«Դուք հրավիրված եք հարցազրույցի»։ Հաճելի է նման հեռախոսազանգ ստանալն, այնպես չէ՞։ Սա լավագույնս հավաստում է, որ դիտարկվել են ինչպես մասնագիտական և փափուկ հմտությունները, այնպես էլ ձեր գրագետ ու պրոֆեսիոնալ կազմած CV-ն, որի մասին անդրադարձել ենք մեր նախորդ հոդվածում։
Ուրախության հետ մեկտեղ բնական է, որ հարցազրույցին մասնակցելուց առաջ կարող է առաջանալ մի փոքր անհանգստություն, գլխում պտտվող հնարավոր սցենարներ ու հարցեր։
Աշխատանքային հարցազրույցը հավաքագրման պարտադիր մասն է կազմում, որի նպատակն իրականում ոչ թե ձեզ ստուգելն է, այլ հասկանալը, թե որքանով եք դուք և տվյալ կազմակերպությունը համապատասխանում միմյանց՝ համաձայն մասնագիտական և անձնային որակների ու արժեքների, կազմակերպության կորպորատիվ մշակույթի։
Հարցազրույցը կախված է ընկերության առանձնահատկությունից և այն հաստիքից, որին դիմում եք, բայց կան համընդհանուր ու տարածված նորմեր, որոնց հետևելն առավել կնպաստի հարցազրույցը հաջողությամբ անցնելուն։
Իսկ դրանից առաջ հարկ է ունենալ պատշաճ պատրաստվածություն՝ գործատուի մասին առավելագույնս շատ տեղեկատվություն հավաքագրելը, պոտենցիալ գործատուի վեբ կայքն ու սոց. հարթակներն ուսումնասիրելը և այլն։
Հետևյալ մի քանի քայլերով միասին պատրաստվենք հարցազրույցին՝ առավել վստահորեն ներկայանալու հավաքագրման մասնագետի և գործատուի հետ հանդիպմանը։
Քայլ 1․ Ունենալ տեղեկատվական նախապատրաստվածություն
Նախքան հարցազրույցին մասնակցելը շատ կարևոր է ուսումնասիրել այն ընկերությունն, ուր դիմել եք։
Ընկերության կայքէջն ու սոցիալական հարթակներն, օրինակ, հիանալի հնարավորություն են ստեղծում տվյալ ընկերության մասին լավ պատկերացում կազմելու համար։
Տեղեկատվական աղբյուր կարող է լինել նաև ընկերության կարիերայի էջը staff.am-ում։
Ընկերության մասին առավել ամբողջական պատկերացում կազմելու համար՝ լավ կլինի ուսումնասիրել նաև վերջինիս կորպորատիվ մշակույթը, որին լավագույնս կարող եք ծանոթանալ staffmedia.am-ում։
Տվյալ ընկերության մասին կարող եք հետաքրքրվել նաև այնտեղ աշխատող ձեր ընկերներից կամ ծանոթներից։ Սա շատ կարևոր քայլ է, որը հաճախ բաց ենք թողում։
Քայլ 2․ Ներկայանալ պատշաճ կերպով
Կան կազմակերպություններ, որոնք պահանջում են հստակ դրես կոդ։ Շատ կարևոր է նախապես ուսումնասիրել և ներկայանալ տվյալ կազմակերպությանը համապատասխան դրես կոդով։ Այսպես դուք ընկերությանը ցույց եք տալիս, որ պատրաստ եք հետևելու ընկերությունում պահպանվող կանոններին։ Օրինակ եթե հրավիրված եք հարցազրույցի որևէ բանկ կամ այլ ֆինանսական կազմակերպություն, նախընտրելի է business casual ոճը։
Անգամ եթե չկա դրես կոդ, միևնույն է հիշեք, որ առաջին տպավորությունը հիմնված է ձեր արտաքին տեսքի վրա։ Խոսքն, իհարկե, աչքի ընկնող կամ վառ արտահայտված դիմահարդարման մասին չէ, այլ կոկիկ տեսքի, հարմարավետ հագուտի, որի մեջ ձեզ կզգաք ինքնավստահ և հանգիստ։ Հիշեք, որ ձեր արտաքին տեսքը, ճիշտ ընտրված արտահագուստը, այնքան կարևոր են, որքան օրինակ գրագետ կազմված CV-ն։
Քայլ 3․ Ունենալ հոգեբանական նախապատրաստվածություն
Հոդվածն ընթերցելիս հիշեք այն իրավիճակները, երբ հուզմունք կամ անհանգստություն եք երբևէ զգացել հարցազրույցից առաջ։
Իրականում, հարցազրույցի վատագույն սցենարը ընդամենը մերժման մասին լուրը լսելն է, որն իրականում, լինենք իրատես, այնքան էլ սարսափելի չէ։ Երկու իրավիճակներում էլ՝ մերժում թե աշխատանքի առաջարկ, դուք մի նոր բան եք սովորում։
Հարցազրույցին մասնակցելով՝ կորցնելու ոչինչ չունեք՝ ստանալով կա՛մ աշխատանքի առաջարկ, կա՛մ նոր գիտելիք ու փորձ
Անգամ եթե ձեր գիտելիքներն ու հմտությունները չեն համապատասխանում տվյալ հաստիքին, հավաքագրման մասնագետը կարող է տպավորվել ձեզնով և առաջարկել փորձելու մեկ այլ հնարավորություն։ Եթե ձեզ կանչել են հարցազրույցի, ձեր մեջ տեսնում են պոտենցիալ։ Ուստի, սա կարող է դառնալ մեկ այլ հնարավորությունների սկիզբը։
Քայլ 4․ Նախապես պատկերացնել հարցերը
Սթրեսային իրավիճակներից խուսափելու համար՝ կարելի է նախապես պատկերացնել այն ընդհանուր հարցերը, որոնք հաճախ հավաքագրման մասնագետները տալիս են թեկնածուներին։ Պակաս կարևոր չէ հասկանալը յուրաքանչյուր հարցի նպատակը՝ ունենալու պատշաճ, կշռադատված և տրամաբանված պատասխաններ։
Փորձենք միասին հասկանալ, թե ինչ հարցեր են սովորաբար տալիս գործատուները կամ հավաքագրման մասնագետները։
▸Կպատմե՞ք Ձեր մասին
Բնականաբար, հավաքագրման մասնագետն արդեն մանրակրկիտ ուսումնասիրել է ձեր մասին անհրաժեշտ տեղեկատվությունը։ Ուստի կարիք չկա կրկնել այն, ինչ գրված է CV-ում։ Այս հարցը հնարավորություն է տալիս, որ խոսեք ձեր անհատականության մասին՝ և՛ որպես մասնագետ, և՛ որպես անհատ։ Կարող եք նաև ցույց տալ ձեր հետաքրքրությունը տվյալ հաստիքի նկատմամբ։
Ինչքան էլ պարզ թվա այս հարցը, այն ապահովում է առաջին տպավորությունը ձեր մասին։
▸Ինչու՞ եք ցանկանում դուրս գալ ներկա աշխատանքից կամ եթե այս պահին արդեն չեք աշխատում, ինչու՞ եք դուրս եկել նախորդից
Իրական պատճառները շատ կարող են լինել․ կարիերայի լճացում, ցածր աշխատավարձ, բացասական մթնոլրտ, կոնֆլիկտներ և այլն։
Հիշեք, սակայն, որ նախորդ գործատուին վատաբանելը ձեզ լավագույնս չի ներկայացնում։ Հարցի նպատակը ոչ թե ձեր դրական կամ բացասական փորձի պարզաբանումն է, այլ հասկանալը, թե ինչ եք փնտրում նոր աշխատավայրում, և արդյոք ընկերությունը կարող է արդարացնել ձեր մասնագիտական սպասելիքները։
▸Ի՞նչ գիտեք մեր ընկերության մասին և ինչո՞ւ եք ուզում աշխատել այստեղ
Վերոնշյալ Քայլ 1-ում արդեն ընդգծել ենք գործատուի մասին լավ պատկերացում ունենալու կարևորությունը։
Տվյալ հարցի նպատակներից է պարզել, թե ինչքանով եք տեղեկացված ընկերության մասին, որն է ձեր մոտիվացիան աշխատելու տվյալ կազմակերպությունում և թե որքանով եք համապատասխան ընկերության կորպորատիվ մշակույթին։
▸Ի՞նչ կարող է անել կազմակերպությունը, որպեսզի դուք ավելի արդյունավետ աշխատեք
Ազատ զգացեք խոսել այն բոլոր գործոնների մասին, որոնք կխթանեն ձեր աշխատունակությունը, բնականաբար, իրատեսական մակարդակում։
▸Հարցեր, որոնք ստիպում են մտածել սահմաններից դուրս
Երբեմն ձեզ կարող են այնպիսի հարցեր տալ, որոնց շնորհիվ ցանկանում են հասկանալ ձեր սահմաններից դուրս մտածողությունը։
Օրինակ, փորձեք ինքներդ պատասխանել նմանատիպ մի քանի հարցերին․ «Ինչպե՞ս կներկայացնեք 6 տարեկան երեխային այն հաստիքը, որի համար դիմել եք», «Ինչպե՞ս կբացատրեք, թե ինչ է սոցիալական մեդիան մեկին, որը 30 տարի ապրել է անմարդաբնակ կզում» և այլն։
Քանի որ հարցերը պահանջում են նորարար մոտեցում, կարող եք խնդրել ժամանակ՝ մտածելու և սահմաններից դուրս պատասխաններ տալու համար։
▸Ո՞րն եք համարում ամենամեծ մարտահրավերը ձեր կարիերայում և ինչպե՞ս եք այն հաղթահարել։
Այս հարցի պատասխանը ենթադրում է իրականացրած կոնկրետ մարտահրավերային նախագծի կամ առաջադրանքի հակիրճ նկարագրություն՝ հստակ նշելով նաև ձեր դերը, պատասխանատվությունը, պարտականությունները, ինչպես նաև խնդիրների լուծման ձեր եղանակները։ Այս հարցի շրջանակներում կարող է հնչել նաև հարց, որն առնչվում է աշխատանքի կատարման համար դրված սեղմ ժամկետների խնդրի կամ այնպիսի իրավիճակի հաղթահարմանը, երբ նույն հարցի լուծման վերաբերյալ դուք և ձեր թիմակիցներն ունեք տարբեր կարծիքներ։
▸Իրավիճակային հարցեր
Իրավիճակային հարցերը, սովորաբար, սկսվում են հետևյալ ձևակերպումներով․ «Ի՞նչ կանեք, եթե…», «Ինչպե՞ս կարձագանքեք, եթե …», «Պատմեք ինձ ձեր փորձից, երբ …», «Պատկերացրեք նման իրավիճակ, երբ…» և այլն։
Իրավիճակային հարցերին պատասխանելու համար առաջարկում ենք օգտվել STAR մեթոդից։ Այն հատկապես օգտագործվում է վարքագծային հարցերին պատասխանելիս։ Շատերիդ մոտ այժմ հարց է առաջանում, թե ինչ է STAR հապավումը։
Եվ այսպես, STAR-ը հետևյալ բառերի համակցությունն է․ Situation (Իրավիճակ), Task (Առաջադրանք), Action (Գործողություն), Result (Արդյունք)։
Իրավիճակային հարցերին ճիշտ պատասխանելու համար՝ նախ պետք է հակիրճ նկարագրել իրավիճակը, ապա ներկայացնել հանձնարարված առաջադրանքի խնդիրն ու լուծման ձեր տարբերակները, ապա նկարագրել գործողությունների մասին, որոնք նպաստել են բարեհաջող լուծմանը, իսկ վերջում խոսել արդյունքի մասին հնարավորինս կոնկրետ փաստերով։
Քայլ 5․ Հարցազրույցին մոտենալ ժամանակին
Նախընտրելի է, որ հարցազրույցի վայր ներկայանաք 10 րոպե շուտ՝ վստահ լինելու, որ հաստատ չեք ուշանա և ժամանակ տրամադրելու ինքներդ ձեզ ադապտացվելու միջավայրին։ Հարցազրույցին պետք չէ մոտենալ ոչ շատ ուշ, ոչ շատ շուտ։ Ցանկալի է, որ հաշվի առնեք տվյալ տարածքի երթևեկությունն ու ձեր ապահովության համար դուրս գաք 10 րոպե շուտ, իսկ ուշացման դեպքում՝ անպայման տեղյակ պահեք նախապես։
Իսկ եթե ընդհանրապես չեք կարող ներկայանալ հարցազրույցին, այդ մասին ևս տեղյակ պահեք գործատուին։
Քայլ 6․ Հարցազրույցի ընթացքում հարցեր տալ
Կարևոր է, որ հարցազրույցի ընթացքում հարցեր տաք նաև դուք։ Գործատուն ինքն է ակնկալում, որ ձեզնից լսի հարցեր։ Կարող եք հարցնել, օրինակ, թե որոնք են տվյալ հաստիքին դիմած մասնագետից ունեցած ակնկալիքները։
Տվեք այնպիսի հարցեր, որոնց պատասխաններն առավել լավ կկողմնորոշեն ձեզ, եթե ստանաք աշխատանքի առաջարկ։ Շատերի մոտ ցանկություն է առաջանում հարց տալ աշխատավարձի մասին․ չէ՞ որ այն կարևոր գործոն է։ Առաջին հարցազրույցի ժամանակ, սակայն, չի խրախուսվում տալ այդ հարցը։ Գուցե, գործատուն ինքը բարձրաձայնի այդ թեման։ Եթե չունեք ձեզ հետաքրքրող հարցի պատասխանը, կարող եք հարցնել, օրինակ, թե հավաքագրման որ փուլում է քննարկվելու աշխատավարձի վերաբերյալ հարցը։
Քայլ 7․ Հարցազրույցի ավարտին հստակեցնել հետադարձ կապի մասին
Հարցազրույցի ավարտին սիրալիր ամփոփեք այն և նշեք, թե որքան հաճելի էր հարցազրույցին մասնակցելն ու ընկերության մասին իմանալ շատ ավելին, քան գիտեիք նախապես։ Հավաքագրման գործընթացը, սովորաբար, տևում է երկու շաբաթ։ Որպես կանոն՝ հարցազրույցի ավարտին գործատուն տեղյակ է պահում, թե որքան ժամանակ հետո է պատրաստվում տեղյակ պահել հարցազրույցի արդյունքի մասին։
Եթե նշված ժամկետն անցնում է և չունեք որևէ պատասխան, կարող եք գրել հետամուտ (follow up) նամակ։
Եթե ձեզ խոստացել են տեղյակ պահել հստակ ժամկետից հետո, ապա սպասեք և այն լրանալուց և անպատասխան մնալուց հետո գրեք։
Լինում են դեպքեր, սակայն, որ դիմումների բազմաքանակ լինելու պատճառով գործատուն տեղյակ է պահում, որ եթե նշված ժամկետում չստանաք որևէ պատասխան, ուրեմն հարցազրույցի տվյալ փուլը չեք անցել։
Հարցազրույցի «կարելիներն» ու «չի կարելիները»
Այս թեմային առավել մանրամասն ծանոթանալու համար՝ առաջարկում ենք դիտել Сareer Factory by staff.am-ի «4C» դասընթացի 4-րդ մոդուլի տեսադասը, որտեղ ներկայացված են առավել պրակտիկ իրավիճակներ ու լուծումներ։
Դե ինչ, այս հոդվածի շնորհիվ փորձեցինք հաղթահարել հավաքագրման ևս մեկ պարտադիր փուլ, որի շնորհիվ մոտենում է երազանքի աշխատանքը գտնելու հավանականությունը։
