Մեզ հետ այսօր զրուցում է Մեդիա փորձագետ Սամվել Մարտիրոսյանը, ով հազարավոր հետևորդներ ունի Facebook և Twitter սոց. Ցանցերում և հաճախ ներկայացնում է Հայաստանը տեղեկատվական անվտանգության հետ կապված զանազան միջազգային կոնֆերանսներում և գագաթնաժողովներում:
Սամվել, շատ շնորհակալ ենք և ուրախ մեր StaffBlog-ի <<Արտառոց մասնագիտություններ>> նոր շարքի առաջին հյուրը լինելու համար: Հավատացած ենք, որ մեր ընթերցողին շատ կհետաքրքրի այս նյութը:
– Ձեր ոլորտի մասնագետի համար, մասնավորապես, Հայաստանում, ի՞նչն եք համարում ամենամեծ մարտահրավերը: Կխնդրեինք նաև նշել վերջին 12 ամիսների ընթացքում արձանագրած ամենակարևոր նվաճումը երկրի մակարդակով այս ոլորտում:
Եթե խոսում ենք տեղեկատվական անվտանգության տեսանկյունից Հայաստանում մասշտաբային խնդիրների մասին, ապա ամենամեծ պրոբլեմը դա մարդն է։ Մենք ունենք բավականին անկիրթ “համակարգչային տեսանկյունից” բնակչություն։ Իսկ դա արդեն իր մեջ մեծ վտանգներ է պարունակում։ Եթե ունես անգրագետ մարդ, ինչքան ուզում ես տեխնիկական կամ ծրագրային լուծումներ տուր, մեկ է, կգա մի անտրամադիրի մեկը ու մի բան կփչացնի։ Մյուս խնդիրը՝ դա ընդհանուր մոտեցումների բացակայությունն է ազգային մակարդակով։ Ամեն մեկը իր հնարավորությունների ու պատկերացումների մակարդակով է պաշտպանվում։ Կամ ընդհանրապես չի պաշտպանվում։ Իսկ մենք ունենք լուրջ խոցելի ենթակառուցվածքներ, մեծ հանգույցներ եւ այլն։
Ինչ վերաբերում է նվաճումներին, ապա ամենակարեւորն այն է, որ ինչ-որ բան սկսել է տեղից շարժվել։ Եվ, ենթադրում եմ, որ ոչ շատ հեռավոր ապագայում կունենանք կիբեր անվտանգության ազգային կենտրոն։
– Այսօր Դուք ունեք մեծաքանակ հետևորդներ սոց․ կայքերում և առհասարակ ինտերնետում, ովքեր բնականաբար հետաքրքրված կլինեն, թե ինչպես եք սկսում Ձեր օրը և պլանավորում գործերը, ինչ հաճախականությամբ եք սոց. կայքերի Ձեր էջերը ստուգում: 
Օրը սկսսում եմ սուրճով։ Դա առաջին բանն է, որ հետո մնում է հիշողության մեջ։ Մինչ այդ էլ ինչ֊որ բաներ կատարվում են, ես գրեթե համոզված եմ։ Բայց հստակ փաստագրություն գոյություն չունի։
Սոց․ ցանցերը ստուգելը՝ շատ բարդ հարց եք տալիս։ Ինչ սմարթֆոնները մտել են առօրյան, արդեն հնարավոր չէ հստակ ասել, թե երբ ես դրանցից կտրվում։ Միշտ աչքի պոչով ստուգում ես։
Այ օրը պլանավորելու հարցը շատ բարդ է բացատրել։ Դա խիստ քաոտիկ, իռացիոնալ պրոցես է, որի մեջ իմ մասնակցությունը մինիմալ է։ Հիմնականում իրադարձություններն են ներխուժում իմ կյանք, իրար հետ մրցակցում, պայքարում են, ինչի հետեւանքով հաղթում է ամենահետաքրքիրը։ Ես էլ հետները հարմարվում եմ հետո։
– Համամի՞տ եք արդյոք, որ լավ աշխատելու համար անհրաժեշտ է լավ հանգստանալ: Ինչպե՞ս եք առհասարակ սիրում անցկացնել հանգիստը:
Եթե շատ հանգստանալ, ապա հետո վերադառնալ աշխատանքին դառնում է գրեթե անհնարին։ Առնվազն դա վերաբերում է իմ նման ծույլ անձնավորությանը։ Ինչի պատճառով ես հանգստանալիս նույնպես շարունակում եմ աշխատել։ Տես կետ 2.
– Քիչ ավելի անձնական մի հարց. Կկիսվե՞ք մեզ հետ որևէ՝ թեկուզ փոքր, բայց կարևոր մի նվաճումով, որը գրանցել եք վերջերս՝ կլինի դա մասնագիտական, թե այլ ոլորտում:
Դե, սկսեցի գիրք գրել։ Իրականում, շատ երկար սպասում էի, որ իմ ուզած տիպի գիրք մեկն ու մեկը կգրի․ որ դա լինի Երեւանի մասին, որ լինի արկածային, մի քիչ դետեկտիվային, մի քիչ մետաֆիզիկ եւ մոգական։ Երկար սպասեցի, կատաղեցի, ու ինքս սկսեցի գրել։ Տեսնենք, թե սրա տակից ոնց ենք դուրս գալու։
– Ի՞նչ խորհուրդ կտաք staff.am-ի այն օգտատերերին, ովքեր կամ պլանավորում են կամ արդեն առաջին քայլերն են կատարում մասնագիտանալու տեղեկատվական անվտանգության ոլորտում: Ի՞նչ դասընթացներ կամ պրակտիկ գիտելիքներ են անհրաժեշտ:
Անվտանգության հարցերը բարդ են ու հետաքրքիր հենց այն պատճառով, որ այստեղ միաձուլվում են մարդկայինը, տեխնիկականը, տեղեկատվականն ու մաթեմատիկականը։ Այնպես որ, դժվարանում եմ նույնիսկ ասել, թե ինչից սկսել։ Մի բան է փաստ, որ պետք է խորանալ ինչպես տեխնիկականի մեջ, այնպես էլ ՝ մարդկային հոգեբանության։
– Եվ վերջում, ի՞նչ հարց կակնկալեիք այս հարցազրույցի ժամանակ, որին հիմա հաճույքով կպատասխանեք։
Սա ամենաբարդ հարցն է, որ լսել էի։ Երեւի թե, նման հարցը կհնչեր այպես․ “Ավարտեցինք, սուրճը շաքարով, թե առանց”։ 🙂
