբերել են մեծ ակտիվություն հավաքագրման առումով։ Հաջորդ գրաֆիկում ներկայացված են այն նեղ մասնագիտությունները, որոնք ամենապահանջվածն են հեռահաղորդակցության ոլորտում։

4.3.2. Հեռահաղորդակցության ոլորտում ամենապահանջված մասնագիտությունները

Այս ուսումնասիրության նպատակն է ցույց տալ, թե Հեռահաղորդակցության ոլորտում որ մասնագետներն են ամենապահանջվածը։ 

Հաշվի առնելով այս ոլորտի ընկերությունների սպասարկման մեծ ցանցերը՝ ամենապահանջված մասնագետները վաճառքի և սպասարկման ոլորտում են։ Սա նաև պայմանավորված է այս հաստիքների բարձր հոսունությամբ։ Թոփ տասնյակում ներառված են նաև հաշվապահական, ադմինիստրատիվ, ՏՏ աջակցման և այլ մասնագետներ։

4.4. ՆԵՐԿՐՈՒՄ, ԱՐՏԱՀԱՆՈՒՄ, ԱՌԵՎՏՈՒՐ ՈԼՈՐՏԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ

4.4.1 Ներկրում, արտահանում, առևտուր ոլորտի ամենաակտիվ գործատուները

Այս ոլորտում ներառված են այն ընկերությունները, որոնց գործունեությունը վերը նշված երեք ոլորտներից մեկում է։ Ամենաակտիվ գործատուներից են Դերժավա, Մեգա Ֆուդ, Զիգզագ ընկերությունները։ Համալրման ծավալներով ակտիվ է նաև Գալֆ Արմենիա ընկերությունը, որն այս տարի է ավելի մեծ ծավալով սկսել հավաքագրումը։

4.4.2. Ներկրում, արտահանում, առևտուր ոլորտում ամենամեծ պահանջարկ ունեցող մասնագիտությունները

Այս վերլուծության արդյունքները կհետաքրքրեն տվյալ ոլորտ մուտք գործել կամ կարիերայի առաջխաղացում ունենալ ցանկացող անհատներին։ Հաշվի առնելով, որ այս ոլորտում ներառված են խոշոր առևտրի ցանցերը, ապրանքների ներկրմամբ և առևտրով զբաղվող ընկերությունները, զարմանալի չէ, որ ամենից պահանջված են վաճառքի և սպասարկման մասնագետները։ Այս ոլորտում բավականին մեծ է պահանջարկը հաշվապահության ոլորտի, ադմինիստրատիվ ոլորտի, գնումների և լոգիստիկայի մասնագետների և մարքեթինգի մասնագետների նկատմամբ։

4.5. ԱՐՏԱԴՐՈՒԹՅԱՆ ԵՎ ԱՐԴՅՈՒՆԱԲԵՐՈՒԹՅԱՆ ՈԼՈՐՏԻ ՈՒՍՈՒՄՆԱՍԻՐՈՒԹՅՈՒՆ

4.5.1 Արտադրության ոլորտի ամենաակտիվ գործատուները

Ըստ staff.am-ում ունեցած ակտիվության, առաջին եռյակում են Աթենք ընկերությունը, Բեկոն Պրոդուկտը և Jermuk International Pepsi Cola Bottler ընկերությունները։ Եթե համեմատենք 2024թ.-ի ակտիվության հետ, ապա առաջատար երկու ընկերությունների դիրքերը չեն փոփոխվել, մինչդեռ թոփ հնգյակը համալրվել է նոր ընկերություններով, որոնք ակնհայտորեն բարձրացրել են ակտիվությունը 2025թ.-ին։ «ՀՀ աշխատաշուկա 2024» զեկույցին ծանոթանալու համար անցեք հղմամբ։

4.5.2.Ամենապահանջված մասնագիտությունները Արտադրության և արդյունաբերության ոլորտում

Գրաֆիկում ներկայացված են արտադրական ոլորտի ընկերություններում 10 մասնագիտությունները, որոնց պահանջարկն ամենամեծն է։ Մասնագիտությունների թոփ եռյակում են սպասարկում, արտադրություն և հաշվապահություն մասնագիտական ոլորտները, որոնք ի դեպ առաջատար են եղել նաև 2024թ.-ին իսկ թոփ տասնյակը եզրափակում են ՄՌԿ մասնագետները և ներկրում, արտահանում, մերչենդայզինգի մասնագետները։

---

ԿԱՆԽԱՏԵՍՈՒՄՆԵՐ 2026թ.-ի ՀԱՄԱՐ

Ամփոփելով վերլուծությունն ու զեկույցը՝ առանձնացրել ենք 2026թ.-ի մեր կանխատեսումները։

1. Չնայած 2025 թվականին արձանագրված կայունացմանը, ՏՏ ոլորտում լիարժեք և դինամիկ աճի վերականգնումը կանխատեսում ենք 2026 թվականի երկրորդ կեսից սկսած։ Սա պայմանավորված կլինի համաշխարհային տեխնոլոգիական շուկայում ներդրումային միջավայրի բարելավմամբ և տեղական ընկերությունների՝ նոր իրողություններին վերջնական հարմարմամբ։
   
2. Աշխատաշուկան կթևակոխի որակական նոր փուլ, որտեղ կառաջանան նոր մասնագիտություններ և հմտություններ՝ հիմնականում պայմանավորված Արհեստական Բանականության (AI) գործնական կիրառմամբ։ Գործատուները նախապատվությունը կտան այն մասնագետներին, ովքեր ունակ են համադրել նեղ մասնագիտական գիտելիքները թվային նոր գործիքների տիրապետման հետ։
   
3. Ֆինանսաբանկային ոլորտը կշարունակի պահպանել իր առաջատար դիրքը հավաքագրման ծավալներով, սակայն 2026-ին շուկան կդառնա ավելի դիվերսիֆիկացված (բազմազան)։ Այլ ոլորտների (Արտադրություն, Առևտուր, Ծառայություններ) կշռի աստիճանական աճը կնվազեցնի ֆինանսական սեկտորի գերիշխող ազդեցությունը՝ ստեղծելով ավելի հավասարակշռված պատկեր։
   
4. Ակնկալում ենք աշխատավարձերի շարունակական, բայց չափավոր աճ։ Այնուամենայնիվ, քանի դեռ ՏՏ ոլորտը չի վերադարձել իր նախկին աճի տեմպերին և լիարժեք վերականգնմանը, ընդհանուր աշխատաշուկայում վարձատրության կտրուկ և համատարած փոփոխություններ չեն կանխատեսվում։
   
5. Չնայած Սյունիքի մարզում արձանագրված աշխատավարձային թռիչքին, 2026-ին Երևանը կշարունակի մնալ աշխատաշուկայի հիմնական կենտրոնը և թելադրողը։ Մարզային քաղաքների ակտիվությունը, մեր կանխատեսմամբ, կմնա նույն մակարդակի վրա, քանի որ ենթակառուցվածքների և նոր աշխատատեղերի կենտրոնացվածությունը մայրաքաղաքում դեռևս կլինի որոշիչ գործոն։
   

---

«Հայորդին» միավորում է մարդկանց՝ հանուն զոհված հայորդիների ընտանիքների բարօրության և երջանկության։ Մենք հավատում ենք, որ մեր փոքրիկ հայորդիներից յուրաքանչյուրն ունի եզակի տաղանդ և ներուժ։ Հիմնադրամի առաքելությունն է բացահայտել այդ ներուժը՝ նպաստելով նրանց բազմակողմանի ու ներդաշնակ զարգացմանը և կերտելով արժանապատիվ ապագա։ Միասին՝ գործով հայրենիքի կողքին։

---

Զեկույցն ամբողջությամբ կամ մասամբ վերահրապարակելու դեպքում անհրաժեշտ է հղում կատարել staff.am-ին: 

PDF տարբերակը ստանալու համար անհրաժեշտ է կապ հաստատել մեզ հետ՝ Հասմիկ Տիգրանյան

+374 11 900 901, +374 901 300 (այդ թվում՝ մեսենջերներ)

hasmik.tigranyan@staff.am