2022թ․-ին աշխարհում գործազրկության ցուցանիշի աճ է սպասվում․ աշխատանք չունեցողների թիվը կարող է հասնել 207 մլն-ի, ինչը 21 մլն-ով ավելի է, քան նախաքովիդյան 2019-ին։ Ինչպես նշում է ՄԱԿ կից գործող Աշխատանքի միջազգային կազմակերպությունն (ԱՄԿ) իր զեկույցում, գործազրկության գլոբալ մակարդակն առնվազն մինչև 2023թ․ կգերազանցի նախաքովիդյան ցուցանիշները։
2019 թվականին 186 մլն մարդ չի կարողացել աշխատանք գտնել, իսկ այս տարի՝ 207 մլն։
Աշխարհն առնվազն մինչև 2023-ը կզգա ճգնաժամի հետևանքները
Նշվում է, որ աշխատաշուկայի վերականգնման մասին ավելի վաղ արված լավատեսական կանխատեսումները չեն իրականացվել COVID-19-ի վերջին տարբերակների՝ դելտայի և օմիկրոնի, արագ տարածման ու դրա հետևանքների, ինչպես նաև՝ այն անորոշության պատճառով, որը կա վիրուսի ապագայի մասին հստակ պատկերացումների բացակայության ֆոնին։
ԱՄԿ-ի գլխավոր տնօրեն Գայ Ռայդերի խոսքով՝ թեև ճգնաժամը շարունակվում է արդեն երկու տարի, սակայն «հեռանկարները մնում են անորոշ, իսկ վերականգնումը՝ դանդաղ ու փխրուն»։
Նա մտավախություն ունի, որ համավարակի պատճառով գլոբալ աշխատաշուկային հասցված վնասը կարող է անդառնալի լինել։ Զեկույցում նշվում է, որ այսօր աշխարհում աղքատության և անհավասարության տագնապալի աճ է նկատվում․ շատ աշխատողներ ստիպված են անցնել աշխատանքի նոր ձևերի, քանի որ իրենց ոլորտում համավարակով պայմանավորված անկում է գրանցվել, ինչպես, օրինակ, միջազգային զբոսաշրջության ոլորտում:
Համավարակն ազդել է ոչ միայն ըստ ոլորտների, այլև՝ ըստ սեռերի։ Ինչպես նշվում է զեկույցում, կանանց համար ճգնաժամի հետևանքներն ավելի ծանր են և կզգացվեն առաջիկա մի քանի տարին։ Ուսումնական և մասնագիտական հաստատությունների փակումն էլ իր հերթին երկարաժամկետ ծանր հետևանքներ կունենա երիտասարդների համար։
Ռայդերի խոսքով՝ առանց աշխատաշուկայի համապարփակ վերականգնման համաճարակի հետևանքները լիովին չեն հաղթահարվի․ կայուն վերականգնման կարելի է հասնել միայն արժանապատիվ աշխատանքի սկզբունքների հիման վրա՝ ներառյալ աշխատանքի պաշտպանությունը, հավասարությունը և սոցիալական պաշտպանությունը։
Համարձակություն, նախաձեռնողականություն, սովորելու ձգտում
ԱՄԿ զեկույցում առկա որոշ հոռետեսական կանխատեսումները, այնուամենայնիվ, թևաթափ լինելու պատճառ չեն․ staff.am-ում մենք նախընտրում ենք լավատեսորեն տրամադրվել ու գործել գործազուրկների շարքերը չհամալրելու կամ դրանցից արագ դուրս գալու համար։
Նախ և առաջ անհրաժեշտ է գիտակցել, որ ժամանակները փոխվել են, և այլևս հնարավոր չէ բազում տարիներ առաջ ստացած գիտելիքներով աշխատել մինչև կյանքի վերջ․ աշխատաշուկայի պահանջներն անընդհատ փոփոխվում են, մասնագիտությունները վերանում են, դրանց փոխարեն նորերն են հայտնվում, և անգամ դասական դարձած մասնագիտություններում են արմատական փոփոխություններ տեղի ունենում։ Սա նշանակում է, որ դուք ևս պետք է հասցնեք փոխվել, զարգանալ, պատրաստ լինել նորը սովորելուն, հարմարվել փոփոխություններին։
Ժամանակակից աշխարհը սիրում է համարձակներին․ եղե՛ք ակտիվ, բայց ոչ հանդուգն, մի՛ վախեցեք վերապրոֆիլավորվել կամ գտնել նոր աշխատանք հարակից ոլորտում։ Որքան էլ պրիմիտիվ հնչի՝ մինչև չփորձեք, չեք կարող վստահ լինել, որ ձեզ մոտ չի ստացվի։ Անգամ տվյալ պահին աշխատանք ունենալու դեպքում կարող եք պահել ձեռքն աշխատաշուկայի «զարկերակին» և հետևել ձեզ հետաքրքիր ոլորտներում նոր հաստիքներին։ Դա էլ ավելի հարմար կլինի անել հավելվածի միջոցով՝ աշխատանքները միշտ կլինեն ձեր «գրպանում»։ Ձեռքի տակ միշտ ունեցեք պատրաստ ու ճիշտ կազմված CV, որպեսզի արագ կարողանաք դիմել նոր հաստիքներին, չմոռանաք պարբերաբար թարմացնել CV-ն։
Եղե՛ք նախաձեռնող․ գործատուն չի թակի ձեր դուռը և աշխատանք չի առաջարկի, մի վախեցեք և մի զլացեք քայլ անել։ Նախաձեռնողականությունը չպետք է սահմանափակվի աշխատանքի հայտարարությունների մեկնաբանություններում սեփական հեռախոսահամարը գրելով և սպասելով, որ ձեզ կզանգահարեն, կամ թերի կազմված CV-ն ինչպես պատահի ուղարկելով։ Եթե ձեզ պետք է աշխատանք, դուք պիտի ուշադիր կարդաք հայտարարությունը, դիմեք հաստիքին նշված ձևով, չվախենաք զանգահարել, ուղարկեք լիարժեք ռեզյումե, փորձեք ավելին իմանալ այն ընկերության մասին, որին դիմում եք։ CV-ն ուղարկելուց հետո էլ մի վախեցեք հետամուտ լինել, նախաձեռնող եղեք, կապվեք ընկերության HR-ի հետ, հետաքրքրվեք՝ ինչ փուլում է ընթացքը։ Այստեղ կարևոր է չանցնել չափն ու նախաձեռնողից չվերածվել «զզվեցնողի»։
«Սովորել, սովորել, սովորել»․ ասում էր Լենինը, և միանգամայն ճիշտ էր։ Սովորելը երբեք ուշ չէ, ցանկացած նոր հմտություն մեծացնում է ձեր հնարավորություններն ու արժեքը աշխատաշուկայում։ Սկսեք ձեր մասնագիտության հետ կապ ունեցող հարակից ոլորտների հմտություններից․ դա հնարավորություն կտա թե՛ ձեր ոլորտում էլ ավելի մասնագիտանալու, թե՛ պատկերացում կազմելու՝ ինչ այլ հետաքրքիր հնարավորություններ կան, գուցե ցանկանաք վերապրոֆիլավորվել։ Շատ հաճախ ժամանակի սղությունը լուրջ խոչընդոտ է նոր բան սովորելու համար։ Համաձայն ենք, հատկապես աշխատող մարդու համար դժվար է ժամանակ գտնել սովորելու համար, բայց կարող եք սկզբի համար հատկացնել նոր հմտություններ ձեռք բերելուն ձեր ընդմիջման ժամանակից 20 րոպե, ինչպես նաև կարող եք փորձել կարդալ/լսել մասնագիտական գրականություն աշխատանքի և տուն գնալու ճանապարհին։ Մյուս խնդիրն ազատ գումարն է, սակայն, բարեբախտաբար, մենք ապրում ենք թվային տեղեկատվության դարում, երբ գրեթե ամեն ինչ կարելի է գտնել համացանցում։ Բաց աղբյուրների տեղեկատվության յուրացումից հետո կարելի է անցնել մասնագիտական թրեյնինգների․ բարեբախտաբար, դրանց մեջ ևս շատ կան անվճարներ կամ մատչելիներ։
Այսքանն անելու դեպքում կարող եք վստահ լինել, որ անգամ ճգնաժամի պայմաններում աշխատանքով ապահովված լինելու ձեր շանսերը միջինից անհամեմատ բարձր կլինեն, իսկ 207 մլն գործազուրկների շարքում գտնվելու ռիսկը՝ գրեթե զրոյական։
